Ngày 14/06/2025, Luật Công nghiệp Công nghệ số (CNCNS) đã được thông qua, chính thức công nhận khái niệm tài sản số trong luật. Đây là một bước ngoặt pháp lý quan trọng, đánh dấu lần đầu tiên tài sản số được luật hóa tại Việt Nam. Theo đó, tài sản số được định nghĩa là tài sản theo quy định của Bộ Luật Dân sự, được thể hiện dưới dạng dữ liệu số, được tạo lập, phát hành, lưu trữ, chuyển giao và xác thực bởi công nghệ số trên môi trường điện tử.

Sự kiện này không chỉ thể hiện sự công nhận về mặt pháp lý mà còn mở ra nhiều cơ hội cho các nhà đầu tư và định chế tài chính. Việc công nhận tài sản số cũng là kết quả của việc Thủ tướng Chính phủ ký ban hành Quyết định số 1131, phê duyệt 11 nhóm công nghệ được xác định là trụ cột cho tương lai phát triển khoa học công nghệ, trong đó có nhóm công nghệ Blockchain với 3 nhóm sản phẩm gồm: tài sản số, tiền số, tiền mã hóa; hạ tầng mạng Blockchain; hệ thống truy xuất nguồn gốc.

Trước đó, báo cáo từ cổng thanh toán tiền điện tử Triple-A cho thấy Việt Nam là quốc gia đứng thứ 2 thế giới về tỷ lệ người dân sở hữu tiền kỹ thuật số, với gần 21 triệu người vào năm 2023, chiếm tỷ lệ 21,2% dân số. Việt Nam cũng đứng thứ 5 về chỉ số chấp nhận tiền mã hóa toàn cầu năm 2024. Những số liệu này cho thấy nhu cầu đầu tư vào tài sản số tại Việt Nam đã hiện hữu rõ nét.

Tuy nhiên, việc xây dựng chính sách thuế, cơ chế cấp phép, quy định lưu ký và thiết lập hệ thống giám sát giao dịch minh bạch vẫn còn là một chặng đường dài. Câu chuyện pháp lý được xem là then chốt đối với các định chế tài chính. Nhiều công ty chứng khoán và quỹ đầu tư đã thể hiện sự quan tâm đến việc đầu tư vào thị trường tiền mã hóa khi khung pháp lý được hoàn thiện.

Tại đại hội nhà đầu tư thường niên năm 2025 của CTCP Quản lý Quỹ VinaCapital, Giám đốc Chiến lược Vương Vân Anh cho biết công ty sẽ lựa chọn thời điểm phù hợp để đầu tư vào thị trường tiền mã hóa. Công ty đang theo sát khung pháp lý cũng như kỹ thuật ở Việt Nam để có thể phát triển những sản phẩm này.

Tương tự, tại Đại hội nhà đầu tư thường niên năm 2025 các quỹ mở của Công ty TNHH Quản Lý Quỹ Đầu Tư Chứng Khoán Vietcombank (VCBF), Tổng Giám đốc Nguyễn Thị Hằng Nga cho rằng công ty sẽ triển khai khi phù hợp. VCBF cũng có thể cân nhắc tham gia vào thời điểm thích hợp và phù hợp với triết lý đầu tư.

Nhiều tổ chức tài chính đã chủ động chuẩn bị nền tảng để sẵn sàng nhập cuộc khi ‘đèn xanh’ được bật. Chứng khoán Hòa Bình (HBS) đã thông qua chủ trương nộp hồ sơ góp vốn vào CTCP Kinh doanh Tiền mã hóa và Tài sản mã hóa VimExchange. Chứng khoán Kỹ Thương (TCBS) cũng đã tích hợp bảng giá tài sản mã hóa trên nền tảng giao dịch chứng khoán trực tuyến.

Quản lý Quỹ SSI (SSIAM) đã thành lập nền tảng đầu tư SSI Digital Ventures, cam kết đầu tư lên đến 200 triệu USD và lập kế hoạch đồng đầu tư tổng giá trị 500 triệu USD trong lĩnh vực công nghệ số và Blockchain tại khu vực Đông Nam Á. Những động thái này cho thấy sự sẵn sàng của các định chế tài chính trong việc đón nhận kỷ nguyên mới của tài sản số tại Việt Nam.

