Trong giai đoạn 2025-2035, việc xây dựng đô thị thông minh sẽ đòi hỏi một hạ tầng số tinh vi để giúp dữ liệu công trở thành công cụ ra quyết định và vận hành đô thị một cách minh bạch, theo thời gian thực và tiết kiệm nguồn lực. Một trong những công nghệ đóng vai trò quan trọng trong việc kiến tạo đô thị vận hành bằng dữ liệu mở chính là công nghệ blockchain.

Công nghệ blockchain được xem là một hạ tầng mềm quan trọng cho đô thị thế hệ mới, bên cạnh hạ tầng cứng như điện, nước, giao thông. Theo ông Trần Huyền Dinh, Chủ nhiệm Ủy ban Ứng dụng Fintech, Hiệp hội Blockchain Việt Nam, giá trị cốt lõi của blockchain nằm ở khả năng lập trình hóa quy trình, phi vật chất hóa dữ liệu và phân tán trách nhiệm vận hành theo một chuẩn mực kiểm chứng công khai.

Khi dữ liệu công được ghi nhận trên một blockchain mở, mọi thao tác chỉnh sửa, can thiệp hay sai lệch đều bị phát hiện ngay lập tức. Điều này giúp làm trong sạch hóa vận hành công và giảm thiểu tiêu cực. Nhiều doanh nghiệp công nghệ đã ứng dụng blockchain tại các địa phương, từ sàn giao dịch tài sản số đến nền tảng thanh toán DeFi và hệ thống blockchain nội bộ hỗ trợ truy xuất dữ liệu kim hoàn, tài sản đô thị và tín nhiệm tài chính công.

Để xây dựng đô thị thông minh, việc thiết kế lại cấu trúc dữ liệu nền là quan trọng. Các thành phố như Singapore, Hàn Quốc, Thụy Sĩ và Hồng Kông đã bắt đầu quá trình chuyển đổi số bằng cách chuẩn hóa dữ liệu công, lựa chọn công nghệ phù hợp và tạo sandbox để kiểm nghiệm thực tế từng ứng dụng trước khi nhân rộng.

Công nghệ blockchain giúp khôi phục niềm tin giữa người dân và chính quyền thông qua khả năng xác minh công khai mọi quyết định của Nhà nước. Hệ thống sổ cái phân tán (DLT) tạo ra bản ghi chính thức và chống lại việc sửa lại quá khứ, giúp tăng cường minh bạch trong quản trị đô thị. Một thành phố minh bạch không phải là nơi không có lỗi, mà là nơi mọi quyết định đúng hay sai đều để lại dấu vết và có thể được kiểm tra, phản biện, đánh giá bằng dữ liệu thật.

Hiện tại, một số công ty đang xây dựng các bộ công cụ để hỗ trợ chính quyền địa phương triển khai hệ thống truy xuất công khai trên dữ liệu ngân sách, giấy phép xây dựng và đất công thông qua giao diện trực tuyến. Bằng cách áp dụng công nghệ blockchain, các thành phố có thể xây dựng một môi trường đô thị minh bạch, công bằng và hiệu quả, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

Ông Trần Huyền Dinh cho biết thêm rằng việc áp dụng blockchain trong xây dựng đô thị thông minh không chỉ giúp tăng cường minh bạch và giảm thiểu tiêu cực, mà còn giúp tạo ra một môi trường kinh doanh lành mạnh và cạnh tranh. Các doanh nghiệp có thể tận dụng công nghệ blockchain để xây dựng các ứng dụng và dịch vụ mới, từ đó thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế số.

Tuy nhiên, để áp dụng công nghệ blockchain một cách hiệu quả, các thành phố cần phải có một chiến lược rõ ràng và cụ thể. Điều này bao gồm việc xác định mục tiêu, phạm vi áp dụng, và cơ chế quản lý. Ngoài ra, cần có sự hợp tác giữa các bên liên quan, bao gồm chính quyền, doanh nghiệp và người dân, để đảm bảo sự thành công của việc áp dụng công nghệ blockchain trong xây dựng đô thị thông minh.

