Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí PLOS One đã đưa ra lời cảnh báo về sự hiện diện của hàng nghìn hạt vi nhựa cực nhỏ trong không khí trong nhà và ô tô. Những hạt vi nhựa này có khả năng xâm nhập sâu vào phổi và tích tụ trong cơ thể, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nghiêm trọng.

Theo nghiên cứu, mỗi người trưởng thành có thể hít phải khoảng 68.000 hạt vi nhựa mỗi ngày từ không khí trong nhà. Kích thước của những hạt vi nhựa này dao động từ 1 đến 10 micromet, nhỏ hơn cả tế bào hồng cầu. Nguồn gốc của những hạt vi nhựa siêu nhỏ này chủ yếu đến từ sự hao mòn của các vật liệu nhựa trong đời sống hàng ngày, bao gồm đồ gia dụng, vải nội thất, rèm cửa, thảm trải sàn, và đặc biệt là các chi tiết trong xe hơi.

Các chuyên gia y tế cảnh báo rằng việc tiếp xúc lâu dài với vi nhựa có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe, bao gồm rối loạn nội tiết, vô sinh và dị tật bẩm sinh, rối loạn phát triển thần kinh, bệnh tim mạch và ung thư. Đặc biệt, cabin ô tô được xem là môi trường lý tưởng để tích tụ vi nhựa do không gian kín, ít thông gió, và chứa nhiều vật liệu nhựa dễ phân rã dưới tác động của nhiệt độ, ma sát và ánh nắng.

Kết quả nghiên cứu cho thấy mỗi mét khối không khí trong xe chứa 2.238 hạt vi nhựa, cao gấp 4 lần so với trong nhà ở. Điều này cho thấy rằng không chỉ không khí ngoài trời mà còn không khí trong nhà và ô tô cũng bị ô nhiễm bởi vi nhựa.

Dù vi nhựa có mặt ở khắp nơi, các chuyên gia khẳng định rằng mỗi cá nhân vẫn có thể giảm thiểu đáng kể mức độ phơi nhiễm nếu thay đổi một số thói quen hàng ngày. Một số biện pháp có thể được thực hiện bao gồm tránh sử dụng đồ nhựa dùng một lần, sử dụng ly inox, cốc thủy tinh và hộp đựng bằng thủy tinh thay cho đồ nhựa, không hâm nóng thực phẩm trong bao bì nhựa, mang túi vải khi đi siêu thị và hạn chế sử dụng túi nilon.

Như vậy, vi nhựa không còn là vấn đề môi trường xa vời mà đã trở thành một mối nguy rõ ràng đối với sức khỏe cộng đồng. Khi không khí mà chúng ta hít thở mỗi ngày, ngay trong nhà ở hay xe ô tô, đã bị bao phủ bởi hạt nhựa siêu nhỏ, việc nhận thức rõ rủi ro và thay đổi hành vi tiêu dùng là điều cấp thiết để bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình.

Để biết thêm thông tin về PLOS One, bạn có thể truy cập vào trang web chính thức của họ. Ngoài ra, nếu muốn tìm hiểu thêm về các biện pháp giảm thiểu rủi ro liên quan đến vi nhựa, bạn có thể tham khảo các tài liệu khoa học trên ScienceDirect hoặc National Center for Biotechnology Information.

Từ ngày 1.8.2025, xăng E10 sẽ được bán thí điểm tại ba thành phố lớn là TP.HCM, Hà Nội và Hải Phòng. Hai doanh nghiệp là Petrolimex và PVOil sẽ triển khai phân phối loại nhiên liệu mới này trong giai đoạn đầu. Theo kế hoạch, sẽ có 42 cửa hàng xăng dầu tại các thành phố trên tham gia chương trình thí điểm, trong đó TP.HCM có 36 điểm bán xăng E10.

Việc thí điểm xăng E10 được xem là bước đầu tiên trong lộ trình chuyển đổi sang nhiên liệu sinh học, nhằm chuẩn bị cho kế hoạch triển khai đại trà trên toàn quốc từ đầu năm 2026 theo định hướng của Bộ Công thương. Đây cũng là giai đoạn quan trọng để kiểm tra nhu cầu, phản ứng của người tiêu dùng và đánh giá kỹ thuật vận hành của phương tiện trước khi bán phổ biến.

