Hệ thống phòng thủ tên lửa và phòng không Patriot do Mỹ viện trợ cho Ukraine đang gặp phải những thách thức đáng kể trong việc đánh chặn các tên lửa đạn đạo của Nga. Theo báo cáo từ Wall Street Journal, trong vài tháng gần đây, radar của hệ thống Patriot đã không thể phát hiện các tên lửa đạn đạo như Iskander-M hoặc Kinzhal. Điều này đã dẫn đến việc lực lượng phòng không Ukraine phải phóng tới 100 tên lửa trong vòng 1,5 đến 2 phút chỉ để đánh chặn một mục tiêu, cho thấy hiệu quả thấp của Patriot trong điều kiện chiến sự hiện nay.

Nguyên nhân của vấn đề này nằm ở sự phát triển của vũ khí Nga. Các tên lửa mới sử dụng quỹ đạo bay phức tạp khiến radar AN/MPQ-53 của Patriot khó phát hiện. Minh chứng cho điều này là các đợt tập kích quy mô lớn của Nga, chẳng hạn như cuộc tấn công vào Kiev ngày 10/7 với hơn 550 máy bay không người lái và tên lửa, bao gồm cả tên lửa đạn đạo.

Quân đội Ukraine đã phải sử dụng một lượng lớn tên lửa PAC-3 đắt đỏ, mỗi quả trị giá khoảng 4 triệu USD, để bảo vệ các mục tiêu trọng yếu. Trong những tuần gần đây, nhiều quan chức Ukraine đã công khai kêu gọi phương Tây cung cấp thêm hệ thống Patriot để bảo vệ bầu trời, đặc biệt là trước nguy cơ mất dần ưu thế phòng không khi kho đạn tên lửa đánh chặn dần cạn kiệt.

Patriot vốn đóng vai trò quan trọng đối với năng lực phòng thủ của Ukraine nhằm đối phó với các cuộc không kích dữ dội của Nga. Tuy nhiên, Lầu Năm Góc đã nắm được những vấn đề mới phát sinh và đang cân nhắc lại việc tiếp tục chuyển giao hệ thống Patriot đến các khu vực giao tranh ác liệt.

Trước tình hình đó, châu Âu đang thúc đẩy một phương án thay thế: hệ thống phòng không SAMP/T do liên doanh Pháp – Italy Eurosam phát triển. Được trang bị radar ARABEL có tầm quét 360 độ và khả năng phát hiện mục tiêu ở khoảng cách hơn 350km, SAMP/T được cho là phù hợp hơn với các mối đe dọa hiện đại.

Hệ thống này chỉ cần 15 người vận hành, trong khi Patriot cần tới 90 người, giúp giảm đáng kể gánh nặng nhân sự. SAMP/T sử dụng tên lửa Aster 30 có khả năng đánh chặn máy bay, máy bay không người lái và tên lửa đạn đạo ở cự ly tối đa 120km. Pháp và Italy khẳng định phiên bản nâng cấp SAMP/T NG sẽ có khả năng đối phó cả với tên lửa siêu vượt âm như Kinzhal, dù triển vọng này vẫn bị giới chuyên gia hoài nghi.

Thổ Nhĩ Kỳ đã đạt được những thành công đáng kể trong lĩnh vực quốc phòng với việc thử nghiệm thành công hai loại siêu bom có sức công phá lớn, bao gồm bom nhiệt áp phân mảnh GAZAP và bom xuyên bê tông NEB-2 Ghost. Đây là những bước tiến quan trọng trong nỗ lực tăng cường khả năng quốc phòng của Thổ Nhĩ Kỳ, giúp nâng cao vị thế của quốc gia này trên trường quốc tế.

Gazap, một loại bom nhiệt áp nặng 907kg, được phát triển bởi Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển của Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ. Loại bom này lần đầu tiên được giới thiệu tại triển lãm quốc phòng IDEF2025 ở Istanbul và nổi bật với khả năng phân mảnh và sức công phá tăng cường. Theo thông tin từ Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ, GAZAP có khả năng tạo ra số mảnh văng nhiều gấp 3 lần so với các phiên bản tiền nhiệm và đã vượt qua các quy trình kiểm định để sẵn sàng sử dụng trong tác chiến.

Bên cạnh đó, NEB-2 Ghost cũng là một loại bom nặng khoảng 900kg, được thiết kế để phá hủy các cấu trúc bê tông cốt thép. Loại bom này được quan chức Thổ Nhĩ Kỳ khẳng định là loại bom bá boong-ke mạnh nhất. Với khả năng xuyên thủng lên đến 7m bê tông cấp C50, NEB-2 Ghost chứng tỏ sức mạnh vượt trội so với các loại bom tương tự do Mỹ sản xuất, vốn chỉ có thể xuyên qua 2,5m bê tông cấp C35.

Sức mạnh của NEB-2 đã được kiểm chứng trong một cuộc thử nghiệm, khi quả bom được thả xuống một hòn đảo, tạo ra hố sâu lên đến 90m và gây ra lở đất, rò rỉ khí gas và sập đá trong khu vực rộng 160m. Mặc dù giới quan sát nhận định rằng độ sâu xuyên phá 90m có thể diễn ra trên đất mềm chứ không phải đá rắn, nhưng kết quả thử nghiệm vẫn cho thấy khả năng phá hủy đáng kể của NEB-2 Ghost.

Ngoài ra, Thổ Nhĩ Kỳ cũng mới giới thiệu loại tên lửa đạn đạo mới có tên TAYFUN Block-4, do công ty Roketsan sản xuất. Với trọng lượng khoảng 7,3 tấn, dài khoảng 10m, đường kính 610mm và có tầm bắn lên đến 1.000km, TAYFUN Block-4 là một trong những tên lửa đạn đạo mạnh nhất hiện nay.

Những thành tựu này cho thấy Thổ Nhĩ Kỳ đang ngày càng khẳng định vị thế của mình trong lĩnh vực quốc phòng, với khả năng nghiên cứu, phát triển và sản xuất các loại vũ khí hiện đại và mạnh mẽ. Quốc gia này đang không ngừng nâng cao năng lực quân sự của mình, góp phần vào sự ổn định và an ninh trong khu vực và trên thế giới.