Tóm lại, công nghệ blockchain đóng vai trò quan trọng trong việc kiến tạo đô thị vận hành bằng dữ liệu mở. Việc áp dụng công nghệ này có thể giúp tăng cường minh bạch, giảm thiểu tiêu cực, và tạo ra một môi trường kinh doanh lành mạnh và cạnh tranh. Tuy nhiên, cần có một chiến lược rõ ràng và cụ thể, cũng như sự hợp tác giữa các bên liên quan, để đảm bảo sự thành công của việc áp dụng công nghệ blockchain trong xây dựng đô thị thông minh.

Thủ đô Hà Nội đang tích cực đẩy mạnh quá trình chuyển đổi số trên nhiều lĩnh vực, bao gồm xây dựng chính quyền số, phát triển kinh tế số, xã hội số và hiện đại hóa các phương thức phục vụ. Sau thời gian triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về việc thực hiện đột phá trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, thành phố đã đạt được nhiều kết quả nổi bật.

Ngay từ đầu năm 2025, UBND TP. Hà Nội đã có chỉ đạo quyết liệt trong việc tổ chức thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW và Quyết định số 204-QĐ/TW của Ban Bí thư về chuyển đổi số trong các cơ quan Đảng. Thành phố tập trung vào các trụ cột quan trọng như hoàn thiện thể chế, chính sách, phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, xây dựng chính quyền số, phát triển kinh tế số và xã hội số.

Về xây dựng chính quyền số, Hà Nội đã triển khai hiệu quả 5 trụ cột chính: Hạ tầng số, nền tảng và hệ thống số, dữ liệu số, ứng dụng dịch vụ số và đảm bảo an toàn thông tin mạng. Thành phố đã chuẩn hóa, làm sạch và liên thông dữ liệu trong các lĩnh vực then chốt như người có công, an sinh xã hội, hộ tịch, bảo trợ xã hội và trẻ em.

Trong lĩnh vực giáo dục, Hà Nội đã thí điểm học bạ số cho toàn bộ học sinh trung học cơ sở và trung tâm giáo dục thường xuyên từ học kỳ II năm học 2024-2025. Ngoài ra, lĩnh vực giao thông cũng chứng kiến những bước đột phá khi thành phố tiên phong ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong điều hành, tối ưu hóa đèn tín hiệu và xử lý vi phạm giao thông.

Trong hệ thống các cơ quan Đảng, đoàn thể của thành phố, chuyển đổi số được Thành ủy Hà Nội chỉ đạo quyết liệt với nhiều sáng kiến đồng bộ. Một dấu ấn nổi bật là việc tích hợp thành công 4 thủ tục hành chính Đảng lên Cổng Dịch vụ công quốc gia.

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Nguyễn Văn Phong nhấn mạnh: “Dữ liệu số là tài sản, là nền tảng cho phát triển và quản trị thông minh. Người đứng đầu các đơn vị phải trở thành hạt nhân, người truyền cảm hứng và dẫn dắt công cuộc chuyển đổi số”.

Hà Nội cũng là địa phương đi đầu trong việc thực hiện Đề án 06 về phát triển ứng dụng dữ liệu dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia. Thành phố đã triển khai hiệu quả các nền tảng như: Ứng dụng Công dân Thủ đô số – iHanoi, sổ sức khỏe điện tử, cấp lý lịch tư pháp trên VNeID…

Tới đây, Hà Nội sẽ tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số, xây dựng chính quyền số hiện đại, phục vụ toàn diện cho người dân và doanh nghiệp, đồng thời không ngừng nâng cao hiệu quả và chất lượng phục vụ.

Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng, ông Hồ Văn Mười, vừa qua đã có buổi làm việc với Tập đoàn Viettel nhằm thảo luận về kế hoạch đẩy mạnh chuyển đổi số trên địa bàn tỉnh. Đây là nỗ lực của Lâm Đồng ngay sau khi sáp nhập ba tỉnh cũ gồm Lâm Đồng, Đắk Nông và Bình Thuận thành một tỉnh mới.

