Hoạt động đầu tư trong xã hội luôn cần nguồn vốn làm nền tảng và cơ chế tín dụng sẽ đóng vai trò định hướng đầu tư cho các dự án thân thiện với môi trường. Vì vậy, thúc đẩy tăng trưởng xanh thông qua hoạt động tín dụng sẽ là động lực chuyển đổi sang nền kinh tế xanh, tạo tiềm năng to lớn để Việt Nam thực hiện mục tiêu phát triển bền vững, giảm đói nghèo. nghèo.
Định hướng từ chính sách
Để phát triển bền vững nền kinh tế, Việt Nam đã xây dựng Chiến lược phát triển nền kinh tế xanh, thể hiện rõ qua Quyết định số 1658/QĐ-TTg ngày 01/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược. Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
TS Nguyễn Thị Hòa – Viện trưởng Viện Chiến lược Ngân hàng, thuộc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho rằng, để thực hiện tăng trưởng xanh không thể không nhắc đến tín dụng xanh. Bà Hoa cho rằng, đóng góp của ngân hàng vào tăng trưởng xanh thể hiện ở hai khía cạnh. Thứ nhất, các tổ chức tín dụng là một trong những trung gian trên thị trường vốn nên có thể đóng vai trò quan trọng trong việc “xanh hóa” dòng vốn đầu tư, góp phần thúc đẩy người đi vay. chuyển đổi dự án, mục đích sử dụng vốn vay sang dự án thân thiện với môi trường. Thứ hai, bản thân hoạt động của các ngân hàng cũng tác động trực tiếp đến môi trường, thông qua việc ứng dụng công nghệ để số hóa hoạt động ngân hàng, ứng dụng ngân hàng điện tử, phát triển mô hình ngân hàng không giấy tờ. (ngân hàng không cần giấy tờ)… giúp tiết kiệm tài nguyên và giảm phát thải.
Hệ thống ngân hàng thương mại tích cực hướng dòng vốn tín dụng đến các dự án xanh. |
Trên thực tế, những định hướng phát triển kinh tế xanh có sự tham gia của ngân hàng cũng đã được thể hiện một phần trong một số văn bản chính sách của ngành ngân hàng. Từ năm 2015, Thống đốc NHNN đã ban hành Chỉ thị số 03/CT-NHNN về thúc đẩy tăng trưởng tín dụng xanh, quản lý rủi ro môi trường và xã hội trong hoạt động cấp tín dụng. Tiếp đó, ngày 07/8/2018, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã ban hành Quyết định số 1604/QĐ-NHNN phê duyệt “Đề án phát triển ngân hàng xanh tại Việt Nam”. Ngày 04 tháng 7 năm 2022, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đã ký Quyết định số 1124/QĐ-NHNN ban hành Kế hoạch hành động của NHNN thực hiện Nghị quyết số 54/NQ-CP ngày 12 tháng 4 năm 2022 của Chính phủ; trong đó, có quy định về tín dụng xanh, ngân hàng xanh để thúc đẩy tín dụng ngân hàng vào các ngành sản xuất và tiêu dùng các-bon thấp…
Một số thành tựu ban đầu
Với những định hướng, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và NHNN Việt Nam, cùng sự nỗ lực của các tổ chức tín dụng, tín dụng xanh đang có những chuyển biến tích cực, ngày càng được quan tâm và hạn mức đầu tư ngày càng tăng. Cao.
Theo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Việt Nam được xếp vào nhóm thứ hai các quốc gia có tiến bộ đáng kể về phát triển bền vững trong Báo cáo đánh giá tiến độ quốc gia giai đoạn 2020-2021 của Mạng lưới tài chính ngân hàng bền vững. ổn định (SBFN). Kết quả khảo sát của Ngân hàng Nhà nước các tổ chức tín dụng về tăng trưởng xanh và tín dụng xanh cũng cho thấy sự hiểu biết của các ngân hàng đã được cải thiện đáng kể.
Dư nợ tín dụng xanh chiếm khoảng 4,1% tổng dư nợ nền kinh tế Theo Ngân hàng Nhà nước, giai đoạn 2017-2021, dư nợ tín dụng xanh tăng trưởng bình quân hơn 25%/năm. Đến giữa năm 2022, dư nợ tín dụng cho dự án xanh đạt hơn 474.000 tỷ đồng (chiếm 4,1% tổng dư nợ toàn nền kinh tế), tăng 7,08% so với năm 2021, tập trung chủ yếu vào năng lượng tái tạo, năng lượng sạch. năng lượng (47%), nông nghiệp xanh (32%). |
Nhiều tổ chức tín dụng đã xây dựng chiến lược quản lý rủi ro môi trường và xã hội; lồng ghép nội dung quản lý rủi ro môi trường và xã hội trong quy trình thẩm định tín dụng xanh; phát triển các sản phẩm tín dụng, dịch vụ ngân hàng cho lĩnh vực xanh và quan tâm đến nguồn vốn huy động của ngân hàng để cấp tín dụng cho các lĩnh vực này với các kỳ hạn chủ yếu là trung, dài hạn và cấp tín dụng. lãi suất ưu đãi cho các dự án xanh…
Gần đây, khá nhiều ngân hàng đã tham gia vào các dự án xanh với sự hợp tác với các tổ chức quốc tế, hoặc hợp tác liên ngân hàng. Một trong những dự án đáng chú ý là Dự án Chuyển hóa các bon thấp thành năng lượng hiệu quả do BIDV, ANZ thực hiện với nguồn vốn do Chính phủ Đan Mạch tài trợ theo Chương trình hỗ trợ đầu tư xanh (GIF). Ngoài ra, một số dự án hợp tác với các ngân hàng Việt Nam và các tổ chức quốc tế có sản phẩm cho vay công trình xanh từ nguồn vốn của Công ty Tài chính Quốc tế (IFC) tại VPBank; sản phẩm cho vay lại để thực hiện các dự án năng lượng tái tạo từ nguồn vốn vay của Ngân hàng Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JBIC) thông qua Vietcombank. Trong khi đó, một trong những chương trình hợp tác liên ngân hàng về tín dụng xanh là sản phẩm cho vay dự án phát triển năng lượng tái tạo tại Vietcombank, BIDV, Vietinbank, SHB, HDBank.