Bộ Nông nghiệp và Môi trường hiện đang lấy ý kiến góp ý cho dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai năm 2024. Luật Đất đai 2024 đã được Quốc hội thông qua và có hiệu lực từ ngày 1/8/2024. Tuy nhiên, do xuất hiện các yêu cầu mới, đòi hỏi phải tiếp tục nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung Luật để phù hợp với thực tiễn và yêu cầu quản lý đất đai hiện nay.
Ông Đào Trung Chính, Cục trưởng Cục Quản lý đất đai, cho biết có một số lý do chính dẫn đến việc sửa đổi Luật Đất đai. Thứ nhất, việc thay đổi mô hình chính quyền 2 cấp, phân cấp và phân quyền theo mô hình mới, phân định lại thẩm quyền. Thứ hai, Bộ Chính trị đã ban hành một số nghị quyết quan trọng bao gồm Nghị quyết 57 về thúc đẩy khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo; Nghị quyết 59 về chủ động hội nhập quốc tế sâu rộng; Nghị quyết 68 về phát triển mạnh mẽ khu vực kinh tế tư nhân; Nghị quyết 66 về đổi mới toàn diện công tác xây dựng, thi hành pháp luật.
Bên cạnh đó, Kết luận số 77-KL/TW của Bộ Chính trị về phương án tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án, đất đai trong các kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại một số tỉnh, thành phố cũng đặt ra yêu cầu sửa đổi Luật. Ngoài ra, thực tế cũng xuất hiện các tình huống mới mà Luật Đất đai chưa quy định, ví dụ như Trung tâm tài chính quốc tế ở Đà Nẵng, TPHCM đặt ra vấn đề mới về thu hồi đất.
Ông Đào Trung Chính cũng nhấn mạnh rằng, để tránh xảy ra tình trạng phải sửa đổi Luật chỉ sau một thời gian ngắn, thì Luật chỉ nên quy định chung, hạn chế những vấn đề cụ thể và giao cho Chính phủ và các cơ quan quy định trong các văn bản khác. Điều này sẽ giúp Luật Đất đai có tính bền vững và linh hoạt trong quá trình thực thi.
Về vấn đề giá đất, ông Chính cho rằng, giá đất tăng lên rất cao trong thời gian qua và Nhà nước cần kiểm soát và quyết định giá đất không chạy theo thị trường. Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi có nhiều điểm mới so với luật hiện hành, trong đó có nội dung quan trọng liên quan đến định giá đất.
Dự thảo đề xuất sửa đổi, bỏ nguyên tắc thị trường và thay thế bằng 4 nguyên tắc mới: bảo đảm vai trò đại diện chủ sở hữu và quyền quyết định của Nhà nước về giá đất; kết quả xác định giá đất theo các phương pháp định giá đất là tài liệu để Nhà nước tham khảo khi quyết định giá đất; tuân thủ đúng trình tự, thủ tục định giá đất; bảo đảm phù hợp với yêu cầu quản lý nhà nước và tình hình thực tế của địa phương.
Dự thảo cũng đề xuất bổ sung 2 trường hợp Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Tiến độ sửa đổi Luật Đất đai lần này dự kiến sẽ được trình tại kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV sắp tới. Nếu được Quốc hội thông qua, Luật này sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026.
Việc sửa đổi Luật Đất đai nhằm mục đích hoàn thiện các quy định về đất đai, tạo cơ sở pháp lý cho việc quản lý và sử dụng đất đai hiệu quả, đồng thời giải quyết các vướng mắc, bất cập trong thực tiễn. Đồng thời, Luật sửa đổi cũng hướng tới việc bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp, cũng như góp phần vào sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.
Trước đó, vào tháng 6/2022, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 76/NQ-CP về Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 10-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế. Trong đó, đề nghị xây dựng Luật Đất đai (sửa đổi) theo hướng bảo đảm thu hồi đất cho phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng; xây dựng cơ chế, chính sách về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất; hoàn thiện cơ chế đấu giá đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất.
Luật Đất đai 2024 được ban hành nhằm xây dựng một hành lang pháp lý hoàn chỉnh cho hoạt động quản lý và sử dụng đất đai, đồng thời góp phần hạn chế các vi phạm về đất đai và giải quyết các tồn tại, hạn chế trong quá trình thực thi pháp luật đất đai.