SURF – Diễn đàn khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại Đà Nẵng đã từng bước khẳng định vị trí của mình trong việc định hình tầm nhìn đổi mới sáng tạo cho thành phố. Sự kiện năm nay không chỉ là một sân chơi khởi nghiệp nội địa mà còn là nơi kết nối dự án và mở rộng nền tảng hợp tác xuyên quốc gia với sự tham gia của hàng chục đối tác quốc tế, các quỹ đầu tư và tổ chức công nghệ.

Một trong những điểm nổi bật của sự kiện là khả năng kết nối dòng vốn cho các startup. Trong bối cảnh thị trường đầu tư toàn cầu đang tái cấu trúc theo hướng thận trọng, SURF2025 vẫn ghi nhận sự tham gia mạnh mẽ của các quỹ đầu tư chiến lược như FUNDGO, Skwerup Capital (Ấn Độ), Worm Foundation, Hedera Foundation, Native Capital… Bên cạnh việc ký kết hợp tác, các bên đã thống nhất đồng hành với hệ sinh thái khởi nghiệp Đà Nẵng trong chuỗi hoạt động kéo dài đến năm 2030, từ đào tạo nhân lực, hỗ trợ xây dựng sản phẩm, tư vấn chiến lược đến kết nối thị trường trong nước và quốc tế.

Công ty CP Đầu tư HVA là một trong những đơn vị đóng vai trò dẫn dắt các dòng vốn mới với nền tảng tài chính OrionX tích hợp trí tuệ nhân tạo. Ông Lê Hòa Nhã, Tổng Giám đốc HVA chia sẻ, đầu tư cho startup công nghệ không thể ngắn hạn. Ngoài hỗ trợ vốn, nhà đầu tư phải cùng startup thiết kế chiến lược, xây dựng công cụ vận hành, phân tích dữ liệu thị trường và kết nối dài hơi với các hệ sinh thái đầu tư khu vực Ấn Độ, Hàn Quốc và Đông Nam Á.

Từ góc nhìn điều hành chính sách, ông Phạm Ngọc Sinh, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Đà Nẵng nhận định: “Thành phố đang từng bước hoàn thiện hệ sinh thái khởi nghiệp bằng cơ chế, nền tảng số và kết nối thị trường vốn. Các bản ghi nhớ tại SURF2025 là tiền đề để dòng vốn đổi mới sáng tạo chảy đúng hướng, tiếp sức cho doanh nghiệp thực sự có năng lực”.

SURF năm nay không chỉ quy tụ những gương mặt sáng giá trong giới đầu tư, mà còn tạo ra một không gian thử nghiệm mô hình tài chính phi tập trung (DeFi), token hóa tài sản và kết nối startup theo chuỗi giá trị. Tại diễn đàn “Blockchain và tài sản số” diễn ra vào chiều 30/7, các đại biểu đã đề xuất triển khai mô hình token hóa trong du lịch, giáo dục, thương mại và cả lĩnh vực quản lý công như một hướng đi giúp thành phố tối ưu hóa tài nguyên số và gia tăng nguồn thu bền vững cho nền kinh tế địa phương.

Mở rộng mạng lưới hợp tác quốc tế sau SURF2025, có thể ghi nhận sự dịch chuyển từ các hình thức hỗ trợ startup riêng lẻ sang mô hình liên minh đổi mới sáng tạo được hình thành. Tiêu biểu là hợp tác giữa Trung tâm Hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Đà Nẵng (DISSC) và SUCI Blockchain Hub, đơn vị tiên phong trong lĩnh vực ươm tạo Web3 tại Việt Nam.

Với mô hình ươm tạo chia theo 4 giai đoạn, từ định hướng sản phẩm đến gọi vốn vòng đầu, chương trình đang ươm tạo hơn 15 startup tại Đà Nẵng và sẽ tổ chức Demo Day vào tháng 9/2025 với sự tham dự của các quỹ từ Hoa Kỳ, Hàn Quốc và Singapore. Bà Quinn Giang, nhà sáng lập SUCI Blockchain Hub chia sẻ: “SURF là không gian để startup được đào tạo bài bản, được bảo hộ pháp lý, được đồng hành bởi các mentor chuyên sâu và kết nối với nhà đầu tư từ ngày đầu. Chúng tôi cùng DISSC thiết kế hành trình 12 tuần, từ mapping ý tưởng trên on-chain, đến xây dựng sản phẩm thử nghiệm và trình bày trước nhà đầu tư quốc tế”.

Tài liệu trình bày của SUCI cho thấy hơn 400 workshop, hackathon đã được tổ chức tại Việt Nam và khu vực. Mạng lưới mentor bao gồm các chuyên gia từ Lisk, Coin98, Axie Infinity, Fintexus, Animoca Brands… Trong đó, các startup tại Đà Nẵng sẽ được hỗ trợ gọi vốn từ ETHVietnam, một trong những hệ sinh thái Ethereum lớn nhất Đông Nam Á.