Với quyết tâm cao trong việc ổn định tổ chức và thúc đẩy phát triển nhanh chóng sau sáp nhập, Lâm Đồng là tỉnh tiên phong trên cả nước hợp tác với Tập đoàn Viettel để triển khai các giải pháp chuyển đổi số toàn diện. Ông Mười cho biết, mặc dù tỉnh đã triển khai chuyển đổi số ở một số lĩnh vực, vẫn còn nhiều việc cần làm, đặc biệt trong việc đồng bộ dữ liệu và các nền tảng từ các tỉnh đã sáp nhập.

Trong buổi làm việc, UBND tỉnh Lâm Đồng đã đề xuất với Viettel hỗ trợ mạnh mẽ trong việc chuyển đổi số ở các lĩnh vực như chính quyền số, kinh tế số và xã hội số. Tỉnh mong muốn Viettel giúp xây dựng hạ tầng số hiện đại, cơ sở dữ liệu dùng chung, và các nền tảng tích hợp để nâng cao hiệu quả quản lý, cũng như phục vụ người dân và doanh nghiệp tốt hơn thông qua công nghệ.

Cụ thể, Lâm Đồng đề nghị Viettel hỗ trợ xây dựng và hoàn thiện hạ tầng số, triển khai hệ thống mạng 4G/5G phủ toàn tỉnh. Ngoài ra, tỉnh cũng mong muốn Viettel hỗ trợ triển khai Hệ thống một cửa điện tử, ứng dụng chữ ký số; giúp kết nối và làm sạch dữ liệu từ các tỉnh cũ, cùng với việc triển khai hệ thống báo cáo phân tích và cảnh báo sớm phục vụ công tác điều hành của UBND tỉnh.

Không chỉ dừng lại ở đó, lãnh đạo tỉnh Lâm Đồng cũng đề xuất Viettel xem xét và chọn Lâm Đồng làm địa điểm để triển khai các dự án công nghệ cao như nhà máy bán dẫn và trung tâm dữ liệu. Đây là những đề xuất quan trọng nhằm khai thác tiềm năng và thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh trong bối cảnh mới.

Về phía Tập đoàn Viettel, Chủ tịch – Tổng Giám đốc Tào Đức Thắng đã có những chia sẻ thẳng thắn về kinh nghiệm triển khai chuyển đổi số của tập đoàn. Ông Thắng nêu rõ, để triển khai chuyển đổi số hiệu quả, cần tập trung vào 6 mục tiêu then chốt. Đó là hoàn thiện thể chế tại các sở, ban, ngành để chuyển sang môi trường số; thu thập, liên thông và số hóa dữ liệu; xây dựng và nâng cấp hạ tầng công nghệ; xây dựng các ứng dụng dựa trên nền tảng số; bảo đảm an ninh và an toàn thông tin; và cuối cùng là bảo đảm nguồn lực cần thiết cho quá trình chuyển đổi số.

Tỉnh Lâm Đồng được thành lập trên cơ sở sáp nhập ba tỉnh cũ, với quy mô và diện tích lớn nhất cả nước. Đây là một tiền đề quan trọng cho sự phát triển bứt phá thông qua việc ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số ở nhiều lĩnh vực, đặc biệt là trong những ngành kinh tế mũi nhọn như nông nghiệp và du lịch.

Đồng thời, việc sáp nhập cũng đặt ra những thách thức không nhỏ với địa phương như diện tích rộng lớn, địa hình phức tạp, sự đa dạng về dân tộc… Những yếu tố này đòi hỏi Lâm Đồng cần có các giải pháp chuyển đổi số đặc thù và phù hợp với điều kiện thực tế.

Tới đây, Lâm Đồng kỳ vọng mối hợp tác với Viettel sẽ là động lực trong việc cải thiện hạ tầng số, nâng cao hiệu quả quản lý và dịch vụ công, từ đó tạo nên sự phát triển mới và bền vững cho tỉnh.