Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), đã đưa ra nhận định rằng việc Nhà nước thu được nhiều thuế từ đất vừa mang lại niềm vui nhưng cũng đồng thời tạo ra những mối lo ngại tại hội thảo ‘Giá đất, thuế đất… thế nào cho hợp lý?’ do Báo Thanh Niên tổ chức vào sáng ngày 22.7 tại TP.HCM. Theo ông, chỉ với 9 dự án, TP.HCM sẽ thu ngân sách được 65.000 tỉ đồng tiền sử dụng đất, đây là con số đáng mừng vì ngân sách sẽ có thêm một nguồn thu bổ sung lớn. Tuy nhiên, ông cũng bày tỏ sự quan ngại về tính hợp lý của việc thu thuế này. Bởi giá đất là một trong những chi phí đầu vào quan trọng của nền kinh tế và để kéo giảm giá nhà, cần có nhiều giải pháp đồng bộ. Về phía nhà nước, cần xác định nguồn thu từ đất đai một cách hợp lý.

Ông Lê Hoàng Châu đã đưa ra một dẫn chứng cụ thể về trường hợp của gia đình ông Nguyễn An tại Hóc Môn, TP.HCM. Gia đình ông có một ngôi nhà cấp 4 được xây dựng vào năm 2005 với diện tích khoảng 75m2 trên mảnh đất được ông bà nội để lại. Tuy nhiên, đến cuối năm 2024, gia đình quyết định xin giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và được đo vẽ lại diện tích phần đất trên là 208m2. Với bảng giá đất theo quy định hiện hành là hơn 11 triệu đồng/m2, gia đình phải đóng gần 1,7 tỉ đồng tiền thuế sử dụng đất, một khoản tiền nằm ngoài khả năng tài chính của gia đình.

Một trường hợp khác được ông Châu nêu lên là một doanh nghiệp thuê kho với diện tích 11.000m2 tại quận 4 (cũ) vào năm 2022. Ban đầu, giá đất là 300.000 đồng/m2 và tiền thuê phải trả hàng năm là 3,3 tỉ đồng. Tuy nhiên, đến năm 2023, TP điều chỉnh hệ số và doanh nghiệp phải trả tiền thuê lên 7,7 tỉ đồng/năm. Và vào tháng 1.2025, giá đất tăng cao và tiền thuê đất doanh nghiệp phải trả lên hơn 21 tỉ đồng, cao hơn 3 lần so với năm 2023 và cao gấp 7 lần so với năm 2022. Những ví dụ trên cho thấy sự tăng vọt của giá đất và nghĩa vụ tài chính đang dẫn đến rất nhiều bất cập trên thị trường, ảnh hưởng đến cả doanh nghiệp, người dân và nền kinh tế.

Ông Lê Hoàng Châu cũng đặt vấn đề về khoản thu bổ sung với hàng loạt doanh nghiệp do chậm định giá đất. Ông cho rằng Chính phủ quy định thu bổ sung là phù hợp với luật Đất đai nhưng đề xuất thu 3,6% của Bộ Tài chính là không hợp lý. Thay vào đó, ông đề nghị chỉ thu bổ sung 0,5% hoặc bỏ hoàn toàn khoản thu này khi sửa luật Đất đai. HoREA cũng đề xuất thay vì thu 5,4% hay 3,6% thì Bộ Tài chính trình Chính phủ chỉ thu bổ sung 0,5%. Quy định này của luật Đất đai không phù hợp với luật Ban hành văn bản quy định pháp luật là chỉ áp dụng hồi tố với nghĩa vụ pháp lý nhẹ hơn, còn quy định nặng hơn không được áp dụng trước đó.

Trong khuôn khổ hội thảo ‘Giá đất, thuế đất… thế nào cho hợp lý?’ diễn ra vào sáng ngày 22.7 do Báo Thanh Niên tổ chức, các doanh nghiệp đã lên tiếng về những bất cập liên quan đến cách tính giá đất và chính sách thuế đất hiện hành. Ông Lê Khánh Quang, Tổng giám đốc Công ty Việt An Hòa, đã bày tỏ quan ngại sâu sắc về vấn đề này. Ông cho rằng cơ chế tính giá đất và thuế đất ở thời điểm hiện tại đang ở mức quá cao và bất hợp lý, gây ra nhiều khó khăn cho doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất kinh doanh.

