Robot đang ngày càng khẳng định vị trí của mình trên sàn diễn thời trang, không chỉ còn là đạo cụ sân khấu mà đã trở thành ‘đồng nghiệp’ của người mẫu. Từ những bước đầu tiên của robot Ameca tại Tuần lễ Thời trang Milan đến sự xuất hiện của Unitree G1 tại Tuần lễ Thời trang Thượng Hải, robot đang mở ra một kỷ nguyên mới trong ngành thời trang.

Sự phát triển của robot trên sàn diễn bắt đầu từ những năm 1990, khi Thierry Mugler giới thiệu bộ suit Robot Couture bằng kim loại và nhựa dẻo trong suốt năm 1995. Bốn năm sau, Alexander McQueen đã đưa ra câu trả lời về việc liệu máy móc có thể trở thành chủ thể nghệ thuật trên sàn diễn khi dùng hai cánh tay robot công nghiệp phun sơn trực tiếp lên bộ váy trắng của Shalom Harlow.

Những năm 2000-2010, các nhà mốt như Hussein Chalayan và Chanel tiếp tục đẩy xa biên giới giữa thời trang và công nghệ khi trình diễn những bộ sưu tập với drone, robot hình stormtrooper, và trang phục biến hình với điều khiển từ xa. Tuy nhiên, phần lớn những lần xuất hiện của robot trên sàn diễn giai đoạn này vẫn mang nặng tính biểu tượng và hiệu ứng thị giác, hơn là một sự phối hợp thực sự giữa người và máy.

Đến nay, robot đã trở thành một phần quan trọng của sàn diễn thời trang. Các thương hiệu đã bắt đầu coi robot là đối tác sáng tạo, một người mẫu hay người dẫn chuyện. Điều này tạo ra những cuộc giao thoa sống động giữa máy móc và con người, xóa bỏ giai đoạn trình diễn một chiều của robot thuở trước.

Robot có thể sẽ trở thành đại sứ thương hiệu, những humanoid như Ameca có thể được lập trình để giao tiếp trực tiếp với khách hàng tại các cửa hàng flagship, đóng vai trò người mẫu AI hoặc đại sứ thương hiệu di động. Sàn diễn thực tế ảo lai (phygital) được cho là sẽ phát triển mạnh mẽ, các show diễn tương lai sẽ kết hợp người mẫu thật, robot và các nhân vật ảo (digital avatars), sử dụng công nghệ AR/VR để tạo ra trải nghiệm trình diễn đa chiều và cá nhân hóa.

Robot sẽ ngày càng tham gia sâu hơn vào quá trình thiết kế, trở thành cộng sự đắc lực của con người, từ phác thảo, dựng mẫu, đến thử nghiệm chất liệu theo các quy trình tự động hóa cao. Điều này mở ra tiềm năng cá nhân hóa thời trang theo thời gian thực ngay tại sàn diễn.

Trong chiến lược phát triển thời trang bền vững, việc sử dụng robot để mô phỏng người mẫu thật trong các buổi thử nghiệm có thể giúp giảm thiểu sản xuất mẫu vật lý, hạn chế lãng phí chất liệu. Các studio sáng tạo đang nghiên cứu phát triển ‘Digital Twin Robot’ – những robot mô phỏng thông số cơ thể người mẫu để thử trang phục theo thời gian thực, giảm thiểu tác động môi trường ngay từ khâu thiết kế.

Robot đang trở thành một phần không thể thiếu trong ngành thời trang, không chỉ là câu chuyện của vải vóc, thời trang hiện nay còn là sân khấu của công nghệ. Sự hợp tác giữa các nhà thiết kế thời trang, kỹ sư robot, nghệ sĩ biểu diễn và nhà lập trình AI sẽ tái định nghĩa trải nghiệm runway, đưa sàn diễn trở thành một không gian giao thoa giữa hiện thực và tương lai.

Trong khuôn khổ Giải Vô địch Thế giới lần thứ 5 về Khoa học Dữ liệu và Trí tuệ Nhân tạo, Tổ chức Quốc tế các Nhà Khoa học Dữ liệu (ISODS) đã tổ chức cuộc thi Miss World AI2025. Sự kiện này là sự kết hợp độc đáo giữa công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) trong quảng cáo, sáng tạo nội dung và mỹ thuật số, thu hút sự tham gia của các đội từ khắp nơi trên thế giới.