Tuy nhiên, nhiều người dùng vẫn còn băn khoăn về loại nhiên liệu này có tác động gì đến phương tiện, đặc biệt là ô tô đời cũ. Xăng E10 là hỗn hợp giữa xăng không chì và ethanol biến tính, với tỉ lệ ethanol chiếm 9-10% thể tích. Ethanol trong loại nhiên liệu này được sản xuất từ các nguyên liệu sinh học như mía, sắn, ngô…, giúp nhiên liệu cháy sạch hơn, giảm lượng khí CO, HC và các chất ô nhiễm so với xăng khoáng thông thường.

Tuy nhiên, thách thức đặt ra nằm ở việc ethanol là chất có tính hấp thụ nước cao, có thể hấp thụ nước trong không khí nếu như bình nhiên liệu không kín hoàn toàn, dẫn đến hiện tượng tách pha. Hiện tượng này dễ bắt gặp nếu người dùng đổ xăng sinh học và không sử dụng phương tiện trong thời gian dài. Ngoài ra, chất này còn làm ăn mòn các chi tiết máy, bình chứa, đường dẫn xăng… và ảnh hưởng đến các vật liệu cao su.

Do đó, không phải loại ô tô nào cũng sử dụng xăng E10 hiệu quả. Phần lớn các mẫu ô tô đời cũ sản xuất trước năm 2000, sử dụng bộ chế hòa khí không được thiết kế để dùng xăng pha ethanol. Vì tính hút ẩm, ăn mòn cao nên nếu sử dụng xăng sinh học về lâu dài sẽ dẫn đến nguy cơ rò rỉ nhiên liệu, hư hại động cơ.

Trong khi đó, phần lớn các ô tô sản xuất trong khoảng 10 năm trở lại đây đều trang bị hệ thống phun xăng điện tử, tương thích với xăng sinh học. Những dòng xe này hầu hết sử dụng vật liệu chống ăn mòn, cho phép tiếp xúc với ethanol mà không ảnh hưởng đến độ bền chi tiết.

Theo anh Bùi Thế Vinh, Cố vấn dịch vụ tại đại lý Ford Phú Mỹ, xăng E10 có ethanol nên sẽ cháy sạch hơn và giảm ô nhiễm hơn so với các loại xăng khoáng. Ngoài ra, chỉ số octane cao cũng góp phần giúp động cơ hoạt động êm ái, chống kích nổ tốt hơn.

Mặc dù hầu hết ô tô đời mới đều tương thích với xăng sinh học, nhưng mỗi hãng xe đều có những quy định về việc sử dụng nhiên liệu khác nhau. Việc sử dụng không đúng loại nhiên liệu khuyến cáo có thể ảnh hưởng đến chính sách bảo hành. Do đó, người dùng cần kiểm tra loại nhiên liệu phù hợp với ô tô thông qua sách hướng dẫn hoặc liên hệ trực tiếp với đại lý ủy quyền của hãng xe đó.

Nhiều khu chợ truyền thống tại Hà Nội đang đối mặt với tình trạng hoang hóa, lãng phí sau khi được đầu tư hàng chục tỷ đồng. Tình trạng này không chỉ gây thiệt hại về tài chính mà còn ảnh hưởng đến đời sống dân sinh và bộ mặt đô thị.

Chợ Phúc Lý, nằm ở phường Tây Tựu, Thành phố Hà Nội, là một điển hình của tình trạng này. Dự án này được khởi công xây dựng từ tháng 10/2010 và hoàn thành vào năm 2017 với diện tích 3.900 m2, gồm một khu chợ chính hai tầng và khu bán hàng ngoài trời. Tuy nhiên, sau gần 7 năm hoàn thiện, chợ lại rơi vào cảnh vắng bóng tiểu thương và nhiều hạng mục đang dần xuống cấp.