SURF2025 còn đánh dấu bước tiến quan trọng trong hợp tác liên chính phủ, khi Trung tâm Kinh tế sáng tạo và Đổi mới sáng tạo Ulsan (UCCEI, Hàn Quốc) ký kết thỏa thuận hỗ trợ startup Đà Nẵng tiếp cận chương trình visa D-8-4, không gian làm việc tại Ulsan Startup Hub và chương trình thử nghiệm công nghệ với doanh nghiệp Hàn Quốc.

Ông Hee-chul Cho, Giám đốc Chiến lược UCCEI, nhận định: “Chúng tôi đánh giá cao tiềm năng của startup Việt Nam, đặc biệt tại Đà Nẵng. UCCEI sẽ chia sẻ nền tảng testbed, công nghệ AI, robot và năng lượng tái tạo cho startup thử nghiệm sản phẩm. Cùng với visa D-8-4 và chương trình đào tạo tại Ulsan College, đây sẽ là cánh cửa để các doanh nghiệp Việt Nam bước vào thị trường Đông Bắc Á với nền tảng pháp lý và mạng lưới mentor sẵn có”.

Tại SURF2025, loạt biên bản ký kết hợp tác đã định hình rõ những mũi nhọn liên kết chiến lược giữa Đà Nẵng với mạng lưới khởi nghiệp trong và ngoài nước. Nhóm hợp tác trong nước nổi bật với thỏa thuận giữa Sở Khoa học & Công nghệ và Cảng Hàng không Quốc tế Đà Nẵng, cùng các hợp tác giữa HVA, GM Labs, SUCI và FUNDGO về phát triển nền tảng tài chính và ươm tạo Web3.

Về phía quốc tế, Đà Nẵng ký kết với Trung tâm UCCEI (Hàn Quốc), Korea Startup Forum và Mạng lưới trí thức Việt tại Anh – Ireland nhằm thúc đẩy trao đổi công nghệ, visa khởi nghiệp và đào tạo nhân lực. Trong nhóm kết nối đầu tư, các thỏa thuận với FUNDGO, Skwerup Capital (Ấn Độ), StartupBlink, VEF (Hoa Kỳ) giúp mở rộng hành lang gọi vốn cho startup địa phương.

Đồng thời, hợp tác giáo dục giữa VIS, VNUK, Đại học FPT và các đơn vị đào tạo đã thiết lập nền móng bền vững cho nguồn nhân lực đổi mới sáng tạo tại miền Trung.

Cần Thơ đang tích cực triển khai các hoạt động bảo tồn thiên nhiên và phát triển du lịch trải nghiệm, nhằm tạo dấu ấn riêng trong lòng du khách yêu thích không gian xanh. Sau khi mở rộng địa giới hành chính, thành phố này sở hữu nhiều tiềm năng để phát triển các mô hình du lịch sinh thái đặc thù. Một ví dụ điển hình là Khu du lịch sinh thái Mùa Xuân, tọa lạc tại xã Tân Phước Hưng.

Khu du lịch này nằm trên diện tích hơn 130 ha, từng là một vùng đất hoang sơ với cây rừng mọc dày đặc. Với tầm nhìn dài hạn và tâm huyết của người làm nông nghiệp, năm 2017, Công ty Cổ phần Nông nghiệp Mùa Xuân đã quyết định đầu tư chuyển hóa khu vực này thành điểm đến sinh thái – giáo dục – trải nghiệm. Khách đến đây có thể đi bộ xuyên rừng, quan sát hệ sinh thái rừng ngập, tham quan các điểm giới thiệu về cây thuốc nam, mô hình trồng rừng tái sinh và trải nghiệm đời sống nông dân.

Theo ông Nguyễn Văn Hiền, Giám đốc Công ty Cổ phần Nông nghiệp Mùa Xuân, lượng người đến tham quan tăng đều theo từng năm, trung bình mỗi tháng có khoảng 1.500 lượt khách, trong đó có đến 70% là khách quốc tế. Điều này cho thấy sự quan tâm của du khách đến các trải nghiệm du lịch sinh thái tại Cần Thơ.

Khu du lịch sinh thái Mùa Xuân không đơn thuần là nơi nghỉ dưỡng, mà còn định hình cho mình một chiến lược phát triển dài hạn gắn với bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học. Khu du lịch này đã giữ được gần như nguyên vẹn hệ thực vật bản địa, với các loài cây đặc trưng như tràm, bần, dừa nước, cóc rừng, cây thuốc nam… Ông Hiền cho biết: “Chúng tôi xem công việc ở đây không chỉ là làm du lịch, mà là gìn giữ một phần ký ức tự nhiên cho thế hệ mai sau. Mỗi loài cây, con chim, mặt nước, mảnh rừng đều có linh hồn. Chúng tôi chỉ là người giữ hộ và mời du khách đến chiêm ngưỡng”.