Cuộc thi năm nay nhận được sự hỗ trợ từ Google với vai trò nhà tài trợ quảng cáo và VnBusiness là đơn vị bảo trợ truyền thông. Một điểm nổi bật của Miss World AI2025 là cho phép nhân vật trong video dự thi có thể là người thật, nhân vật AI hoặc sự kết hợp cả hai, mở ra những cách tiếp cận mới cho ngành quảng cáo và truyền thông toàn cầu.

Sau giai đoạn chuẩn bị từ cuối năm 2023 tại Boston (Hoa Kỳ), cuộc thi đã chính thức được khởi động từ tháng 4/2025. Các đội thi bao gồm từ 1 đến 5 thành viên, là sinh viên, học sinh và người đi làm, được khuyến khích tìm kiếm nhà tài trợ để phát triển sản phẩm. Sự đa dạng trong thành phần đội thi và tính chất cạnh tranh đã tạo nên một môi trường học hỏi và sáng tạo đầy thách thức.

Kết quả chung cuộc cho thấy sự cạnh tranh gay gắt giữa các đội. Giải Nhất đã được trao cho đội Rajput (Ấn Độ) với video quảng cáo kem chăm sóc da tích hợp AI. Đội JMM (Hoa Kỳ) với sản phẩm robot phục vụ nhà hàng điều khiển bằng AI đã giành Giải Nhì. Hai đội đồng hạng bao gồm MayaLeela (Ấn Độ) với giọng nói AI “Maya” và Iris Bettencourt (Bồ Đào Nha) với người mẫu AI cùng tên đã giành Giải Ba.

Đáng chú ý, ba đội Việt Nam đã xuất sắc giành giải Khuyến khích, gồm: Đội SVB với nền tảng LocaAI Talk, đội MDNguyen với video âm nhạc ứng dụng Generative AI, và đội AIgen với sản phẩm truyền thông quảng bá yến sào bằng AI. Thành tích của các đội Việt Nam tại Miss World AI2025 là một bước tiến mới, khẳng định năng lực AI của Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu hóa.

Cuộc thi Miss World AI2025 không chỉ tôn vinh những giải pháp sáng tạo mà còn tạo ra mạng lưới kết nối giữa sinh viên, chuyên gia công nghệ và doanh nghiệp toàn cầu. Các đội thi được tiếp cận trực tiếp với những yêu cầu quảng cáo thực tế từ các đơn vị tài trợ, mở ra cơ hội nghề nghiệp trong lĩnh vực AI, marketing kỹ thuật số và truyền thông sáng tạo.

ISODS, đơn vị tổ chức cuộc thi, là tổ chức phi lợi nhuận đăng ký tại Massachusetts (Hoa Kỳ), kết nối các chuyên gia và nhà nghiên cứu trong lĩnh vực Khoa học Dữ liệu và AI toàn cầu. Với những hoạt động trong chuẩn hóa ngành Khoa Học Dữ liệu và Trí tuệ Nhân tạo, ISODS đã tạo cơ hội thực tập và phát triển nghề nghiệp cho sinh viên Việt Nam thông qua các dự án và chương trình nghiên cứu quốc tế.

Sự góp mặt và thành tích của các đội Việt Nam tại Miss World AI2025 là một dấu mốc quan trọng, thể hiện sự phát triển và hội nhập của nền AI Việt Nam vào thị trường quốc tế. Các đội thi đã thể hiện sự sáng tạo và khả năng ứng dụng AI trong các lĩnh vực khác nhau, từ quảng cáo đến truyền thông, mở ra những cơ hội mới cho sự phát triển của ngành công nghệ AI tại Việt Nam.

