Biến đổi khí hậu đang có tác động nghiêm trọng đến giá thực phẩm trên toàn cầu, làm tăng mạnh chi phí của các mặt hàng cơ bản và gây ra những rủi ro xã hội rộng lớn. Một nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng thời tiết cực đoan đã góp phần làm tăng giá của nhiều loại hàng hóa, từ rau củ tại California đến cà phê ở Brazil. Các điều kiện thời tiết cực đoan, vượt qua mọi tiền lệ lịch sử trước năm 2020, đã có tác động đáng kể đến giá thực phẩm trong ngắn hạn.

Nghiên cứu đã phân tích 16 ví dụ tại 18 quốc gia, nơi giá cả tăng đột biến trong ngắn hạn do nắng nóng cực đoan, hạn hán hoặc mưa lớn trong giai đoạn 2022-2024. Tại California và Arizona, giá rau củ đã tăng tới 80% vào tháng 11/2022 so với cùng kỳ năm trước, do hai bang này trải qua nắng nóng khắc nghiệt và thiếu nước vào mùa hè. Hàn Quốc cũng chứng kiến giá bắp cải tăng 70% vào tháng 9 năm ngoái sau đợt nắng nóng vào tháng 8. Châu Âu đã ghi nhận giá dầu ô-liu tăng 50% vào tháng 1/2024, sau đợt hạn hán kéo dài ở Ý và Tây Ban Nha trong các năm 2022 và 2023.

Không chỉ dừng lại ở đó, tại Mexico, giá trái cây và rau củ đã tăng 20% trong cùng tháng do một trong những đợt hạn hán nghiêm trọng nhất trong thập kỷ. Nhật Bản cũng chứng kiến giá gạo tăng vọt 48% vào tháng 9/2024 sau một đợt nắng nóng kỷ lục. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng giá ca cao toàn cầu đã tăng tới 280% vào tháng 4 năm đó do nắng nóng tại Ghana và Bờ Biển Ngà.

Thực phẩm lành mạnh thường có giá cao hơn các lựa chọn kém lành mạnh, vì vậy khi giá tăng, các hộ gia đình thu nhập thấp có xu hướng cắt giảm các loại thực phẩm bổ dưỡng như trái cây và rau củ. Điều này dẫn đến rủi ro dây chuyền về xã hội, như suy dinh dưỡng, tiểu đường tuýp 2 và bệnh tim mạch. Ngoài ra, việc giá thực phẩm tăng do thời tiết cực đoan cũng làm trầm trọng thêm lạm phát nói chung, có thể dẫn đến bất ổn chính trị và xã hội.

Như vậy, biến đổi khí hậu không chỉ là một vấn đề môi trường, mà còn có những tác động nghiêm trọng đến kinh tế và xã hội. Việc tìm kiếm các giải pháp để giảm thiểu tác động của thời tiết cực đoan đối với giá thực phẩm và đảm bảo an ninh lương thực cho tất cả mọi người đang trở thành một thách thức cấp thiết. Tìm hiểu thêm về biến đổi khí hậu và tác động của nó đối với giá thực phẩm.

Miền bắc Pakistan đang đối mặt với tình hình lũ lụt và sạt lở đất nghiêm trọng sau đợt mưa lớn gần đây. Tình trạng này đã gây ra sự gián đoạn giao thông trên một tuyến đường cao tốc quan trọng gần huyện Chilas, khiến hơn 200 du khách địa phương bị mắc kẹt. Một số phương tiện đã bị chôn vùi dưới đống đổ nát, làm dấy lên lo ngại về số người mất tích.

Lực lượng cứu hộ đã nhanh chóng được huy động với máy móc hạng nặng để tiến hành tìm kiếm người mất tích. Đồng thời, trực thăng quân đội đã được triển khai để sơ tán người dân, trong đó có nhiều phụ nữ và trẻ em cần được hỗ trợ khẩn cấp. Tình hình cấp bách đòi hỏi sự can thiệp kịp thời và hiệu quả từ các cơ quan chức năng.

