Bảo vệ thông tin cá nhân – Taichinhkinhte.com

Cẩn thận với chiêu lừa đảo shipper giả mạo qua mạng

Linh — Thu, 18 Sep 2025 01:40:14 +0000

Ngày 17/7, chị N., 38 tuổi, ở Hà Nội, đã nhận được điện thoại từ một người tự xưng là nhân viên giao hàng. Người này thông báo rằng chị có một đơn hàng và yêu cầu chị chuyển khoản 10.000 đồng. Sau đó, đối tượng đã hướng dẫn chị hủy đăng ký hội viên giao hàng và chuyển khoản nhầm. Khi chị thực hiện theo hướng dẫn, tài khoản của chị đã bị trừ 1,5 tỷ đồng.

Thông tin cá nhân của người dân bị mua bán dễ dàng trên mạng (Ảnh minh họa: D.L.).

Thủ đoạn trên là một hồi chuông cảnh báo về một loại tội phạm mạng đang tiến hóa rất nhanh, hoạt động có tổ chức và len lỏi vào từng giao dịch thương mại điện tử. Thượng tá Đào Trung Hiếu, Tiến sĩ Tội phạm học, cho rằng điểm nguy hiểm nhất của chiêu lừa ‘shipper giả’ nằm ở chỗ các đối tượng không hành động theo những kịch bản cũ kỹ, sơ sài như trước đây, mà liên tục biến đổi cách tiếp cận, đánh thẳng vào tâm lý tin tưởng của người dùng.

Các đối tượng xấu luôn tìm cách bắt kịp hành vi mua sắm trực tuyến của người dân để giăng bẫy, từ giả danh nhân viên giao hàng đến giả mạo tổng đài chăm sóc khách hàng, gửi đường link tra cứu đơn hàng hay thậm chí giả dạng sàn thương mại điện tử. Điều khiến người bị hại dễ mắc lừa chính là việc dữ liệu đơn hàng, từ tên, địa chỉ, số điện thoại, đến giá trị món hàng, hoàn toàn trùng khớp với đơn thật mà họ đang chờ nhận.

Thượng tá Đào Trung Hiếu nhận định, nhiều người chủ quan nghĩ rằng vài chục nghìn đồng không đáng kể, nhưng thực chất, đó là cái bẫy mở cửa cho tội phạm công nghệ cao. Đường link hoặc mã QR mà đối tượng gửi tới thường chứa mã độc, cài vào điện thoại để chiếm quyền điều khiển ứng dụng ngân hàng. Hoặc nguy hiểm hơn, các trang web giả mạo yêu cầu nhập OTP, thực chất là hành vi ủy quyền vô tình cho kẻ gian rút toàn bộ tiền trong tài khoản.

Vấn nạn rò rỉ dữ liệu cá nhân là một vấn đề nghiêm trọng. Thông tin cá nhân của người dùng không còn an toàn như nhiều người tưởng. Dữ liệu bị rò rỉ từ 3 nguồn chính: Nội bộ các sàn thương mại điện tử hoặc đơn vị vận chuyển; các website và ứng dụng kém bảo mật nơi người dùng vô tình để lại thông tin; thị trường mua bán ‘data rác’ diễn ra công khai trên mạng xã hội.

Với vài trăm nghìn đồng, các nhóm lừa đảo có thể sở hữu hàng nghìn bộ dữ liệu chi tiết, từ đó dựng lên câu chuyện lừa đảo khớp tới 90-100% sự thật, khiến người nhận tin tưởng gần như tuyệt đối. Khi niềm tin bị khai thác làm công cụ gây án, mọi cảnh báo chung chung trở nên vô nghĩa nếu không có kỹ năng phòng vệ cụ thể.

Trước thực trạng này, Thượng tá Hiếu khuyến cáo người dùng cần cảnh giác và tự bảo vệ mình. Người dùng cần nhớ nguyên tắc cơ bản: Không chuyển tiền trước cho shipper lạ, không bấm vào đường link hoặc quét QR từ tin nhắn không rõ nguồn gốc, không cung cấp mã OTP hay mật khẩu ngân hàng cho bất kỳ ai. Hãy kiểm tra đơn hàng trực tiếp trên ứng dụng chính thức, ưu tiên thanh toán khi nhận hàng và bật bảo mật đa lớp cho tài khoản ngân hàng.

