Nhiều khu chợ truyền thống tại Hà Nội đang đối mặt với tình trạng hoang hóa, lãng phí sau khi được đầu tư hàng chục tỷ đồng. Tình trạng này không chỉ gây thiệt hại về tài chính mà còn ảnh hưởng đến đời sống dân sinh và bộ mặt đô thị.
Chợ Phúc Lý, nằm ở phường Tây Tựu, Thành phố Hà Nội, là một điển hình của tình trạng này. Dự án này được khởi công xây dựng từ tháng 10/2010 và hoàn thành vào năm 2017 với diện tích 3.900 m2, gồm một khu chợ chính hai tầng và khu bán hàng ngoài trời. Tuy nhiên, sau gần 7 năm hoàn thiện, chợ lại rơi vào cảnh vắng bóng tiểu thương và nhiều hạng mục đang dần xuống cấp.
Tương tự, Chợ Xuân Phương, phường Xuân Phương, Thành phố Hà Nội, cũng gặp tình trạng tương tự. Dự án này được khởi công từ tháng 2/2017 với số vốn đầu tư gần 18 tỷ đồng trên diện tích hơn 6.000 m2. Công trình được kỳ vọng là trung tâm thương mại dân sinh hiện đại, đáp ứng được nhu cầu buôn bán cho khu vực. Tuy nhiên, sau khi hoàn thiện khu nhà chính vào năm 2018, dự án lại vướng giải phóng mặt bằng phần khu vực ngoài trời. Đến cuối năm 2022, các vướng mắc cơ bản được tháo gỡ, nhưng đến nay, chợ vẫn chưa thể đi vào hoạt động.
Chợ dân sinh Lĩnh Nam, phường Vĩnh Hưng, Thành phố Hà Nội, có diện tích lên tới 3.000 m2 gồm khu chợ chính hai tầng và khu bán hàng ngoài trời. Chợ được xây dựng trên cơ sở mô hình chợ truyền thống theo hướng văn minh, hiện đại nhằm góp phần xoá chợ cóc, chợ tạm đang tồn tại trên địa bàn quận Hoàng Mai (cũ). Tuy nhiên, hiện tại khu chợ hai tầng đang trong tình trạng sử dụng sai mục đích. Khu vực tầng 1 đang được sử dụng làm nơi để ô tô. Xung quanh chợ là cảnh nhếch nhác của hạ tầng xuống cấp, rác chất thành bãi và cỏ cây um tùm.
Tình trạng chợ dân sinh bị bỏ hoang không phải là câu chuyện mới ở Hà Nội. Đã có không ít dự án chợ được đầu tư hàng chục tỷ đồng với nhiều kỳ vọng nhưng sau khi hoàn thiện lại lâm vào cảnh “chợ không người”. Thực trạng này không chỉ gây lãng phí ngân sách mà còn tác động tiêu cực đến đời sống dân sinh và bộ mặt đô thị. Trong khi người dân thiếu điểm mua bán hợp lý, văn minh thì cơ sở hạ tầng chợ được xây dựng lại không được sử dụng đúng mục đích.
Trước thực trạng đó, tháng 4/2024, UBND TP Hà Nội đã ban hành Kế hoạch số 110 về thực hiện chỉ tiêu xây dựng, cải tạo chợ trên địa bàn giai đoạn 2024-2025. Theo đó, Hà Nội dự kiến xây mới 17 chợ, trong đó có 5 chợ hoàn thành trong năm 2024, 12 chợ hoàn thành trong năm 2025. Đây là nỗ lực của chính quyền thành phố để cải thiện tình trạng chợ hoang hóa và đáp ứng nhu cầu của người dân.
Để giải quyết tình trạng này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền địa phương, doanh nghiệp và người dân. Cần có những giải pháp cụ thể để khai thác hiệu quả các chợ đã được xây dựng, tránh tình trạng lãng phí tài nguyên và ngân sách. Đồng thời, cần có những chính sách hỗ trợ để thu hút tiểu thương và khuyến khích người dân sử dụng chợ như một điểm mua bán chính.
Việc xây dựng và cải tạo chợ không chỉ là vấn đề về cơ sở hạ tầng mà còn liên quan đến việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, tạo ra không gian mua bán văn minh và an toàn cho người dân. Do đó, cần có sự quan tâm và đầu tư đúng mức để các chợ trở thành điểm đến mua sắm quen thuộc và đáng tin cậy của người dân.
Giải quyết tình trạng chợ hoang hóa không chỉ giúp Hà Nội tiết kiệm ngân sách mà còn góp phần xây dựng bộ mặt đô thị văn minh, hiện đại và thân thiện với người dân.