Tương tự, Chợ Xuân Phương, phường Xuân Phương, Thành phố Hà Nội, cũng gặp tình trạng tương tự. Dự án này được khởi công từ tháng 2/2017 với số vốn đầu tư gần 18 tỷ đồng trên diện tích hơn 6.000 m2. Công trình được kỳ vọng là trung tâm thương mại dân sinh hiện đại, đáp ứng được nhu cầu buôn bán cho khu vực. Tuy nhiên, sau khi hoàn thiện khu nhà chính vào năm 2018, dự án lại vướng giải phóng mặt bằng phần khu vực ngoài trời. Đến cuối năm 2022, các vướng mắc cơ bản được tháo gỡ, nhưng đến nay, chợ vẫn chưa thể đi vào hoạt động.

Chợ dân sinh Lĩnh Nam, phường Vĩnh Hưng, Thành phố Hà Nội, có diện tích lên tới 3.000 m2 gồm khu chợ chính hai tầng và khu bán hàng ngoài trời. Chợ được xây dựng trên cơ sở mô hình chợ truyền thống theo hướng văn minh, hiện đại nhằm góp phần xoá chợ cóc, chợ tạm đang tồn tại trên địa bàn quận Hoàng Mai (cũ). Tuy nhiên, hiện tại khu chợ hai tầng đang trong tình trạng sử dụng sai mục đích. Khu vực tầng 1 đang được sử dụng làm nơi để ô tô. Xung quanh chợ là cảnh nhếch nhác của hạ tầng xuống cấp, rác chất thành bãi và cỏ cây um tùm.

Tình trạng chợ dân sinh bị bỏ hoang không phải là câu chuyện mới ở Hà Nội. Đã có không ít dự án chợ được đầu tư hàng chục tỷ đồng với nhiều kỳ vọng nhưng sau khi hoàn thiện lại lâm vào cảnh “chợ không người”. Thực trạng này không chỉ gây lãng phí ngân sách mà còn tác động tiêu cực đến đời sống dân sinh và bộ mặt đô thị. Trong khi người dân thiếu điểm mua bán hợp lý, văn minh thì cơ sở hạ tầng chợ được xây dựng lại không được sử dụng đúng mục đích.

Trước thực trạng đó, tháng 4/2024, UBND TP Hà Nội đã ban hành Kế hoạch số 110 về thực hiện chỉ tiêu xây dựng, cải tạo chợ trên địa bàn giai đoạn 2024-2025. Theo đó, Hà Nội dự kiến xây mới 17 chợ, trong đó có 5 chợ hoàn thành trong năm 2024, 12 chợ hoàn thành trong năm 2025. Đây là nỗ lực của chính quyền thành phố để cải thiện tình trạng chợ hoang hóa và đáp ứng nhu cầu của người dân.

Để giải quyết tình trạng này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền địa phương, doanh nghiệp và người dân. Cần có những giải pháp cụ thể để khai thác hiệu quả các chợ đã được xây dựng, tránh tình trạng lãng phí tài nguyên và ngân sách. Đồng thời, cần có những chính sách hỗ trợ để thu hút tiểu thương và khuyến khích người dân sử dụng chợ như một điểm mua bán chính.

Việc xây dựng và cải tạo chợ không chỉ là vấn đề về cơ sở hạ tầng mà còn liên quan đến việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, tạo ra không gian mua bán văn minh và an toàn cho người dân. Do đó, cần có sự quan tâm và đầu tư đúng mức để các chợ trở thành điểm đến mua sắm quen thuộc và đáng tin cậy của người dân.

Giải quyết tình trạng chợ hoang hóa không chỉ giúp Hà Nội tiết kiệm ngân sách mà còn góp phần xây dựng bộ mặt đô thị văn minh, hiện đại và thân thiện với người dân.

Trong hơn một thập kỷ qua, Dexter Barsigan, một người đàn ông 47 tuổi sống tại Manila, Philippines, đã kiếm sống bằng nghề tái chế rác thải điện tử. Công việc này không chỉ giúp anh nuôi sống gia đình mà còn mang lại thu nhập cho hàng trăm người trong cộng đồng của anh. Tuy nhiên, nghề nghiệp này cũng đang gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của anh Barsigan và nhiều người khác trong xóm.