Ông Quang đề xuất một mức thuế đất phù hợp vào khoảng 30-40%, với hy vọng sẽ giảm bớt gánh nặng tài chính cho các doanh nghiệp. Về giá đất ở, ông Quang ủng hộ việc tính dựa trên giá thị trường để đảm bảo sự minh bạch và phản ánh đúng thực tế thị trường bất động sản. Đồng thời, ông cũng chỉ ra rằng giá đất nông nghiệp hiện quá thấp, điều này có thể ảnh hưởng đến việc sử dụng đất một cách hiệu quả và công bằng.

Không chỉ dừng lại ở đó, ông Quang còn kiến nghị về việc điều chỉnh giá đất hàng năm. Ông cho rằng mức tăng không nên vượt quá 20% mỗi năm. Nếu có sự điều chỉnh với mức tăng vượt quá 20%, ông đề xuất cần phải có sự rà soát lại để đảm bảo tính hợp lý và tránh gây ra những tác động tiêu cực đến thị trường bất động sản cũng như hoạt động của doanh nghiệp.

Với những đề xuất này, ông Quang hy vọng sẽ góp phần tạo ra một cơ chế tính giá đất và thuế đất hợp lý hơn, hỗ trợ cho sự phát triển lành mạnh của doanh nghiệp và thị trường bất động sản. Điều này cũng thể hiện sự quan tâm của các doanh nghiệp đối với chính sách đất đai và mong muốn xây dựng một môi trường kinh doanh công bằng và thuận lợi.

Ngoài ra, tại hội thảo, các chuyên gia và doanh nghiệp cũng thảo luận về các vấn đề liên quan đến chính sách đất đai, bao gồm việc tổng giá trị vùng đất, chính sách đất đai và nhu cầu về một cơ chế quản lý đất đai minh bạch và hiệu quả.

Một trường hợp gần đây tại tỉnh Lâm Đồng đã làm dấy lên quan ngại về quy định nghĩa vụ tài chính khi rút hồ sơ cấp quyền sử dụng đất. Bà Trần Thị Hải Yến, người đã nộp hồ sơ xin cấp quyền sử dụng đất tại tỉnh này, đã gặp phải vấn đề khi làm đơn xin rút lại hồ sơ do nghĩa vụ thuế đất quá cao.

Bà Yến đã nộp hồ sơ vào ngày 18.3.2024 và nhận được thông báo nghĩa vụ thuế đất vào ngày 6.6.2024. Tuy nhiên, do số tiền thuế đất phải nộp quá lớn, bà đã quyết định làm đơn xin rút lại hồ sơ cấp quyền sử dụng đất tại Chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai Phan Thiết. Sau khi được chấp thuận rút hồ sơ, bà Yến tiếp tục gửi đơn xin xóa nghĩa vụ tài chính phát sinh theo hồ sơ cấp quyền sử dụng đất.

Thế nhưng, cơ quan thuế đã từ chối đơn xin xóa nghĩa vụ tài chính của bà Yến. Cục Thuế tỉnh Lâm Đồng đã có trả lời chính thức rằng, theo quy định hiện hành, không có điều khoản cho phép cơ quan thuế hủy thông báo nghĩa vụ tài chính đã ban hành khi người sử dụng đất tự ý rút hồ sơ đăng ký cấp giấy chứng nhận. Do đó, các thông báo thuế liên quan đến thửa đất của bà Yến vẫn còn hiệu lực.

Kết quả là bà Yến vẫn phải thực hiện nghĩa vụ tài chính với ngân sách nhà nước và phải nộp thêm tiền do chậm nộp thuế theo quy định. Trường hợp của bà Yến không phải là duy nhất, đã có nhiều trường hợp tương tự trong quá khứ. Điều này cho thấy cần có sự điều chỉnh quy định pháp luật để giải quyết những vướng mắc như vậy.

Nhận diện vấn đề, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ dự thảo nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 103/2024/NĐ-CP hướng tới giảm thu bổ sung tiền sử dụng đất. Trước đó, trong dự thảo đề xuất mức giảm thu bổ sung tiền sử dụng đất xuống còn 3,6% và thậm chí là bỏ hoàn toàn mức truy thu.

Cụ thể, đối với trường hợp hộ gia đình, cá nhân khi chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp lên đất ở, Bộ Tài chính đề xuất giảm đến 70% tiền sử dụng đất đối với đất ở trong hạn mức và giảm 50% tiền đất ngoài hạn mức. Những điều chỉnh này kỳ vọng sẽ giúp giảm bớt gánh nặng tài chính cho người dân khi thực hiện các thủ tục liên quan đến đất đai.

Xem xét các thông tin tại https://tcdulichtphcm.vn, chúng ta có thể cập nhật nhiều thông tin liên quan và phát triển mới.