Một sáng kiến hòa bình do cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump dẫn đầu đang thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế, với những thông tin cho rằng ông có thể đề xuất dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với ngành năng lượng của Nga. Đây là một động thái được cho là có thể gây ra những tác động đáng kể đến nỗ lực của phương Tây trong việc cô lập Moscow, đặc biệt là trong bối cảnh xung đột tại Ukraine vẫn còn tiếp diễn.

Việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với ngành năng lượng Nga có thể làm thay đổi đáng kể cục diện quan hệ giữa Nga và phương Tây. Kể từ khi xung đột Nga – Ukraine bùng phát vào năm 2022, phương Tây đã áp đặt hàng loạt lệnh trừng phạt sâu rộng đối với Nga, tập trung chủ yếu vào ngành năng lượng nhằm làm tê liệt nền kinh tế và cô lập Moscow về mặt chính trị.

Giới chức Đông Âu tỏ ra lo ngại về những đồn đoán liên quan đến việc quay trở lại sử dụng năng lượng của Nga và sự thiếu rõ ràng trong lập trường của Mỹ. Sự không chắc chắn này đã làm dấy lên mối quan ngại về khả năng đoàn kết của phương Tây trong việc đối phó với Nga.

Liên minh châu Âu (EU) đã giảm đáng kể sự phụ thuộc vào nguồn cung năng lượng từ Nga, mặc dù Nga vẫn đang chiếm 17,5% lượng khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) nhập khẩu vào EU. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã đề xuất loại bỏ hoàn toàn lượng khí đốt nhập khẩu còn lại từ Nga vào cuối năm 2027, nhưng kế hoạch này vấp phải sự chỉ trích từ một số quốc gia thành viên EU.

EU đã đầu tư lớn vào cơ sở hạ tầng LNG và tăng cường nhập khẩu khí đốt từ Mỹ, nhưng năng lượng của Nga vẫn có sức hút mạnh do giá cả phải chăng hơn. Một số chính trị gia Đức bày tỏ sẵn sàng nối lại hoạt động nhập khẩu khí đốt từ Nga để phục hồi ngành công nghiệp trong nước.

Nga vẫn khẳng định là nhà cung cấp năng lượng đáng tin cậy và lên án các hạn chế của phương Tây là bất hợp lý. Trong bối cảnh này, bất kỳ động thái nào liên quan đến việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với ngành năng lượng Nga cũng sẽ cần được xem xét kỹ lưỡng và thảo luận công khai giữa các bên liên quan.

Nguồn: Politico

Ngày 31/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tuyên bố kế hoạch áp đặt các lệnh trừng phạt mới lên Nga. Cùng với thông báo này, ông Trump cũng tiết lộ rằng đặc phái viên về đối ngoại Steve Witkoff sẽ thực hiện một chuyến thăm tới Moscow trong thời gian sắp tới. Điều đáng chú ý là thông tin về chuyến thăm của ông Witkoff đến Nga hoàn toàn không được biết đến trước đó.

Hiện tại, đặc phái viên Witkoff đang trong chuyến công du Trung Đông, nơi ông đang tiến hành các cuộc trao đổi với giới chức về chiến dịch quân sự của Israel tại Gaza. Thông tin chi tiết về chuyến thăm sắp tới của ông Witkoff tới Nga vẫn chưa được công bố. Lần gần đây nhất ông Witkoff thăm Nga là vào tháng 4/2017, khi ông có cuộc gặp với Tổng thống Nga Vladimir Putin tại điện Kremlin. Tuy nhiên, các cuộc trao đổi vào thời điểm đó không dẫn đến bất kỳ đột phá nào trong việc chấm dứt xung đột ở Ukraine.

Kể từ đó, Tổng thống Trump ngày càng tỏ ra bức xúc với Tổng thống Putin khi triển vọng đạt được hòa bình ngày càng trở nên mờ nhạt. Tổng thống Trump cũng bày tỏ sự giận dữ đối với loạt tên lửa và máy bay không người lái của Nga phóng vào Ukraine gần đây, gọi đó là những điều ‘ghê rợn’.

Mặc dù khẳng định kế hoạch áp đặt lệnh trừng phạt lên Nga, Tổng thống Trump tỏ ra không chắc chắn liệu điều này có tác động đến tiến trình xung đột hoặc quan điểm của Tổng thống Putin hay không. Ông Trump không cung cấp thêm thông tin chi tiết về các lệnh trừng phạt sắp tới, nhưng cho biết sẽ có thông báo cụ thể hơn trong thời gian tới.