Trong bối cảnh sự phát triển không ngừng của tiền kỹ thuật số và sự thay đổi trong các quy định mới, cục diện tài chính toàn cầu đang trải qua một quá trình chuyển đổi lớn. Việc thông qua Đạo luật GENIUS đã cung cấp một sự rõ ràng về quy định cho các stablecoin, một loại tiền kỹ thuật số được thiết kế để duy trì giá trị ổn định bằng cách gắn với giá trị của một tài sản dự trữ như tiền tệ fiat hoặc hàng hóa. Điều này đã mở ra cánh cửa cho các tổ chức tài chính truyền thống tham gia vào lĩnh vực tài sản kỹ thuật số.

Trước đây, các tổ chức tài chính truyền thống thường tỏ ra thận trọng với tài sản kỹ thuật số. Tuy nhiên, hiện tại họ đã bắt đầu nhận ra tiện ích của stablecoin trong việc hiện đại hóa thanh toán, giữ chân khách hàng và cạnh tranh với các công ty fintech trong lĩnh vực blockchain. Sự thay đổi này được thúc đẩy bởi sự rõ ràng về quy định ngày càng tăng, như thể hiện qua Đạo luật GENIUS của Mỹ.

Khi các ngân hàng bắt đầu hỗ trợ thanh toán stablecoin, họ phải đối mặt với một loạt rủi ro mới bao gồm rủi ro tín dụng, thanh khoản, hoạt động và danh tiếng. Để giảm thiểu những rủi ro này, các ngân hàng cần xây dựng một khuôn khổ toàn diện bao gồm con người, quy trình và công nghệ. Một khuôn khổ như vậy sẽ giúp các ngân hàng quản lý và giảm thiểu các rủi ro liên quan đến stablecoin.

Bốn loại rủi ro chính liên quan đến stablecoin bao gồm rủi ro quy định và tuân thủ, rủi ro an ninh mạng, rủi ro hoạt động và rủi ro thanh khoản cũng như rủi ro đối tác. Để giảm thiểu rủi ro quy định và tuân thủ, các ngân hàng cần có các chuyên viên tuân thủ, luật sư và chuyên gia quan hệ với cơ quan quản lý. Họ cũng cần triển khai các quy trình kiểm soát và công nghệ như hệ thống theo dõi giao dịch và xác minh danh tính.

Về rủi ro an ninh mạng, các ngân hàng cần có một đội ngũ an ninh thông tin mạnh mẽ, các chuyên viên an ninh blockchain và các quy trình bảo mật nghiêm ngặt. Họ cũng cần đầu tư vào các công nghệ như hệ thống phát hiện và ngăn chặn tấn công mạng. Điều này sẽ giúp các ngân hàng bảo vệ hệ thống và dữ liệu của mình khỏi các mối đe dọa an ninh mạng.

Rủi ro hoạt động có thể được giảm thiểu bằng cách có một đội ngũ quản lý hoạt động chuyên nghiệp, các quy trình hoạt động chuẩn và công nghệ như hệ thống theo dõi giao dịch. Điều này sẽ giúp các ngân hàng quản lý và giảm thiểu các rủi ro liên quan đến hoạt động của stablecoin.

Cuối cùng, rủi ro thanh khoản và rủi ro đối tác có thể được giảm thiểu bằng cách có một đội ngũ quản lý thanh khoản, các quy trình đánh giá rủi ro và công nghệ như hệ thống theo dõi giao dịch và phân tích dữ liệu blockchain. Điều này sẽ giúp các ngân hàng quản lý và giảm thiểu các rủi ro liên quan đến thanh khoản và đối tác.

Tóm lại, việc tham gia vào lĩnh vực stablecoin đòi hỏi các ngân hàng phải có một chiến lược toàn diện để giảm thiểu các rủi ro mới. Bằng cách xây dựng một khuôn khổ bao gồm con người, quy trình và công nghệ phù hợp, các ngân hàng có thể tận dụng lợi ích của stablecoin trong khi giảm thiểu rủi ro. Với sự phát triển không ngừng của tiền kỹ thuật số và sự thay đổi trong các quy định mới, các ngân hàng cần phải sẵn sàng để thích nghi và phát triển trong môi trường tài chính mới này.

Trong bối cảnh hiện nay, việc stablecoin đang ngày càng trở nên phổ biến, các ngân hàng cần phải hiểu rõ về những rủi ro và cơ hội mà stablecoin mang lại. Bằng cách đó, họ có thể đưa ra những quyết định sáng suốt và xây dựng chiến lược phù hợp để phát triển trong lĩnh vực này.

Đồng thời, với sự hỗ trợ của công nghệ blockchain, các ngân hàng có thể tận dụng lợi ích của stablecoin trong việc hiện đại hóa thanh toán và giữ chân khách hàng. Tuy nhiên, họ cần phải có một chiến lược toàn diện để giảm thiểu các rủi ro liên quan đến stablecoin.