Động lực tăng trưởng 2023 phụ thuộc vào đầu tư công

Đây là ý kiến của TS Võ Trí Thành – Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia khi trao đổi với phóng viên TBTCVN về đà tăng trưởng kinh tế trong thời gian tới.

PV: Chỉ còn vài tuần nữa là hết năm 2022, ông thấy kết quả kinh tế Việt Nam năm qua thế nào?

TS Võ Trí Thành

TS Võ Trí Thành: Kinh tế Việt Nam 3 quý vừa qua có sự phục hồi ấn tượng, thậm chí vượt kỳ vọng trong bối cảnh đặt ra 2 thách thức lớn đối với kinh tế vĩ mô: Thứ nhất là những biến động của tình hình thế giới mà chúng ta không lường trước được, chẳng hạn như dự báo về diễn biến xung đột Ukraine… Thứ hai, chúng ta đạt được nhiều mục tiêu cùng lúc, vừa ổn định kinh tế vĩ mô, giảm khó khăn cho doanh nghiệp, vừa hỗ trợ. phục hồi và tăng trưởng.

Đây không phải là những mục tiêu đơn giản khi có cả những khó khăn bên ngoài và bên trong. Mặc dù vậy, so với nhiều nước, chúng ta đã đạt được sự ổn định tương đối. Lạm phát tăng nhưng không quá mạnh. Đồng Việt Nam có mức phá giá bình quân thấp so với nhiều nước. Lãi suất tăng nhẹ trong tháng 10 và 11, nhưng ít nhiều lãi suất cho vay không tăng mạnh như lãi suất huy động. Chính sách nới room tín dụng đã được thực hiện và có thể sẽ tiếp tục chứ không riêng room năm nay.

Bên cạnh những kết quả đạt được, khi nhìn lại, tôi cũng lấy làm tiếc rằng, giá như chúng ta thực hiện được chương trình phục hồi và phát triển kinh tế – xã hội nhanh hơn, mạnh hơn; nếu đầu tư công được triển khai nhanh hơn, mạnh hơn thì khả năng phục hồi sẽ tốt hơn, tạo nền tảng cho những năm tiếp theo. Hy vọng trong quý IV này và đặc biệt là năm 2023, việc triển khai đầu tư công sẽ hoàn thành kế hoạch, chương trình phục hồi sẽ được triển khai nhanh hơn.

PV: Năm qua, chúng ta đạt được kết quả tăng trưởng kinh tế khá tích cực, nhưng cũng không ít khó khăn xuất hiện. Theo ông, điều hành kinh tế vĩ mô năm 2023 cần lưu ý những vấn đề gì?

TS Võ Trí Thành: Kết quả phục hồi kinh tế năm 2022 khá ấn tượng, nhưng đằng sau quá trình phục hồi này cũng có một số vấn đề cần lưu ý. Ngay từ đầu năm, chúng tôi dự kiến sẽ thực hiện chương trình phục hồi, tập trung vào đầu tư công và tăng trưởng xuất khẩu. Nhưng đến nay nhìn lại, động lực cho sự phục hồi trong 3 quý vừa qua chủ yếu đến từ xuất khẩu, tiêu dùng và một phần vốn FDI giải ngân. Thực trạng này đặt ra câu hỏi liệu các động lực tăng trưởng năm sau có bằng năm nay?

Từ cuối quý III đến nay, nền kinh tế bắt đầu xuất hiện nhiều khó khăn. Ngoài áp lực lớn đối với vĩ mô về lãi suất, tỷ giá và lạm phát, còn có những trường hợp xấu liên quan đến thị trường tài chính và hệ thống tài chính ngân hàng. Sản xuất bắt đầu gặp rất nhiều khó khăn. Đơn hàng xuất khẩu nhiều lĩnh vực giảm mạnh.

Triển khai đầu tư công càng nhanh, mạnh thì phục hồi kinh tế càng tốt.

Do dư địa của chính sách tiền tệ không còn nhiều nên gánh nặng hỗ trợ phục hồi kinh tế đặt lên vai chính sách tài khóa rất nhiều. Hầu hết các nguồn lực cho Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội đến từ chính sách tài khóa. Điều này có được là nhờ tài khóa của Việt Nam tương đối tốt, ngay cả trong những năm dịch bệnh, thu chi ngân sách vẫn được điều hành tốt, thu ngân sách tăng tích cực, nợ công trong tầm kiểm soát. tốt hơn. Tuy nhiên, thời gian sử dụng nguồn lực này không còn nhiều, đòi hỏi phải triển khai thực sự quyết liệt. Thu ngân sách bắt đầu từ quý III, quý IV có dấu hiệu sụt giảm và khả năng thu tốt như những năm qua là rất khó. Vậy là vẫn còn dư địa, chúng ta phải cố gắng làm.

Bên cạnh đó, giai đoạn phục hồi tiêu dùng mạnh sau dịch Covid-19 đã chững lại. Đầu tư nước ngoài vẫn là dấu hỏi khi vốn đăng ký ngày càng giảm dù vốn thực hiện tăng và Việt Nam vẫn là điểm đến được quan tâm. Vì vậy, vai trò của đầu tư công là vô cùng quan trọng đối với triển vọng tăng trưởng trong tương lai. Điều này đòi hỏi phải tiếp tục củng cố chương trình phục hồi, khi cần thiết thì có thể linh hoạt triển khai.

PV: Kể từ ngày 5/12, nhiều thành phố tại Trung Quốc tiếp tục nới lỏng các chính sách phòng, chống dịch Covid-19. Theo ông, điều này sẽ tác động như thế nào đến nền kinh tế Việt Nam trong thời gian tới?

TS Võ Trí Thành: Kinh tế Trung Quốc có ảnh hưởng lớn đến kinh tế toàn cầu, cũng như với Việt Nam. Ngoài là thị trường tiêu thụ nhiều mặt hàng nông, thủy, hải sản và một số mặt hàng công nghiệp, đây còn là nơi cung cấp hàng hóa trung gian đầu vào cho nhiều mặt hàng do Việt Nam sản xuất xuất khẩu cũng như tiêu dùng. tiêu thụ trong nước. Năm 2021, Trung Quốc đầu tư hơn 2,13 tỷ USD vào Việt Nam và đứng thứ 7 trong tổng số các nước đầu tư vào Việt Nam.

Với những tác động đó, nới lỏng là tích cực. Theo dự báo của IMF, tăng trưởng thế giới sẽ chậm lại đáng kể trong năm 2023, nhưng riêng Trung Quốc năm 2023 được dự báo khả quan hơn năm 2022. Đó là nhờ kỳ vọng nới lỏng các chính sách kiểm soát dịch Covid-19. và đối phó tốt hơn với những bất ổn trên thị trường bất động sản Trung Quốc.

Khi nền kinh tế Trung Quốc tốt lên, nó sẽ tác động tích cực đến nền kinh tế toàn cầu và tất nhiên là Việt Nam, khi chúng ta là một nền kinh tế rất mở. Tất nhiên, bên cạnh đó cũng là những vấn đề về cạnh tranh, về một số sản phẩm phụ thuộc nhiều vào một thị trường, hay về phát triển công nghiệp phụ trợ…

PV: Xin cảm ơn ông!