Tuy nhiên, Tiến sĩ Tội phạm học cũng chia sẻ về một vấn đề đáng lo hơn, là nhóm bị tội phạm nhắm đến nhiều nhất chính là học sinh, sinh viên và người trẻ tuổi, vốn thành thạo công nghệ nhưng thiếu kỹ năng kiểm chứng thông tin. Việc giáo dục kỹ năng tự vệ số cần được triển khai khẩn cấp, bài bản, như một môn học bắt buộc trong trường học và cộng đồng, để thế hệ trẻ có thể tự bảo vệ mình trước những kịch bản lừa đảo tinh vi ngày càng xuất hiện dày đặc.

5 thói quen nguy hiểm dễ khiến điện thoại bị nhiễm mã độc

Linh — Mon, 15 Sep 2025 20:40:23 +0000

Điện thoại thông minh hiện nay đã trở thành một phần thiết yếu trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta, chứa đựng nhiều thông tin cá nhân nhạy cảm. Tuy nhiên, nhiều người dùng không nhận thức được rằng những thói quen thông thường của họ có thể biến chiếc điện thoại thành mục tiêu dễ dàng cho các cuộc tấn công của mã độc. Dưới đây là một số ‘cửa ngõ’ phổ biến mà các tin tặc đang lợi dụng để xâm nhập vào thiết bị của người dùng.

Một trong những thủ đoạn phổ biến nhất mà các tin tặc sử dụng là thông qua các thông báo ‘từ trên trời rơi xuống’. Khi người dùng duyệt web, các trang web xấu có thể yêu cầu quyền gửi thông báo. Nếu đồng ý, chúng sẽ liên tục gửi các pop-up giả mạo như ‘Bạn đã trúng thưởng’ hoặc ‘Điện thoại của bạn đã bị nhiễm virus’. Mục đích của chúng là lừa người dùng nhấp vào, và khi đó mã độc sẽ được cài đặt. Người dùng cần tuyệt đối không nhấp vào những thông báo đáng ngờ này và nên đóng ngay tab trình duyệt để bảo vệ thiết bị của mình.

Ngoài ra, chiêu trò Phishing (qua email) và Smishing (qua tin nhắn) cũng là những cách lừa đảo không bao giờ lỗi thời. Kẻ xấu sẽ gửi các liên kết hoặc tệp đính kèm độc hại, giả mạo các thương hiệu lớn hoặc tạo ra các tình huống khẩn cấp để lừa người dùng. Người dùng cần cẩn thận và không bao giờ nhấp vào liên kết hoặc tải tệp từ những email, tin nhắn không rõ nguồn gốc hoặc có dấu hiệu đáng ngờ để tránh bị lừa đảo.

Hãy cập nhật phần mềm để luôn được bảo vệ

Việc bỏ qua các thông báo cập nhật hệ điều hành và ứng dụng cũng là một sai lầm nghiêm trọng. Các bản cập nhật không chỉ mang đến tính năng mới mà còn chứa các bản vá bảo mật cực kỳ quan trọng, sửa chữa những lỗ hổng mà tội phạm mạng có thể khai thác để cài mã độc. Người dùng nên luôn cập nhật hệ điều hành và ứng dụng ngay khi có phiên bản mới để đảm bảo thiết bị của mình được bảo vệ.

Bên cạnh đó, việc cài đặt ứng dụng từ các cửa hàng của bên thứ ba (sideloading) luôn tiềm ẩn rủi ro vì chúng không được kiểm duyệt nghiêm ngặt như Google Play hay App Store. Người dùng chỉ nên tải ứng dụng từ các cửa hàng chính thức và kiểm tra phần đánh giá và ngày cập nhật cuối cùng của ứng dụng để đảm bảo an toàn.

Luôn để ý các địa chỉ trang web để tránh sập bẫy tin tặc

Cuối cùng, các trang web giả mạo (tên miền viết sai lệch so với trang chính chủ, không có chứng chỉ bảo mật SSL) là một trong những nguồn lây nhiễm mã độc hàng đầu. Người dùng cần kiểm tra kỹ lưỡng địa chỉ trang web trước khi truy cập và tránh xa các trang web có dấu hiệu đáng ngờ để bảo vệ thông tin cá nhân của mình.

