Quân đội Nga ngày 31/7 tuyên bố đã giành quyền kiểm soát hoàn toàn thị trấn Chasiv Yar, một địa điểm quan trọng ở miền đông Ukraine, sau gần 16 tháng giao tranh ác liệt. Thị trấn này nằm trong khu vực công nghiệp Donbas thuộc vùng Donetsk của Ukraine, một trong bốn khu vực mà Moscow tuyên bố đã sáp nhập vào năm 2022.

Chasiv Yar, với dân số hơn 12.000 người trước khi xung đột diễn ra, từng là một trung tâm sản xuất quan trọng với một nhà máy sản xuất các sản phẩm bê tông cốt thép và đất sét dùng làm gạch. Đây được coi là trụ cột phát triển kinh tế của thị trấn. Quân đội Nga coi Chasiv Yar là một trong những thành trì được phòng thủ tốt nhất của Ukraine, nhờ vị trí địa lý, địa hình và các nhà máy cùng các khu chung cư nơi quân đội Ukraine có thể đào hầm trú ẩn.

Việc kiểm soát Chasiv Yar sẽ giúp Nga tiến gần hơn đến mục tiêu bao vây ‘thành phố pháo đài’ Kostiantynivka, tạo thế gọng kìm và loại bỏ rào cản cho cuộc tiến công về phía tây qua phần còn lại của Donetsk. Các nhà phân tích quân sự Nga nhận định, từ Chasiv Yar, Nga có thể tiến tới Sloviansk, Kramatorsk, Druzhkivka và Kostiantynivka, vốn là những ‘thành phố pháo đài’ ở phía đông Ukraine. Đây là vành đai pháo đài mà Ukraine kiên quyết giữ vững và nỗ lực rất lớn để ngăn chặn Nga tiếp cận.

Trận chiến tại Chasiv Yar đã kéo dài và ác liệt, với cả hai bên đều chịu thương vong cao. Bộ Quốc phòng Nga cho biết, lính dù của họ đã hoạt động trong phạm vi hơn 20 km dưới hỏa lực pháo binh và máy bay không người lái của Ukraine nhằm thực hiện nỗ lực chiếm giữ thị trấn và đã rà soát hơn 4.200 tòa nhà cũng như các công trình xây dựng.

Về phần mình, Ukraine cho biết sự kháng cự quyết liệt và kéo dài của họ tại Chasiv Yar đã làm chậm bước tiến và gây thương vong nặng nề cho một lực lượng vượt trội về quân số vũ khí với sự hỗ trợ của các đơn vị máy bay không người lái.

Hiện tại, hầu hết thị trấn Chasiv Yar đều bị đổ nát và bị san phẳng sau các cuộc pháo kích, không kích, ném bom lượn và tấn công bằng máy bay không người lái giữa các bên. Thị trưởng thị trấn đã rời đi từ lâu và hầu hết người dân đã được sơ tán do mất điện, khí đốt và nước vốn phục vụ cho những nhu cầu tối thiểu.

Chiến trường Donbass đang trở thành một “cối xay thịt” đối với Ukraine khi quân đội Nga tăng cường các hoạt động quân sự và giành được nhiều chiến thắng trên hai mặt trận. Theo thống kê, trong một tuần qua, quân đội Ukraine đã chịu 8.495 thương vong, con số cao nhất kể từ khi xung đột Nga – Ukraine bùng nổ.

Quân đội Nga đã phát động một cuộc tấn công quy mô lớn ở Donbass, Kharkov, Zaporizhia, Sumy và thực hiện các cuộc tập kích đường không vào nhiều mục tiêu nằm sâu trong lãnh thổ Ukraine. Trên các chiến trường khác nhau, quân đội Nga đã đạt được những thành tích đáng kể, với Cụm quân Trung tâm dẫn đầu về hiệu suất chiến đấu, hạ gục 2.975 binh sĩ Ukraine.

Cụm quân Trung tâm đã thực hiện những cuộc “dọn dẹp kiểu lưới kéo” xung quanh các cứ điểm cốt lõi của quân đội Ukraine ở mặt trận Donetsk. Thông qua chiến thuật kinh điển từ thời Liên Xô, quân đội Nga đã hạ gục 2.975 tay súng đối phương trong vòng một tuần, chiếm 35% tổng số quân Ukraine bị loại khỏi vòng chiến đấu.