Anh Barsigan bắt đầu cảm nhận được những tác động tiêu cực của công việc này khoảng ba năm trước, khi đôi tay của anh bắt đầu đau nhức và thị lực của anh giảm dần. Tình trạng này ngày càng trở nên nặng hơn, đến mức có những ngày anh chỉ có thể ngồi nhìn vợ và con làm thay công việc. Là một “mambabkals” – người chuyên rã phế liệu điện tử để lấy các kim loại có giá trị như niken, nhôm và đồng, anh Barsigan hiểu rằng công việc này là nguồn sống của gia đình. “Việc này giúp chúng tôi có cơm ăn, cho con đi học”, anh nói trong khi ngồi làm việc trên con phố Onyx, nơi tập trung hàng trăm người cùng nghề.

Con phố Onyx tại Manila là một trong những khu vực tập trung nhiều “mambabaklas” nhất. Hàng trăm người dân ở đây kiếm sống bằng cách thu gom và phân loại rác thải điện tử từ các hộ gia đình, doanh nghiệp và cơ quan chính phủ. Họ làm việc trong điều kiện khắc nghiệt, thường xuyên tiếp xúc với các chất độc hại và không có bảo hộ lao động đầy đủ. Công việc này không chỉ giúp họ có thu nhập ổn định mà còn đóng góp vào việc giảm thiểu rác thải điện tử và bảo vệ môi trường.

Tuy nhiên, những rủi ro về sức khỏe mà các “mambabaklas” phải đối mặt là rất cao. Tiếp xúc với các chất độc hại như chì, thủy ngân và cadmium có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm bệnh thận, bệnh hô hấp và rối loạn thần kinh. Theo Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), các công nhân trong ngành tái chế rác thải điện tử thường phải đối mặt với các rủi ro về sức khỏe do thiếu bảo hộ lao động và điều kiện làm việc không an toàn.

Để giảm thiểu những rủi ro này, chính phủ Philippines và các tổ chức quốc tế đang nỗ lực cải thiện điều kiện làm việc và cung cấp bảo hộ lao động cho các “mambabaklas”. Một số sáng kiến đã được triển khai để nâng cao nhận thức về rủi ro sức khỏe và cung cấp đào tạo về an toàn lao động cho các công nhân trong ngành này.

Anh Barsigan và nhiều “mambabaklas” khác hy vọng rằng công việc của họ sẽ được cải thiện trong tương lai. Họ mong muốn có điều kiện làm việc an toàn hơn và được bảo vệ sức khỏe của mình. “Chúng tôi chỉ muốn có một cuộc sống tốt hơn cho gia đình mình”, anh Barsigan nói.

Việc cải thiện điều kiện làm việc và bảo vệ sức khỏe cho các “mambabaklas” không chỉ là vấn đề của Philippines mà còn là vấn đề toàn cầu. Khi thế giới tiếp tục sản xuất và tiêu thụ các sản phẩm điện tử với tốc độ nhanh chóng, việc tái chế rác thải điện tử sẽ tiếp tục là một phần quan trọng của nền kinh tế toàn cầu. Vì vậy, cần có những giải pháp bền vững để bảo vệ sức khỏe của những người làm việc trong ngành này và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

Ở Ấn Độ, một nhóm thợ lặn được biết đến với tên gọi ‘gotakhor’ đang kiếm sống bằng cách lặn xuống sông Yamuna ở New Delhi để tìm kiếm các vật phẩm có giá trị. Sông Yamuna, một trong những dòng sông linh thiêng nhất ở Ấn Độ, không chỉ cung cấp nước cho sinh hoạt mà còn là nguồn sinh kế cho những thợ lặn này.

Những thợ lặn này mạo hiểm sức khỏe của mình để lặn xuống dòng sông ô nhiễm mỗi buổi sáng và buổi tối, 7 ngày một tuần, để tìm kiếm các vật phẩm như tiền xu, đồ trang sức, chai lọ, mảnh kim loại và mẩu gỗ. Sau đó, họ bán những vật phẩm này trên thị trường phế liệu đang bùng nổ. Ramu Gupta, một thợ lặn 67 tuổi, là một trong số họ. Ông đã chuyển đổi từ công việc dọn dẹp nhà vệ sinh sang công việc này để kiếm khoảng 5.000 rupee (tương đương 1.516.407,26 đồng) mỗi tháng, giúp ông tiết kiệm thêm cho hai đứa cháu của mình.

