Các nhà khoa học đang lên tiếng cảnh báo về một hậu quả không lường trước được của việc cắt giảm ô nhiễm không khí trên toàn cầu, cụ thể là việc này có thể đang làm tăng tốc độ nóng lên toàn cầu, bất chấp những lợi ích đáng kể cho sức khỏe cộng đồng. Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí Communications Earth & Environment chỉ ra rằng sự suy giảm ô nhiễm không khí ở Đông Á, đặc biệt là tại Trung Quốc, đã làm giảm đi đáng kể ‘hiệu ứng làm mát’ mà các hạt bụi trong không khí gây ra.
Những hạt bụi này hoạt động như một loại tấm chắn, phản xạ một phần ánh sáng mặt trời và từ đó hạn chế sự hấp thụ nhiệt tại bề mặt Trái Đất. Trước đây, chúng đóng vai trò như một yếu tố làm giảm nhẹ sự nóng lên do hiệu ứng nhà kính. Tuy nhiên, khi các quốc gia thực hiện các biện pháp quyết liệt để cắt giảm khí thải như SO₂, ‘tấm chắn’ tự nhiên này đã biến mất. Mặc dù các nhà khoa học thống nhất rằng việc cải thiện chất lượng không khí là một điều không thể tranh cãi vì lợi ích sức khỏe, vấn đề cấp thiết đặt ra là nếu không có các hành động quyết liệt để giảm khí nhà kính như CO₂ và methane, nhân loại sẽ phải đối mặt với những hệ quả nghiêm trọng hơn.
Giáo sư Robert Allen, một chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực biến đổi khí hậu, đã đưa ra nhận định quan trọng: ‘Chúng ta đã tháo bỏ tấm rèm che nắng, và bây giờ chúng ta phải chống lại ánh nắng mặt trời bằng cách giảm các nguồn nhiệt – tức là khí nhà kính.’ Điều này ngụ ý rằng việc giảm thiểu ô nhiễm không khí chỉ là một phần của giải pháp, và quan trọng hơn là phải có các biện pháp cụ thể để giảm phát thải khí nhà kính. Một số giải pháp đã được đề xuất bao gồm việc trồng cây, thu giữ carbon, và chuyển đổi từ năng lượng dựa trên nhiên liệu hóa thạch sang các nguồn năng lượng tái tạo.
Các giải pháp này, mặc dù có thể đòi hỏi thời gian và nỗ lực hơn, nhưng được xem là con đường đúng đắn và bền vững. Bài học rút ra từ Đông Á chỉ ra rằng chính sách môi trường cần phải đi đôi với hành động chống biến đổi khí hậu hiệu quả. Điều này đòi hỏi một cách tiếp cận đa hướng, bao gồm cả việc cải thiện chất lượng không khí, giảm khí thải và nâng cao nhận thức cộng đồng. Chỉ khi có sự kết hợp chặt chẽ giữa các nỗ lực này, chúng ta mới có thể hy vọng kiểm soát được tốc độ nóng lên toàn cầu và bảo vệ môi trường cho tương lai.