Cụm quân Đông cũng đã đạt được những thành công quan trọng trên hai mặt trận ở Donbass và Zaporizhia. Các đơn vị của cụm này đã phối hợp với Cụm Trung tâm bao vây nhóm quân đối phương tại Kurakhovo. Trên mặt trận Zaporizhia, Cụm quân Đông đã sử dụng kết hợp pháo binh tầm xa với tác chiến điện tử để tấn công khu vực tập kết và trú quân của Lữ đoàn biệt kích 65 AFU.

Tình thế khó khăn của quân đội Ukraine còn vượt xa hơn thế. Trận chiến tại Pokrovsk đã bước vào giai đoạn then chốt, nhưng Tổng Tư lệnh quân đội Ukraine, Tướng Alexander Syrsky, “không thể cung cấp viện binh xứng đáng”. Sự hỗ trợ của NATO “chẳng có gì đáng nói”: mặc dù Ukraine đã khẩn trương yêu cầu NATO giúp đỡ, nhưng xe tăng Abrams do Mỹ cung cấp chỉ có thể được triển khai ở hậu phương như một “biện pháp răn đe tâm lý”.

Thời gian cầm cự của AFU tại Pokrovsk nhìn chung được dự đoán là “tối đa 2-3 tháng”. Nếu RFAF hoàn tất việc bao vây Pokrovsk trước khi mùa đông đến, thì Ukraine có thể lặp lại thất bại kiểu Ugledar hay Avdiivka.

Thành phố Pokrovsk, tỉnh Donetsk, miền Đông Ukraine, hiện đang là tâm điểm của các hoạt động quân sự giữa lực lượng Nga và quân đội Ukraine. Theo các nguồn tin quân sự của Ukrainska Pravda, lực lượng Nga đã bắt đầu tiến vào thành phố từ ngày 17/7 và quân đội Ukraine đang tích cực triển khai các chiến dịch tìm kiếm và xóa sổ các nhóm xâm nhập của đối phương.

Đến tối ngày 21/7, nhóm phân tích quân sự Ukraine DeepState cho biết rằng chiến dịch tìm kiếm và xóa sổ các nhóm trinh sát đặc nhiệm Nga vẫn đang diễn ra tại thành phố Pokrovsk. Lực lượng quân đội Ukraine tại đây đã xác nhận rằng đối phương đã tận dụng thời điểm một lữ đoàn của Ukraine cạn kiệt lực lượng bộ binh và công tác đánh giá tình hình chiến trường không rõ ràng để thâm nhập vào thành phố qua hướng Zvirove.

Tuy nhiên, nhờ nỗ lực của các chiến sĩ thuộc Lữ đoàn cơ giới biệt lập số 155 và Lữ đoàn Jaeger số 68, nguy cơ lớn đã được ngăn chặn kịp thời. DeepState cũng cho biết rằng lực lượng Nga đang có ý định cố thủ, chờ tăng viện và tìm cách kiểm soát tuyến phố Zakhystnykiv Ukrayiny.

Quá trình này đã khiến phía Ukraine chịu tổn thất, với một số thương vong và vụ bắn nhầm gia tăng do toàn đơn vị đều biết có các nhóm trinh sát và phá hoại hoạt động, nhưng ít ai nắm rõ lộ trình di chuyển hay vị trí chính xác của đối phương. Một đoạn video xuất hiện trên mạng xã hội đã cho thấy cảnh lính Nga phục kích lực lượng Ukraine tại ngã tư giữa phố Shevchenko và Zakhystnykiv Ukrayiny.

Trước đó, Tổng Tư lệnh Các lực lượng vũ trang Ukraine Oleksandr Syrskyi đã thông báo rằng quân đội Ukraine đã đẩy lùi thành công một nhóm binh lính Nga đang tìm cách đột nhập vào thành phố Pokrovsk, tỉnh Donetsk. Ukrainska Pravda và DeepState là những nguồn tin đã cung cấp thông tin chi tiết về tình hình quân sự tại khu vực này.