Các lệnh trừng phạt mà Tổng thống Trump dự kiến áp đặt lên Nga có thể làm sâu sắc thêm căng thẳng giữa hai quốc gia, đặc biệt là trong bối cảnh xung đột ở Ukraine vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Việc đặc phái viên Witkoff thực hiện chuyến thăm tới Nga có thể mở ra một kênh đối thoại mới giữa hai bên, nhưng kết quả của chuyến thăm vẫn còn nhiều bất ngờ.

Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa lên tiếng chỉ trích hành động của Nga tại Ukraine, mô tả chúng là “đáng ghê tởm” và cảnh báo rằng nếu chiến sự tiếp diễn, Washington sẽ áp thêm lệnh trừng phạt đối với Moskva. Phát biểu tại Nhà Trắng ngày 31/7, ông Trump nhấn mạnh rằng đây là “cuộc chiến của ông Biden, không phải của tôi”, nhưng khẳng định sẽ tìm cách chấm dứt xung đột nếu trở lại nắm quyền.

Ông Trump cũng bày tỏ hoài nghi về hiệu quả của các lệnh trừng phạt, cho rằng Nga đã quá quen với chúng. “Tôi hiểu rõ về trừng phạt, thuế quan và những thứ khác hơn bất kỳ ai. Tôi không biết biện pháp này có tác dụng không, nhưng chúng tôi vẫn sẽ làm”, ông nói. Những phát biểu này của ông Trump đến trong bối cảnh tình hình chiến sự tại Ukraine tiếp tục leo thang.

Giới chức Ukraine cho biết lực lượng Nga đã phóng 8 tên lửa hành trình và hơn 300 máy bay không người lái (UAV) vào thủ đô Kiev rạng sáng 31/7, khiến ít nhất 16 người thiệt mạng. Bộ Quốc phòng Nga thông báo đòn tấn công nhắm vào các sân bay quân sự, kho đạn và cơ sở liên quan đến ngành công nghiệp quốc phòng Ukraine.

Nga và Ukraine gần đây đã nối lại đàm phán trực tiếp nhưng chưa có tiến triển nào liên quan đến ngừng bắn, chỉ đạt thỏa thuận về trao đổi tù binh. Trước đó, ông Trump tuyên bố Nga còn 10-12 ngày để giải quyết xung đột tại Ukraine, và đưa ra tối hậu thư rằng Moskva phải đạt thỏa thuận chấm dứt chiến sự trong vòng 50 ngày nếu không muốn hứng đòn trừng phạt nặng nề.

Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev chỉ trích cách tiếp cận của ông Trump, cảnh báo rằng nó có thể dẫn đến chiến tranh. Điện Kremlin khẳng định Nga cam kết hướng tới hòa bình nhưng chiến dịch ở Ukraine chưa dừng lại, và lưu ý rằng các nỗ lực khôi phục quan hệ với Mỹ đã chậm lại sau những bình luận của Tổng thống Trump.

Ngày 29-7, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã phát đi một thông điệp mạnh mẽ đến Nga, khẳng định rằng Tổng thống Donald Trump hoàn toàn nghiêm túc trong việc chấm dứt xung đột tại Ukraine. Nếu yêu cầu ngừng bắn của ông Trump không được thực hiện trong thời hạn được đặt ra, Washington sẽ sớm áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Moscow.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, Tammy Bruce, cho biết Tổng thống Donald Trump là người nghiêm túc và vấn đề mà ông đưa ra với Nga cũng hết sức nghiêm túc. “Thế giới đã thấy được điều đó qua các thành công và cam kết ngoại giao gần đây của Mỹ, đặc biệt tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương,” bà nói.

Tổng thống Donald Trump đang tăng cường áp lực lên Moscow và đã nhấn mạnh rằng nếu Nga không có dấu hiệu tiến triển rõ rệt hướng tới ngừng bắn trong vòng 10 hoặc 12 ngày tới, thì sẽ phải đối mặt với các biện pháp trừng phạt và thuế quan. Khi trả lời báo chí trên chuyên cơ Air Force One trên đường về Mỹ hôm 29-7, ông Trump làm rõ rằng thời hạn này là 10 ngày kể từ hôm đó, đồng nghĩa với việc Nga có thời hạn đến hết ngày 8-8 để đạt được một thỏa thuận ngừng bắn với Ukraine.

Thời hạn mới này ngắn hơn rất nhiều so với thời hạn 50 ngày mà chính ông Trump đặt ra hồi đầu tháng. Ông Trump lý giải việc rút ngắn thời gian là do Moscow không phản hồi gì với các đề nghị trước đó của ông. Phía Điện Kremlin cho biết đã ghi nhận thời hạn mới này từ lãnh đạo Nhà Trắng nhưng trước đó từng bác bỏ các yêu cầu tương tự là không thể chấp nhận được.

