Một nghiên cứu gần đây của Đại học Columbia (Mỹ) đã chỉ ra rằng ô nhiễm không khí, đặc biệt là phơi nhiễm với các chất ô nhiễm trong thai kỳ và giai đoạn 0-5 tuổi, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chỉ số IQ của trẻ. Cụ thể, nghiên cứu đã theo dõi hơn 200 bà mẹ sống ở thành phố New York và con cái của họ từ khi còn trong bụng mẹ đến lúc trẻ lên 7 tuổi.

Kết quả cho thấy những đứa trẻ có mức độ hydrocarbon thơm đa vòng (PAH) cao trong máu dây rốn có chỉ số IQ thấp hơn từ 4-5 điểm so với nhóm trẻ ít tiếp xúc với chất này. Mức sụt giảm IQ này đủ để ảnh hưởng đến khả năng học tập, giải quyết vấn đề và thành tích trong tương lai của trẻ.

Điều này trở nên đáng báo động khi các chất ô nhiễm như PAH và bụi mịn PM2.5 không chỉ tồn tại ngoài đường, mà có mặt ngay trong nhà, từ bếp gas, khói thuốc lá, hương đốt, nến thơm đến khí thải xe cộ len lỏi qua cửa sổ. Não bộ trẻ nhỏ đang phát triển rất nhạy cảm, bất kỳ độc chất nào cũng có thể gây ra hậu quả lâu dài.

Giảm 4-5 điểm IQ nghe qua tưởng chừng nhỏ, nhưng trong một xã hội có tính cạnh tranh cao như hiện nay, mỗi điểm IQ là sự khác biệt giữa một đứa trẻ được phân lớp chọn hay không, được đánh giá là thông minh hay ‘chậm’, từ đó kéo theo những định kiến, ảnh hưởng đến sự tự tin và định hướng tương lai. Tuy nhiên, điều quan trọng là mức IQ này không cố định.

Nếu biết cách can thiệp kịp thời – như cải thiện môi trường sống, tăng tương tác ngôn ngữ, dinh dưỡng hợp lý, khuyến khích vận động – trẻ vẫn có thể phát triển tốt về nhận thức. Cha mẹ có thể thực hiện một số biện pháp thiết thực để bảo vệ con trẻ, chẳng hạn như hạn chế để trẻ tiếp xúc với khu vực gần đường lớn giờ cao điểm, dùng máy lọc không khí trong nhà, không hút thuốc trong nhà, hạn chế đốt hương, nến, bếp than, trồng cây xanh lọc khí, giữ nhà thông thoáng nhưng tránh gió xe bụi, và đảm bảo dinh dưỡng đủ vi chất cho trẻ để tăng sức đề kháng thần kinh.

Để biết thêm thông tin về cách bảo vệ sức khỏe của con trẻ, bạn có thể tham khảo Đại học Columbia hoặc các nguồn thông tin uy tín khác. Tóm lại, để bảo vệ chỉ số IQ của con trẻ, cha mẹ cần nâng cao nhận thức về tác động của ô nhiễm không khí và thực hiện các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Chất lượng không khí tại Kinshasa, Cộng hòa Dân chủ Congo, đang trở thành một vấn đề đáng báo động. Thành phố này đã được ghi nhận là nơi có chất lượng không khí không lành mạnh cho dân số nói chung vào ngày 8 tháng 8 năm 2025. Tại một thời điểm nhất định, Kinshasa đã vượt qua các thành phố khác để trở thành thành phố lớn bị ô nhiễm nặng nhất trên thế giới.

Đây không phải là lần đầu tiên Kinshasa xuất hiện trong danh sách này, vì trong tháng qua, thành phố liên tục đứng đầu danh sách các thành phố lớn bị ô nhiễm nhất. Các chuyên gia chỉ ra rằng chất lượng không khí tại Kinshasa nằm trong thể loại ‘không lành mạnh’, có thể gây ra các hiệu ứng sức khỏe cho mọi người. Tình trạng ô nhiễm không khí ở Kinshasa hiện nay làm cho thành phố trở thành một trong những trung tâm đô thị bị ảnh hưởng nhiều nhất ở Trung Phi.

Có nhiều yếu tố dẫn đến chất lượng không khí kém tại Kinshasa. Một trong những nguyên nhân chính là việc đốt cháy sinh khối rộng rãi do nông nghiệp, sản xuất than, và các đám cháy dư lượng cây trồng trong và xung quanh thành phố. Ngoài ra, khí thải từ bếp củi gia đình và sử dụng nhiên liệu rắn khác trong các hộ gia đình đô thị cũng góp phần vào tình trạng ô nhiễm.

Tình trạng ô nhiễm môi trường lâu dài từ các chất ô nhiễm công nghiệp như asen, chì, dẫn xuất DDT và PCB cũng tiếp tục ảnh hưởng đến dân số thông qua không khí, nước và chuỗi thực phẩm.

Thực thi hạn chế các quy định môi trường và kiểm soát chất thải và khí thải không đầy đủ ở khu vực đô thị và ven đô cũng làm tình trạng trở nên tồi tệ hơn. Để bảo vệ bản thân khỏi chất lượng không khí kém, người dân được khuyên nên thực hiện các biện pháp bảo vệ như tránh hoạt động thể chất ngoài trời và theo dõi mức chất lượng không khí thường xuyên.

Việc cải thiện chất lượng không khí tại Kinshasa đòi hỏi sự nỗ lực từ nhiều phía, bao gồm cả chính quyền địa phương, doanh nghiệp và cộng đồng dân cư. Một số giải pháp có thể được xem xét bao gồm việc tăng cường kiểm soát khí thải, cải thiện hệ thống quản lý chất thải, và thúc đẩy sử dụng năng lượng sạch.

Trong bối cảnh tình trạng ô nhiễm không khí tại Kinshasa đang trở nên nghiêm trọng, việc nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác động của ô nhiễm không khí và các biện pháp bảo vệ sức khỏe là rất cần thiết.