Trước diễn biến phức tạp của thời tiết, Cơ quan Quản lý thảm họa quốc gia Pakistan đã ban hành cảnh báo lũ lụt. Người dân được khuyến cáo tránh đến các khu vực miền bắc do nguy cơ sạt lở đất cao. Đầu tháng này, nhà chức trách cũng đã cảnh báo về nguy cơ xảy ra thời tiết khắc nghiệt tương tự như trận lũ lụt năm 2022, khi 1/3 đất nước bị nhấn chìm và gây ra 1.737 người thiệt mạng.

Tính từ ngày 26/6 đến nay, lượng mưa cao bất thường tại Pakistan đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Ít nhất 225 người thiệt mạng và hơn 500 người khác bị thương. Các chuyên gia nhận định biến đổi khí hậu đang làm gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan trong khu vực, đặt ra thách thức lớn cho việc ứng phó và quản lý thiên tai trong tương lai.

Trong bối cảnh này, nỗ lực cứu hộ và hỗ trợ người dân đang được tiếp tục đẩy mạnh.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang ngày càng trở nên nghiêm trọng, Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos đã lên tiếng cảnh báo rằng tình hình thời tiết cực đoan đang trở thành “bình thường mới” và người dân cần phải thích nghi với điều này. Phát biểu của ông Marcos được đưa ra khi cơn bão Cỏ May đang đe dọa đổ bộ vào nước này, gây ra mưa lớn và gió mạnh trên diện rộng.

Cơ quan khí tượng Philippines đã dự báo rằng cơn bão Cỏ May, với sức gió duy trì tối đa lên đến 120km/h, dự kiến sẽ đổ bộ vào bờ biển phía tây tại tỉnh La Union hoặc Ilocos Sur vào sáng ngày 25-7. Trước diễn biến phức tạp của thời tiết, chính quyền Philippines đã quyết định đóng cửa trường học và hủy các chuyến bay trong ngày 24-7 nhằm đảm bảo an toàn cho người dân.

Mưa lớn liên tục trong những ngày qua đã gây ra thiệt hại nặng nề, khiến ít nhất 19 người thiệt mạng và 11 người mất tích. Tình trạng ngập lụt nặng nề cũng đã buộc chính phủ phải sơ tán hàng chục ngàn người khỏi khu vực thủ đô Manila. Tổng thống Marcos nhấn mạnh rằng nước này cần lập kế hoạch dài hạn để ứng phó với thiên tai, đồng thời kêu gọi người dân chuẩn bị sẵn sàng cho những tình huống tương tự trong tương lai.

“Đây không còn là tình huống bất thường nữa… Nó sẽ như vậy trong nhiều thập kỷ tới, vì vậy hãy chuẩn bị sẵn sàng”, ông Marcos nói trong cuộc họp báo được truyền hình trực tiếp ngày 24-7. Người đứng đầu chính phủ Philippines cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức và chuẩn bị sẵn sàng cho người dân trước những diễn biến phức tạp của thời tiết.

Không chỉ Philippines, Thái Lan cũng đang cảnh báo về nguy cơ ngập lụt tại 22 tỉnh phía bắc do ảnh hưởng của bão Cỏ May. Cục Khí tượng Thái Lan dự báo lượng mưa tại nước này sẽ giảm trong 24 giờ tới nhưng vẫn sẽ còn mưa lớn ở một số khu vực. Người dân được khuyến cáo nên thận trọng với mưa lớn và nước tích tụ, có thể dẫn đến lũ quét và ngập lụt trên sông.

Cơn bão Cỏ May dự kiến sẽ không di chuyển về phía Thái Lan, nhưng các cơ quan chức năng vẫn đang theo dõi tình hình và đưa ra cảnh báo cần thiết. Tổng cộng khoảng 70 chuyến bay nội địa và quốc tế đã bị hủy trong ngày do bão, và các lớp học trên khắp Luzon sẽ tiếp tục bị hoãn đến hết ngày 25-7.

