Thông tin về việc Mỹ cung cấp tên lửa hành trình Tomahawk cho Ukraine đã trở thành đề tài nóng trong những ngày qua. Tổng thống Mỹ Donald Trump được cho là đang xem xét cung cấp loại vũ khí này cho Kiev, và đã có cuộc trò chuyện với Tổng thống Ukraine Zelensky về vấn đề này. Tuy nhiên, Nhà Trắng đã nhanh chóng lên tiếng dập tắt những đồn đoán này.
Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết ông Trump chỉ đang đặt câu hỏi và không hề khuyến khích Ukraine thực hiện các hành động cụ thể. Thông tin này được đưa ra trong bối cảnh quan hệ Mỹ – Ukraine đang có những thay đổi đáng kể, và các nước phương Tây đang công bố kế hoạch hỗ trợ Ukraine thông qua việc cung cấp các hệ thống vũ khí do Mỹ sản xuất.
Nếu Mỹ cung cấp tên lửa Tomahawk cho Ukraine, đây sẽ là một sự nâng cấp đáng kể cho kho vũ khí của Kiev, đặc biệt là về khả năng tấn công tầm xa. Tên lửa hành trình Tomahawk có tốc độ cận âm, được thiết kế để tấn công chính xác các mục tiêu trên bộ, với tầm hoạt động từ 1.600 đến 2.500 km. Loại vũ khí này đã được sử dụng lần đầu tiên trong chiến đấu trong Chiến dịch Bão táp Sa mạc của Mỹ năm 1991 và hiện vẫn là một phần quan trọng trong kho vũ khí tầm xa của Mỹ.
Mỗi quả tên lửa Tomahawk có giá khoảng 2 triệu USD, do tập đoàn Raytheon chế tạo. Loại vũ khí này có thể bay ở độ cao thấp và thực hiện các động tác né tránh để giảm thiểu nguy cơ bị đánh chặn. Phiên bản mới nhất của tên lửa có thể được lập trình lại giữa chuyến bay và thậm chí có thể bay lơ lửng trên đầu mục tiêu trước khi tấn công.
Ukraine muốn có Tomahawk vì hiện tại họ đang phụ thuộc vào các loại vũ khí do phương Tây cung cấp như Storm Shadow, vốn đã được sử dụng rất hiệu quả nhưng chỉ có tầm bắn khoảng 250 km. Để thực hiện các cuộc tấn công tầm xa, Ukraine chủ yếu sử dụng máy bay không người lái và các tên lửa như Palianytsia do chính nước này phát triển.
Nếu sở hữu tên lửa Tomahawk, Ukraine có thể nhắm vào nhiều mục tiêu hơn tại Nga khi tiến hành các cuộc tấn công tầm xa. Tuy nhiên, thách thức đối với Kiev là tên lửa Tomahawk không dễ sử dụng, vì cần có cơ sở hạ tầng hải quân cần thiết để phóng loại vũ khí này từ biển. Ngoài ra, việc triển khai phiên bản phóng từ mặt đất cũng sẽ đòi hỏi những hoạt động hậu cần phức tạp.
Các chuyên gia cho rằng có những hệ thống khác khả thi hơn đối với Kiev trong tương lai gần. Khi bàn về các loại vũ khí tiềm năng mà Mỹ có thể cung cấp cho Ukraine với tầm bắn xa hơn ATACMS, nhiều nhà phân tích cho rằng nên xem xét nhiều loại khác, chẳng hạn như Tên lửa Không đối đất Tầm xa Liên hợp (JASSM). Loại vũ khí này có tầm bắn khoảng 1.000 km, rất mạnh mẽ và có thể là một giải pháp tốt cho Ukraine. JASSM cũng dễ dàng tích hợp vào máy bay của Ukraine hơn nhiều so với Tomahawk.
Trung tâm Phân tích Chính sách Châu Âu (CEPA) và các chuyên gia khác đang theo dõi sát sao các diễn biến liên quan đến việc cung cấp vũ khí cho Ukraine. Trong khi đó, Mỹ và các nước phương Tây đang tiếp tục thảo luận về các giải pháp hỗ trợ Kiev trong bối cảnh xung đột với Nga.