Từ góc độ quản lý Nhà nước, ông La Trọng Kỳ, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP. Cần Thơ, đánh giá: “Khu du lịch sinh thái Mùa Xuân là mô hình mẫu cho hướng phát triển du lịch sinh thái gắn với bảo tồn. Đây là mô hình cần được nhân rộng tại các vùng sinh thái đặc hữu của thành phố”.

Hiện nay, khi Cần Thơ vừa được mở rộng địa giới hành chính, nhiều vùng đất sinh thái đặc hữu đã trở thành một phần của thành phố. Đây là cơ hội vàng để phát triển du lịch sinh thái theo hướng mới, đặt trọng tâm vào bảo tồn, giáo dục và trải nghiệm văn hóa thay vì chỉ chạy theo số lượng khách hay xây dựng đại trà. Việc phát triển du lịch sinh thái gắn với bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học sẽ giúp Cần Thơ trở thành một điểm đến hấp dẫn và bền vững cho du khách.

Với những nỗ lực của chính quyền và các doanh nghiệp, Cần Thơ đang dần trở thành một thành phố du lịch sinh thái hấp dẫn, nơi du khách có thể trải nghiệm những giá trị tự nhiên và văn hóa độc đáo. Khu du lịch sinh thái Mùa Xuân là một ví dụ điển hình cho sự hợp tác giữa doanh nghiệp và chính quyền trong việc phát triển du lịch sinh thái bền vững.

Hai ngư dân Mỹ lập kỷ lục với cá ‘khủng’, nhưng bị khuyến cáo tiêu diệt vì xâm lấn

Hai ngư dân đến từ Delaware, Mỹ, vừa lập kỷ lục tiểu bang khi bắt được những con cá có giá trị ẩm thực cao. Tuy nhiên, thay vì được vinh danh, các loài cá này lại bị chính quyền khuyến cáo tiêu diệt do thuộc nhóm sinh vật xâm lấn, đe dọa hệ sinh thái địa phương.

Jason Wise, một ngư dân đến từ Delaware, đã ghi tên mình vào lịch sử với kỷ lục tiểu bang đầu tiên về cá trê đầu bẹt sau khi bắt được một con cá nặng khoảng 15,4 kg tại hồ Lums. Anh chia sẻ rằng cần câu của mình bị va mạnh, cong xuống đất và biết mình lại bắt được một con cá khủng. Đây không phải lần đầu Wise bắt được cá trê đầu bẹt tại địa điểm này, khi trong năm 2024, anh đã bắt được 53 con.

Gần như đồng thời, Dyllan Rust từ Harrington cũng thiết lập một kỷ lục mới với con cá lóc đầu phương Bắc nặng gần 7 kg, phá kỷ lục cũ chỉ trong chưa đầy một tháng. Anh bắt được cá tại Marshyhope Ditch, bên ngoài Harrington.

Mặc dù được đánh giá cao về mặt ẩm thực, cả cá trê đầu bẹt và cá lóc phương Bắc đều nằm trong danh sách sinh vật xâm lấn, có khả năng phá vỡ cân bằng sinh thái. Theo DNREC, cá trê đầu bẹt chỉ săn cá sống và giáp xác, đe dọa nghiêm trọng đến hệ sinh vật thủy sinh bản địa. Còn cá lóc phương Bắc có khả năng sinh sản nhiều lần mỗi năm và ăn tạp, làm giảm số lượng cá thể thao như cá rô miệng rộng.

DNREC cũng nhấn mạnh rằng việc mua bán, vận chuyển, thả hoặc sở hữu các loài xâm lấn còn sống đều bị nghiêm cấm tại Delaware. Tuy nhiên, nếu ngư dân bắt được chúng bằng phương pháp hợp pháp, việc tiêu thụ làm thực phẩm được chấp nhận và thậm chí được khuyến khích.

Cá xâm lấn đang ngày càng được đánh giá cao về mặt ẩm thực và DNREC khuyến khích ngư dân báo cáo số lượng cá xâm lấn bắt được. Việc này không chỉ giúp kiểm soát số lượng cá xâm lấn mà còn góp phần bảo vệ hệ sinh thái địa phương.

Như vậy, những ngư dân như Wise và Rust không chỉ lập kỷ lục với những con cá khủng mà còn đóng góp vào việc bảo vệ môi trường và hệ sinh thái địa phương. Việc khuyến khích tiêu thụ cá xâm lấn cũng giúp giảm thiểu số lượng cá xâm lấn và bảo vệ các loài bản địa.