Đối với những người theo đạo Hindu, sông Yamuna là một dòng sông thiêng liêng, nơi họ thả lễ vật xuống nước để hiến tế cho nữ thần sông Yami. Đây cũng là nơi hỏa táng người đã khuất, và những người thân thường mang tro cốt và đồ tùy táng thả xuống dòng nước. Điều này tạo cơ hội cho những thợ lặn tìm thấy các vật phẩm có giá trị. Arvind Kumar, một đồng nghiệp trẻ của Gupta, đã làm việc trên sông Yamuna trong gần 12 năm. Anh kiếm được trung bình 600 rupee (hơn 180.000 đồng) mỗi ngày, thấp hơn mức lương tối thiểu của Chính phủ.

Công việc này không đảm bảo thu nhập cố định và yêu cầu họ phải mạo hiểm sức khỏe. Mặc dù vất vả, nhưng những thợ lặn này vẫn tiếp tục công việc của mình vì cần tiền để mưu sinh. Họ cũng tin rằng được nữ thần Durga bảo vệ, vị nữ thần Hindu có sức mạnh và quyền lực tối cao. Mặc dù vậy, họ vẫn hy vọng có một cuộc sống tốt hơn và một tương lai an toàn hơn cho gia đình mình.

Cuộc sống của những thợ lặn này là một ví dụ về sự kiên trì và hy vọng trong một thế giới đầy thách thức. Họ tiếp tục công việc của mình với hy vọng có một ngày mai tốt đẹp hơn, và sông Yamuna tiếp tục cung cấp cho họ nguồn sinh kế.

Con rạch Ông Đề, một biểu tượng của thành phố Cần Thơ với vẻ đẹp thơ mộng và sôi động trên đường thủy, hiện đang đối mặt với tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng. Nước trong con rạch đã chuyển sang màu đen và bốc mùi nồng nặc, khiến cho hoạt động du lịch và nông nghiệp tại khu vực này bị ảnh hưởng nặng nề.

Con rạch Ông Đề, nằm tại phường An Bình, từng là điểm đến yêu thích của du khách nước ngoài sau khi tham quan chợ nổi Cái Răng. Du khách thường thuê ghe để len lỏi vào con rạch và khám phá vẻ đẹp độc đáo của khu vực này. Tuy nhiên, tình trạng ô nhiễm hiện nay đã khiến cho những chuyến ghe chở khách không còn vào được con rạch này.

Chị Huỳnh Thị Bích Tuyền, Giám đốc Khu nghỉ dưỡng Mekong Silt Ecolodge, cho biết nước trong con rạch đã chuyển sang màu đen và bốc mùi nồng nặc từ nhiều ngày qua. Nguyên nhân chính được xác định là do công trình đập chắn mới được xây dựng ở đầu nguồn từ đầu tháng 7 năm 2025, khiến dòng chảy bị ứ đọng. Từ đó, lục bình phát triển mạnh và rác thải chất đống mà không có ai thu gom.

Tình trạng ô nhiễm không chỉ ảnh hưởng đến ngành du lịch mà còn gây ra những thiệt hại cho nông nghiệp địa phương. Ông Kiều Văn Hẵng, một người dân sống cạnh con rạch, cho biết nước ứ đọng đã bốc mùi nồng nặc và gây khó chịu. Ông cũng lo lắng cho 3.400 m2 sầu riêng xen dâu và các loại cây ăn trái khác của mình.

Sau khi người dân phản ánh, lãnh đạo phường An Bình đã chỉ đạo Phòng Kinh tế hạ tầng tìm hiểu và làm việc với đơn vị xây đập tràn. Bên cạnh đó, tháo dỡ, trả lại hiện trạng ban đầu đối với đập tràn tại ngã 3 cầu sắt rạch Ông Đề vừa được xây dựng từ đầu tháng 7 năm 2025. Khu du lịch Mỹ Khánh cũng đã xác nhận sẽ tiến hành tháo dỡ đập tràn do người dân không đồng thuận và phản ứng.

Việc tháo dỡ đập tràn và khôi phục dòng chảy của con rạch Ông Đề là cần thiết để giảm thiểu tình trạng ô nhiễm và giúp khôi phục ngành du lịch và nông nghiệp tại khu vực này. Đồng thời, cần có những giải pháp dài hạn để ngăn chặn tình trạng ô nhiễm tái diễn và bảo vệ môi trường cho thế hệ tương lai.