Tổng thống Marcos và các cơ quan chức năng đang nỗ lực ứng phó với tình hình thời tiết cực đoan, đồng thời kêu gọi người dân duy trì cảnh giác và chuẩn bị sẵn sàng cho những tình huống tương tự trong tương lai. Việc thích nghi với biến đổi khí hậu đang trở thành một thách thức lớn đối với nhiều quốc gia, trong đó có Philippines và Thái Lan.

Cơn bão Wipha, cơn bão thứ 3 trong năm nay, đã gây ra lũ lụt nặng nề tại các tỉnh phía Bắc Việt Nam, đặc biệt là trong sáng ngày 22/7. Khu vực ven biển như tỉnh Ninh Bình đã hứng chịu ảnh hưởng nghiêm trọng, với nhiều con đường bị ngập lụt nặng nề.

Tại tỉnh Ninh Bình, nhiều cây cối đã bị đổ xuống và đè nát ô tô. Sự việc càng trở nên nghiêm trọng hơn khi hơn 81.000 cú sét đã đánh xuống trong vòng 3 giờ, khiến một người dân tại Hà Nội tử vong. Cơ quan chức năng ghi nhận tình hình thời tiết cực kỳ phức tạp và nguy hiểm tại khu vực này.

Cơn bão Wipha di chuyển chậm bất thường, và tâm bão vẫn nằm trên đất liền tại khu vực Ninh Bình – Thanh Hóa. Tình hình thời tiết này đã gây ra mưa lớn và gió giật mạnh tại nhiều địa phương. Đến nay, cơ quan chức năng vẫn tiếp tục cảnh báo về tình hình bão và mưa lũ tại khu vực này, đồng thời kêu gọi người dân nâng cao cảnh giác và chủ động phòng tránh.

Trong khi đó, tình hình thời tiết tại các quốc gia khác cũng đang diễn biến phức tạp. Một trận động đất mạnh 8,8 độ đã xảy ra tại Nga, gây sóng thần dữ dội tại nhiều nước. Nhật Bản đã sơ tán 1,9 triệu người, trong khi Mỹ cũng chuẩn bị đối mặt với sóng thần. Những diễn biến thời tiết cực đoan này cho thấy sự cần thiết của việc theo dõi và ứng phó kịp thời với các hiện tượng thiên nhiên.

Đối với Việt Nam, cơ quan chức năng đang tiếp tục theo dõi tình hình và có biện pháp ứng phó phù hợp với cơn bão Wipha. Người dân tại các khu vực bị ảnh hưởng cần tuân thủ chặt chẽ các hướng dẫn và cảnh báo từ cơ quan chức năng, nhằm đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản.

Hiện tại, các hoạt động ứng phó với bão và mưa lũ đang được tích cực triển khai. Cơn bão Wipha là một lời nhắc nhở về sự quan trọng của việc chuẩn bị và ứng phó với các tình huống thiên tai, đảm bảo sự an toàn cho cộng đồng.

Biến đổi khí hậu đang ngày càng gia tăng và đang trở thành mối đe dọa lớn đối với hệ thống thực phẩm toàn cầu. Các hiện tượng thời tiết cực đoan như hạn hán, nắng nóng và mưa lớn đang trở nên thường xuyên hơn và có tác động nghiêm trọng đến sản lượng nông nghiệp cũng như giá thực phẩm trên toàn thế giới.

Một nghiên cứu mới đây của tổ chức nghiên cứu Barcelona Supercomputing Center cho thấy biến đổi khí hậu không chỉ ảnh hưởng đến sản lượng nông nghiệp mà còn dẫn đến sự gia tăng đột biến giá thực phẩm. Điều này gây ra những hệ lụy nghiêm trọng cho nền kinh tế và đời sống người dân ở nhiều quốc gia. Theo nghiên cứu này, trong những năm gần đây, nhiều loại thực phẩm đã trải qua những đợt tăng giá chóng mặt chỉ trong thời gian ngắn do ảnh hưởng của thời tiết cực đoan.

