Nền kinh tế toàn cầu đang trải qua một giai đoạn bất ổn chưa từng có dưới tác động của chính sách thuế quan của Mỹ. Kể từ khi ông Trump bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai của mình, các đe dọa về thuế quan mạnh tay đối với toàn cầu đã gây ra những波 động lớn trong nền kinh tế thế giới. Mục tiêu chính mà ông Trump nhắm tới là Trung Quốc, cùng với các nước bị nghi ngờ là trung chuyển hàng hóa Trung Quốc trước khi xuất khẩu sang Mỹ, với mức thuế quan rất cao.
Trước những sức ép từ trong nước, ông Trump đã buộc phải hoãn áp dụng thuế đối với hàng hóa Trung Quốc để tiến hành đàm phán tại Geneva. Tuy nhiên, những bất ổn trong chính sách kinh tế của Mỹ đã khiến các nhà đầu tư không còn xem Mỹ là một điểm đến an toàn. Dòng vốn đầu tư toàn cầu cũng đã trải qua những thay đổi đáng kể do chính sách thuế quan của Mỹ và những xung đột địa chính trị trên toàn cầu.
Đối với Việt Nam, với nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào bên ngoài cả về đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và xuất khẩu, việc ứng phó với những tác động tiêu cực từ bên ngoài là hết sức cần thiết. Mức thuế quan mà ông Trump tuyên bố đối với Việt Nam được xem là tương đối thuận lợi so với các nước châu Á khác, nhưng vẫn cần phải chờ đợi và chuẩn bị cho những rủi ro tiềm ẩn.
Các doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động loại bỏ những rủi ro, ngay cả khi phải chịu chi phí cao hơn. Chẳng hạn, để giảm thiểu rủi ro về nguồn gốc xuất xứ, các doanh nghiệp ngành dệt may Việt Nam nên chủ động tìm kiếm nguồn nguyên liệu thay thế, mặc dù chi phí có thể cao hơn. Dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu có thể phải điều chỉnh lại theo hướng thu hẹp hơn. Theo dự báo của OECD, tăng trưởng GDP toàn cầu năm 2025 sẽ là 2,9% (so với mức 3,3% của năm 2024), và nhiều khả năng sẽ khó đạt được mục tiêu này. Khả năng nền kinh tế toàn cầu rơi vào suy thoái ngày càng tăng cao.
Trong bối cảnh đó, các doanh nghiệp và policymakers Việt Nam cần theo dõi sát sao diễn biến của tình hình kinh tế toàn cầu và có những biện pháp ứng phó phù hợp. Điều quan trọng là phải duy trì sự ổn định và phát triển bền vững của nền kinh tế, đồng thời đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và tăng cường năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp trong nước.
Đối với các doanh nghiệp, việc đầu tư vào nghiên cứu và phát triển, nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ, cũng như tìm kiếm những cơ hội mới trong các thị trường quốc tế sẽ là những hướng đi quan trọng. Bên cạnh đó, việc tăng cường hợp tác quốc tế và tham gia vào các thỏa thuận thương mại tự do sẽ giúp Việt Nam tăng cường vị thế và mở rộng thị trường xuất khẩu.
Cuối cùng, trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang trải qua những thay đổi lớn, việc giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, cải thiện môi trường kinh doanh và tăng cường hỗ trợ cho doanh nghiệp sẽ là những nhiệm vụ quan trọng của policymakers Việt Nam trong thời gian tới.