Nhiều phụ huynh hiện nay đang lo lắng về việc con mình không thích dọn dẹp và thường để giường ngủ bừa bộn. Tuy nhiên, các nghiên cứu tâm lý gần đây đã chỉ ra rằng sự bừa bộn có thể có tác động tích cực đến sự sáng tạo của trẻ. Một nghiên cứu đáng chú ý của nhà tâm lý học Vohs vào năm 2023 đã chỉ ra rằng những người ở trong môi trường bừa bộn có khả năng sáng tạo cao hơn 30% so với những người ở trong môi trường gọn gàng.

Cụ thể, nghiên cứu này đã yêu cầu 48 người tham gia liệt kê những công dụng sáng tạo của quả bóng bàn trong một căn phòng ‘gọn gàng’ hoặc ‘bừa bộn’. Kết quả cho thấy số lượng và chất lượng ý tưởng sáng tạo do nhóm phòng bừa bộn đề xuất cao hơn đáng kể. Ngoài ra, một nghiên cứu mở rộng khác cũng chỉ ra rằng những người có giường bừa bộn đánh giá khả năng sáng tạo của mình cao hơn 50% so với những người có giường gọn gàng. Điều này cho thấy rằng môi trường hỗn loạn có thể trực tiếp thúc đẩy tư duy phân kỳ, cho phép mọi người thoát khỏi khuôn khổ trong thời gian ngắn và có khả năng liên tưởng tự do.

Về cơ bản, một môi trường hỗn loạn truyền đi các tín hiệu ‘ngẫu nhiên’, và các tín hiệu ngẫu nhiên trong một môi trường hỗn loạn kích thích mạng lưới tư duy của con người. Ví dụ, kích thích tư duy sáng tạo, tư duy số không,… Tư duy từ con số không bắt nguồn từ khái niệm lập ngân sách từ con số không vào những năm 1970. Nó đề cập đến một cách suy nghĩ xem xét lại các vấn đề từ đầu bằng cách thoát khỏi khuôn khổ và kinh nghiệm hiện có. Cách suy nghĩ này ủng hộ việc gạt bỏ dữ liệu lịch sử và khuôn khổ hiện có và tái cấu trúc bản chất của thông tin hiện có. Mục đích của chế độ tư duy này là tìm kiếm sự đổi mới.

Ba đặc điểm của tư duy từ con số không là thiết lập lại từ đầu, định hướng mục tiêu và đột phá sáng tạo. Một môi trường hỗn loạn về cơ bản là một sự thiết lập lại, khiến các quy tắc và môi trường có trật tự trở nên ngẫu nhiên, cho phép mọi người tìm ra các giải pháp mới trong sự hỗn loạn. Con đường cơ bản của sự sáng tạo do sự hỗn loạn mang lại là môi trường định hình lại các mô hình nhận thức thông qua tính dẻo của não.

Rối loạn làm suy yếu cảm giác kiểm soát và kích hoạt mạng lưới chế độ mặc định/ACC của vỏ não vành trước DMN, do đó thúc đẩy các mối liên kết không liên quan từ xa và giải phóng tư duy khác biệt và sáng tạo của mọi người. Tuy nhiên, mọi thứ đều quá mức, và trong khi sự hỗn loạn phá vỡ sự cân bằng mang đến những ý tưởng tuyệt vời, nó cũng đi kèm với một số ‘rủi ro’ nhất định.

Ví dụ, một loạt hiệu ứng cửa sổ vỡ xuất hiện trong tâm lý học. Khi con người ở trong môi trường hỗn loạn trong thời gian dài, chức năng thùy trước trán của họ sẽ bị ức chế. Ngoài ra, môi trường lộn xộn sẽ làm tăng quá tải cảm giác ở một mức độ nhất định, làm tăng mức cortisol của một người, ức chế trạng thái thư giãn cần thiết cho tư duy sáng tạo và không có lợi cho tư duy phân kỳ.

Tóm lại, sự bừa bộn trong phòng sẽ có tác động đa chiều đến con người, vừa có lợi vừa có hại. Chúng ta cũng nên có thái độ biện chứng khi xem xét kết luận, bởi vì không bao giờ có một câu trả lời chuẩn mực cho việc làm thế nào để đạt được sự sáng tạo. Một môi trường hỗn loạn có thể mang lại lợi ích cho sự sáng tạo, nhưng cũng cần có một không gian sống và làm việc cân bằng và thoải mái.