Ngành logistics Việt Nam đang trải qua một giai đoạn phát triển nhanh chóng, với tốc độ tăng trưởng trung bình 14-16%/năm, cao gần gấp đôi so với tốc độ tăng GDP. Tuy nhiên, bên cạnh sự phát triển nhanh chóng này, ngành vẫn đang phải đối mặt với thách thức lớn trong việc áp dụng các giải pháp thân thiện môi trường, đặc biệt là trong bối cảnh chuyển đổi xanh đang trở thành xu thế toàn cầu.
Tại tọa đàm Chính sách tài chính phát triển logistics xanh do Tạp chí Kinh tế – Tài chính tổ chức, các chuyên gia và đại diện doanh nghiệp đã thảo luận về những khó khăn và thách thức mà các doanh nghiệp logistics Việt Nam đang gặp phải trong việc áp dụng các giải pháp chuyển đổi xanh. Ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), cho biết rằng yêu cầu về chuyển đổi số và chuyển đổi xanh đã dần được các doanh nghiệp nhận thức, nhưng việc thực thi trên thực tế còn hạn chế.
Ông Đặng Vũ Thành, Phó chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam (VLA), cũng nhấn mạnh rằng chuyển đổi xanh không còn là xu hướng, mà đã và đang hiện diện trong từng hoạt động hằng ngày của doanh nghiệp logistics trên toàn cầu. Tuy nhiên, phần lớn doanh nghiệp logistics, đặc biệt là nhóm doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm đến 95%, vẫn đang loay hoay với bài toán vốn, công nghệ và thực thi chính sách.
Một trong những rào cản lớn nhất mà các doanh nghiệp logistics Việt Nam đang gặp phải là vấn đề tài chính. TS Đỗ Thiên Anh Tuấn, Giảng viên Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright, cho biết rằng điểm nghẽn đầu tiên là vấn đề “tiền đâu?”. Trong khi 95-97% doanh nghiệp logistics là doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME), thì thị trường tài chính xanh ở Việt Nam lại còn rất non trẻ. Tính đến giữa năm nay, quy mô tài chính xanh chỉ chiếm 4,35% tổng tín dụng, thấp hơn nhiều so với mức tối thiểu 10% như kỳ vọng.
Để giải quyết vấn đề này, các chuyên gia đều thống nhất rằng cần có sự điều phối mạnh mẽ từ Nhà nước, đặc biệt là các bộ ngành như Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước… Không thể chỉ kỳ vọng vào nỗ lực của doanh nghiệp khi các điều kiện về tài chính, pháp lý, và hạ tầng vẫn còn quá nhiều bất cập. Nhà nước cần sớm tích hợp chính sách ưu đãi thuế, trợ cấp cho doanh nghiệp chuyển đổi xanh, đưa trạm sạc, kho xanh, logistics thông minh vào quy hoạch đầu tư công.
Từ góc độ chính sách, các chuyên gia cho rằng, không thể có phát triển xanh nếu không có dòng vốn xanh. Và để có dòng vốn đó, cần sự chung tay của cả hệ thống, từ cơ quan quản lý, ngân hàng, đến chính sách tài khóa và tiền tệ hỗ trợ chuyển đổi xanh rõ ràng, minh bạch và có thể đo lường.
Việc chuyển đổi xanh trong ngành logistics không chỉ là một xu thế, mà còn là một yêu cầu tất yếu để bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Các doanh nghiệp logistics Việt Nam cần phải chủ động và tích cực trong việc áp dụng các giải pháp thân thiện môi trường, đồng thời cần có sự hỗ trợ từ Nhà nước và các tổ chức quốc tế để có thể thực hiện được mục tiêu này.
Trong bối cảnh hiện nay, việc phát triển logistics xanh không chỉ mang lại lợi ích cho môi trường, mà còn giúp các doanh nghiệp logistics Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh và uy tín trên thị trường quốc tế. Vì vậy, cần có sự chung tay của cả hệ thống để推动 sự phát triển của logistics xanh tại Việt Nam.