Bằng cách nhận biết và phòng tránh những con đường tấn công phổ biến này, người dùng có thể tự xây dựng một lớp phòng thủ vững chắc cho chiếc điện thoại thông minh của mình. Việc nâng cao nhận thức và thay đổi thói quen sử dụng điện thoại thông minh sẽ giúp người dùng giảm thiểu rủi ro bị tấn công bởi mã độc và bảo vệ thông tin cá nhân một cách hiệu quả.

Cảnh báo về phần mềm gián điệp đánh cắp dữ liệu người dùng qua TikTok

Linh — Sat, 06 Sep 2025 07:25:50 +0000

Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (PA05) Công an TPHCM vừa phát đi cảnh báo về một phần mềm độc hại mới, được thiết kế để đánh cắp dữ liệu người dùng bằng cách mạo danh ứng dụng TikTok. Phần mềm này, được đặt tên là SparkKitty, đã được các chuyên gia bảo mật của Kaspersky phát hiện và xác định là một phần mềm gián điệp nguy hiểm.

SparkKitty hiện đang nhắm mục tiêu vào người dùng iPhone và Android, sử dụng công nghệ nhận diện ký tự quang học (OCR) để quét ảnh chụp màn hình. Mục đích chính của phần mềm này là tìm kiếm và thu thập thông tin nhạy cảm như mật khẩu hoặc mã khôi phục ví tiền điện tử, sau đó gửi về máy chủ của kẻ tấn công. Điều này cho phép kẻ tấn công đánh cắp dữ liệu và thông tin cá nhân của người dùng, với mục đích chiếm đoạt tài sản.

Các chuyên gia của Kaspersky đã xác định rằng SparkKitty thường ẩn mình trong các ứng dụng liên quan đến phiên bản TikTok giả mạo hoặc các trò chơi mang tính cá cược, cờ bạc. Phòng PA05 đã chỉ rõ phương thức hoạt động của SparkKitty, bắt đầu từ việc người dùng cài đặt ứng dụng giả mạo TikTok trên App Store/Google Play. Ứng dụng này sẽ yêu cầu quyền truy cập vào thư viện ảnh, và một khi được cấp quyền, SparkKitty sẽ âm thầm sử dụng công nghệ OCR để rà quét toàn bộ ảnh trong thư viện.

SparkKitty sẽ tải lên các ảnh chứa thông tin nhạy cảm lên máy chủ của kẻ tấn công, cho phép chúng thu thập dữ liệu một cách bí mật. Ngoài ra, một số biến thể của mã độc này còn có khả năng chèn một số đường dẫn vào trang cá nhân của nạn nhân, liên kết đến một cửa hàng trực tuyến như TikTok shop, có thể liên quan đến thanh toán bằng tiền điện tử.

Trước những rủi ro và phương thức hoạt động ngầm của SparkKitty, Phòng PA05 đã đưa ra khuyến cáo nhằm đảm bảo an toàn dữ liệu cá nhân và phòng tránh rủi ro bị đánh cắp thông tin. Người dùng được khuyên không nên lưu trữ hình ảnh chứa thông tin nhạy cảm như căn cước công dân, tài khoản ngân hàng, mã OTP… trên điện thoại hoặc các thiết bị số.

Ngoài ra, người dùng cũng nên tuyệt đối không cài đặt, sử dụng các ứng dụng không rõ nguồn gốc hoặc chưa được kiểm chứng về độ an toàn, để tránh bị phần mềm độc hại lợi dụng truy cập và đánh cắp dữ liệu. Cuối cùng, người dùng cần thận trọng khi cho phép các ứng dụng truy cập vào thư viện ảnh hoặc theo dõi thiết bị của mình, để bảo vệ thông tin cá nhân và dữ liệu quan trọng.

Để biết thêm thông tin về SparkKitty và cách phòng tránh, người dùng có thể tham khảo các nguồn tin cậy và trang web chính thức của các công ty bảo mật như Kaspersky. Đồng thời, người dùng cũng nên thường xuyên cập nhật kiến thức về bảo mật mạng và các mối đe dọa trực tuyến để bảo vệ mình và dữ liệu cá nhân.