Ví dụ, giá dầu olive ở châu Âu đã tăng 50% trong năm qua do hạn hán kéo dài ở miền Nam Tây Ban Nha. Tại Ấn Độ, giá hành củ đã tăng 89% trong tháng 5/2024 do đợt nắng nóng khắc nghiệt. Tại Nhật Bản, giá gạo đã tăng 48% vào tháng 9/2024 sau đợt nắng nóng vào tháng 8. Ở hai bang California và Arizona của Mỹ, giá rau củ đã tăng 80% vào tháng 11/2022 do hạn hán.

Những biến động này không chỉ ảnh hưởng đến người tiêu dùng mà còn làm gia tăng áp lực lạm phát tại các nền kinh tế, đặc biệt là ở những nước có mức độ phụ thuộc lớn vào nhập khẩu thực phẩm. Theo chuyên gia Maximilian Kotz của Barcelona Supercomputing Center, trưởng nhóm tác giả của nghiên cứu trên, nhiều hiện tượng thời tiết bất lợi dẫn tới những đợt tăng giá thực phẩm này là “hoàn toàn chưa từng có tiền lệ từ góc độ lịch sử”.

“Chúng ta biết rằng các hiện tượng thời tiết cực đoan đang trở nên dữ dội và thường xuyên hơn so với 30-40 năm trước. Chúng tôi dự báo xu hướng này sẽ tiếp tục chừng nào lượng khí thải nhà kính còn tiếp tục tăng”, ông Kotz cho biết. Nếu hệ thống thực phẩm toàn cầu “tiếp tục phản ứng theo cách mà chúng ta đã thấy gần đây, thì điều tương tự sẽ còn xảy ra với giá thực phẩm, thậm chí có thể theo những cách cực đoan hơn và khó lường hơn”, ông Kotz nhận định với tờ báo Financial Times.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng sự leo thang của giá thực phẩm có thể lan tỏa từ các khu vực riêng lẻ ra phạm vi toàn cầu thông qua thương mại. Ví dụ, giá chocolate đã tăng vọt ở Anh sau khi giá cacao tăng gấp ba lần do hạn hán và nắng nóng khắc nghiệt ở Ghana và Bờ Biển Ngà.

Hoạt động đầu cơ thị trường và “chính sách sai lầm” thường cũng làm trầm trọng thêm tác động của việc tăng giá thực phẩm liên quan đến biến đổi khí hậu – theo chuyên gia Raj Patel thuộc Đại học Texas trong một cuộc trao đổi với Financial Times. Chẳng hạn, khi thời tiết nóng bức ở Nga gây ra các vụ cháy rừng khiến giá lúa mì tăng vọt vào năm 2010, Moscow đã áp đặt lệnh cấm vận xuất khẩu lúa mì, “đẩy giá lúa mì toàn cầu lên cao ngất ngưởng” – ông Patel lưu ý.

Thực tế này góp phần gây ra các cuộc bạo loạn bánh mì ở những nơi xa xôi như Mozambique. Đồng tác giả báo cáo trên, bà Anne Taylor, Giám đốc điều hành của tổ chức Food Foundation trụ sở tại Anh, cho rằng các quốc gia như Anh, vốn phụ thuộc nhiều vào hàng hóa nhập khẩu, đặc biệt dễ bị tổn thương trước các cú sốc khí hậu ở nước ngoài.

Nghiên cứu cũng đặt ra một số câu hỏi cho các ngân hàng trung ương, khi giá thực phẩm tăng cao đe dọa nỗ lực kiểm soát lạm phát chung, nhất là ở các nền kinh tế mới nổi – nơi thực phẩm chiếm tỷ trọng lớn hơn trong rổ hàng hóa tiêu dùng. “Nhiệt độ cao bất thường ảnh hưởng trực tiếp đến tỷ lệ lạm phát nói chung và động lực chính là sự tăng giá thực phẩm”, ông Kotz nói.

Tuần trước, Ngân hàng Trung ương Anh (BOE) cho biết tốc độ lạm phát ở nước này trong tháng 6 là 3,6%, cao nhất 18 tháng, một phần do giá lương thực tăng.