Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chính thức công bố mạng lưới các trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0 tại Hà Nội vào ngày 1/8. Sự kiện này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc triển khai Đề án Phát triển hệ thống trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0 đến năm 2030 của Chính phủ.

Tại khu vực phía Bắc, 7 mạng lưới trung tâm đào tạo xuất sắc đã được thành lập, bao gồm: Mạng lưới Trung tâm đào tạo xuất sắc về công nghệ sinh học trong công nghiệp và y sinh; Mạng lưới Trung tâm đào tạo xuất sắc về công nghệ sinh học về trí tuệ nhân tạo và công nghiệp bán dẫn; Mạng lưới Trung tâm đào tạo xuất sắc về công nghệ giao thông và hạ tầng tiên tiến, thông minh; Mạng lưới Trung tâm đào tạo xuất sắc về vật liệu mới và công nghệ xây dựng; Mạng lưới Trung tâm đào tạo xuất sắc về công nghệ sinh học trong nông nghiệp; Mạng lưới Trung tâm đào tạo xuất sắc về công nghệ giao thông; và Mạng lưới Trung tâm đào tạo xuất sắc về công nghệ mạng thế hệ sau, an ninh mạng thông minh và truyền thông đa phương tiện.

Các cơ sở giáo dục đại học chủ trì các mạng lưới này bao gồm Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Bách khoa Hà Nội, Trường Đại học Giao thông Vận tải, Trường Đại học Xây dựng Hà Nội, Đại học Thái Nguyên, Trường Đại học Công nghệ Giao thông Vận tải và Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông.

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Văn Phúc khẳng định việc hình thành các mạng lưới trung tâm đào tạo xuất sắc là minh chứng cho chiến lược phát triển dựa trên hợp tác toàn diện giữa nhà trường, doanh nghiệp và Nhà nước. Đây sẽ là nền tảng quan trọng để Việt Nam bứt phá trong đào tạo nhân lực công nghệ cao phục vụ quá trình chuyển đổi số. Việc thành lập các trung tâm đào tạo xuất sắc này cũng thể hiện sự quyết tâm của Chính phủ trong việc nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo, đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động và góp phần vào sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.

Với việc thành lập các mạng lưới trung tâm đào tạo xuất sắc này, Việt Nam hy vọng sẽ có được nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực công nghệ 4.0, từ đó có thể cạnh tranh với các nước khác trong khu vực và trên thế giới. Đồng thời, việc hợp tác giữa các cơ sở giáo dục đại học, doanh nghiệp và Nhà nước cũng sẽ giúp cho việc đào tạo nhân lực được thực hiện một cách hiệu quả hơn, đáp ứng được nhu cầu thực tế của thị trường lao động.

Dự thảo Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) đang được Bộ Giáo dục và Đào tạo lấy ý kiến góp ý. Một trong những nội dung quan trọng của dự thảo là mở rộng quyền tự chủ cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Điều này được kỳ vọng sẽ giúp các trường nghề chủ động hơn trong công tác tuyển sinh, đào tạo và quản lý tài chính. Tuy nhiên, đi kèm với tự chủ là trách nhiệm giải trình về chất lượng và hiệu quả đào tạo.

Các chuyên gia và lãnh đạo cơ sở giáo dục nghề nghiệp cho rằng, tự chủ sẽ giúp các trường nghề chủ động hơn trong việc xây dựng phương án tuyển sinh phù hợp với người học và đặc thù ngành nghề. Thạc sĩ Huỳnh Ngọc Hợi, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Phương Đông (Thành phố Đà Nẵng) cho rằng, dự thảo mở rộng quyền tự chủ cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp sẽ mang lại nhiều thuận lợi. Các trường sẽ chủ động hơn trong việc xây dựng phương án tuyển sinh phù hợp với người học và đặc thù ngành nghề.

Tiến sĩ Phạm Văn Tân, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Y tế Hà Nội, cho rằng tự chủ chỉ tiêu tuyển sinh sẽ đi kèm với trách nhiệm giải trình về chất lượng và hiệu quả đầu ra. Nhà trường sẽ phải công khai mức học phí và các khoản thu dịch vụ khác cho từng năm học và toàn khóa. Điều này sẽ giúp người học và phụ huynh có cái nhìn rõ ràng về chất lượng và chi phí đào tạo của trường.

Thạc sĩ Nguyễn Khánh Cường, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Công nghệ Quốc tế LILAMA2 (tỉnh Đồng Nai) đánh giá, việc mở rộng quyền tự chủ giúp trường nghề chủ động hơn trong công tác tuyển sinh và đào tạo. Tuy nhiên, cần có thêm chính sách hỗ trợ từ ngân sách nhà nước để sinh viên yên tâm học tập. Đồng thời, cần có cơ chế kiểm định và đánh giá chất lượng đào tạo để đảm bảo chất lượng nguồn nhân lực.

Về việc đưa chức danh giảng viên đồng cơ hữu vào dự thảo, các chuyên gia cho rằng cần định nghĩa rõ về giảng viên đồng cơ hữu để tránh lạm dụng khi mở ngành. Cần có văn bản hướng dẫn cụ thể để nhà trường thuận tiện hơn trong việc tuyển dụng, ký hợp đồng và phân bổ giờ giảng. Thạc sĩ Huỳnh Ngọc Hợi đề xuất, cần quy định tỷ lệ tối đa giảng viên đồng cơ hữu được tính vào tổng số giảng viên phục vụ cho việc mở ngành hoặc duy trì ngành. Điều này giúp đảm bảo ngành học vẫn có “xương sống” là giảng viên cơ hữu toàn thời gian để duy trì lâu dài.

Dự thảo Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) cần tiếp tục được hoàn thiện để tạo ra hệ sinh thái giáo dục nghề nghiệp năng động, linh hoạt, thích ứng cao với sự thay đổi của thị trường lao động và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Việc này sẽ giúp nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng nhu cầu của xã hội và giúp người học có thể hội nhập vào thị trường lao động một cách tốt nhất.

Các trường cao đẳng hiện nay đang chờ đợi dự thảo Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) được thông qua để có thể thực hiện các quy định mới và đổi mới trong công tác tuyển sinh và đào tạo. Đồng thời, các chuyên gia cũng hy vọng rằng, với những quy định mới này, giáo dục nghề nghiệp sẽ có thể phát triển mạnh mẽ hơn trong thời gian tới, đáp ứng được nhu cầu của xã hội và giúp người học có thể phát triển sự nghiệp một cách tốt nhất.

Hiện tại, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đang tích cực thực hiện các nội dung trong dự thảo Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) và đang chờ đợi các quy định mới được ban hành. Các chuyên gia cũng hy vọng rằng, dự thảo này sẽ được hoàn thiện và sớm được thông qua để các trường có thể triển khai các hoạt động đào tạo một cách hiệu quả. Thông tin về tự chủ trong giáo dục nghề nghiệp có thể được tìm hiểu thêm trên các trang thông tin chính thống của Bộ Giáo dục và Đào tạo.