Phát ngôn viên Tammy Bruce xác nhận rằng chính quyền Mỹ đang xem xét nhiều biện pháp kinh tế, trong đó có các lệnh trừng phạt thứ cấp đối với các quốc gia tiếp tục mua dầu từ Nga. Đây được coi là động thái nhằm siết chặt nguồn thu ngoại tệ của Moscow.

Khác với những tuyên bố đầu năm rằng Tổng thống Vladimir Putin muốn hòa bình, hiện tại nhà lãnh đạo Mỹ cho rằng người đồng cấp Nga có thể đang cố tình kéo dài xung đột. Ông Trump khẳng định Mỹ sẽ tiếp tục hành động, dù không chắc các biện pháp trừng phạt có tác động lớn đến Nga hay không.

Khi được hỏi lý do Mỹ vẫn chờ thêm 10 ngày, người phát ngôn Tammy Bruce cho biết đây là vấn đề ngoại giao phức tạp và cần thời gian để xử lý. “Tổng thống đã kiên nhẫn và điều đó có thể bị một số người hiểu sai. Nhưng bây giờ, thời gian cho sự hiểu lầm đã kết thúc,” bà nói.

Tập đoàn dầu khí hàng đầu của Nga, Rosneft, mới đây đã lên tiếng phản đối quyết định áp lệnh trừng phạt của Liên minh châu Âu (EU) đối với nhà máy lọc dầu Nayara Energy của Ấn Độ, nơi Rosneft đang nắm giữ 49,13% cổ phần. Gói trừng phạt thứ 18 của EU nhắm vào Nga và hoạt động thương mại dầu mỏ của nước này đã được thông qua vào cuối tuần trước.

Rosneft cho rằng lệnh trừng phạt này là vô lý và phi pháp. Công ty nhấn mạnh rằng Nayara Energy đã hoàn thành nghĩa vụ thuế tại Ấn Độ và không có lý do gì để áp dụng các biện pháp trừng phạt này. Ngoài ra, Rosneft cũng lưu ý rằng các cổ đông của Nayara Energy chưa bao giờ nhận cổ tức và toàn bộ lợi nhuận tích lũy đều được sử dụng cho việc phát triển nhà máy lọc dầu, ngành hóa dầu và mạng lưới bán lẻ của công ty tại Ấn Độ.

Nayara Energy hiện vận hành một nhà máy lọc dầu với công suất 400.000 thùng/ngày và sở hữu gần 7.000 trạm xăng trên khắp Ấn Độ. Công ty cũng đang phát triển tổ hợp hóa dầu tích hợp bên cạnh nhà máy lọc dầu này. Về cơ cấu sở hữu, Nayara Energy hiện được chia giữa Rosneft và liên danh đầu tư SPV Kesani Enterprises, trong khi số cổ phần còn lại thuộc về các nhà đầu tư nhỏ lẻ.

Trước đó, Rosneft đã bày tỏ mong muốn rút khỏi liên doanh tại Ấn Độ do không thể chuyển lợi nhuận về Nga vì vướng lệnh trừng phạt. Phản ứng với lệnh trừng phạt của EU, Rosneft bày tỏ mong muốn Nayara sẽ thực hiện các biện pháp bảo vệ lợi ích hợp pháp của các cổ đông và người tiêu dùng, điều sẽ được chính phủ Nga và Ấn Độ ủng hộ.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Ấn Độ Randhir Jaiswal cũng lên tiếng rằng Ấn Độ không ủng hộ bất kỳ biện pháp trừng phạt đơn phương nào. Điều này cho thấy rằng Ấn Độ sẽ không đồng tình với các biện pháp trừng phạt mà EU áp đặt lên Nayara Energy và sẽ tìm cách bảo vệ lợi ích của công ty và người tiêu dùng.

Rosneft và Nayara Energy hiện đang phải đối mặt với thách thức lớn trong việc duy trì hoạt động kinh doanh tại Ấn Độ trong bối cảnh lệnh trừng phạt của EU. Tuy nhiên, với sự ủng hộ của chính phủ Nga và Ấn Độ, các công ty này hy vọng sẽ tìm được giải pháp để bảo vệ lợi ích hợp pháp của mình.

Rosneft phản đối lệnh trừng phạt của EU đối với Nayara Energy, một nhà máy lọc dầu tại Ấn Độ. Lệnh trừng phạt này là một phần của gói trừng phạt thứ 18 của EU nhắm vào Nga.