Chiều ngày 1/8, tại tỉnh Cà Mau, một buổi lễ kỷ niệm 70 năm Ngày truyền thống ngành Quản lý nhà nước về công tác tôn giáo đã được tổ chức bởi UBND tỉnh. Sự kiện này là dịp để ngành tôn giáo nhìn lại chặng đường 70 năm hình thành và phát triển, từ khi Thủ tướng Chính phủ ký Nghị định số 566 vào ngày 2/8/1955, thành lập Ban Tôn giáo Chính phủ – cơ quan chuyên trách đầu tiên về công tác tôn giáo.

Bà Nguyễn Thu Tư, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Cà Mau, đã ôn lại lịch sử của ngành tôn giáo trong buổi lễ. Ngành tôn giáo đã trải qua nhiều giai đoạn lịch sử với các tên gọi và mô hình tổ chức khác nhau, nhưng luôn kiên định với phương châm ‘đoàn kết – ổn định – phát triển’. Ngành đã đóng góp quan trọng vào việc củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, giữ vững ổn định chính trị và thúc đẩy sự phát triển của đất nước.

Tại tỉnh Cà Mau, hiện có 7 tổ chức tôn giáo được công nhận đang hoạt động với hàng trăm cơ sở thờ tự và hàng trăm nghìn tín đồ. Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Cà Mau, được thành lập từ tháng 3/2025, đang đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý và thực hiện các chính sách tôn giáo của tỉnh.

Buổi lễ cũng là dịp để các đại biểu thảo luận và chia sẻ ý kiến về sự phối hợp chặt chẽ giữa các ban, ngành, đoàn thể và các tổ chức tôn giáo. Sự hợp tác này đã góp phần quan trọng giúp công tác tôn giáo của tỉnh Cà Mau ngày càng vững mạnh, đáp ứng tốt các yêu cầu và nhiệm vụ trong tình hình mới.

Phát biểu tại buổi lễ, ông Ngô Vũ Thăng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác quản lý nhà nước về tôn giáo. Ông cho biết tỉnh Cà Mau có nhiều tôn giáo cùng chung sống hòa thuận và khẳng định công tác quản lý nhà nước về tôn giáo đã tham mưu kịp thời cho cấp ủy và chính quyền địa phương. Điều này đảm bảo quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của người dân, đồng thời kiên quyết đấu tranh với các hành vi lợi dụng tôn giáo để vi phạm pháp luật.

Ông Thăng cũng yêu cầu đội ngũ cán bộ làm công tác tôn giáo cần phải sâu sát, đồng hành với đồng bào các tôn giáo, tạo điều kiện để các tôn giáo hoạt động đúng pháp luật và đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của địa phương.

Trong dịp này, UBND tỉnh Cà Mau đã trao tặng bằng khen cho 7 tập thể và 26 cá nhân đã có thành tích xuất sắc trong công tác quản lý nhà nước về tôn giáo, ghi nhận những đóng góp của họ cho sự phát triển của ngành.

Ngày 02/8/1955, Thủ tướng Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã ban hành Nghị định số 566/TTg, thành lập Ban Tôn giáo trực thuộc Phủ Thủ tướng. Sự kiện này đánh dấu sự hình thành của ngành quản lý nhà nước về tôn giáo và tiền thân của Ban Tôn giáo Chính phủ. Để phát huy vai trò và truyền thống của ngành, ngày 27/5/2005, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 445/QĐ-TTg, công nhận ngày 02/8 hàng năm là ngày truyền thống ngành quản lý nhà nước về tôn giáo.

Trong 70 năm qua, công tác quản lý nhà nước về hoạt động tôn giáo đã tạo ra sự chuyển biến lớn trong đời sống tôn giáo ở nước ta. Hoạt động tôn giáo đã tuân thủ pháp luật, phát huy các giá trị tích cực trong đời sống xã hội của người dân. Sự phát triển của ngành quản lý nhà nước về tôn giáo đã góp phần tạo điều kiện cho các tôn giáo hoạt động thuận lợi, phát huy vai trò tích cực trong xây dựng và phát triển đất nước.

Mới đây, ngày 01/7/2025, hệ thống chính trị cả nước đã triển khai mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp. Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Tây Ninh được thành lập từ việc sáp nhập Ban Dân tộc – Tôn giáo thuộc Sở Nội vụ tỉnh Long An và Ban Tôn giáo – Dân tộc thuộc Sở Nội vụ tỉnh Tây Ninh. Sự hình thành Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Tây Ninh góp phần quản lý chặt chẽ các hoạt động tôn giáo trên địa bàn, đồng thời trở thành đầu mối liên lạc giữa các tôn giáo với Nhà nước.

Tỉnh Tây Ninh hiện có 11 tôn giáo, 4 tổ chức tôn giáo, 368 tổ chức tôn giáo trực thuộc, 923 cơ sở tôn giáo với hơn 5.600 chức sắc, hơn 12.000 chức việc và gần 1.277.000 tín đồ, chiếm 39,24% dân số của tỉnh. Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Tây Ninh sẽ tiếp tục phối hợp ngành chức năng, chính quyền địa phương nắm chắc tình hình đối với hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo; hướng dẫn, tạo điều kiện cho các tổ chức tôn giáo, chức sắc, chức việc, tín đồ tôn giáo hoạt động theo đúng quy định pháp luật, hiến chương, điều lệ giáo hội.

Trong thời gian tới, Sở sẽ tập trung hướng dẫn Hồi giáo tổ chức Đại hội đại biểu Cộng đồng Hồi giáo Islam tỉnh, nhiệm kỳ 2025-2030 và các lễ trọng của tôn giáo như: Cao Đài Tây Ninh tổ chức Đại lễ Hội Yến Diêu Trì Cung, lễ kỷ niệm Hoằng khai đại đạo; Phật giáo tổ chức khóa An cư kiết hạ, lễ Vu lan báo hiếu; Công giáo, Tin Lành tổ chức lễ Giáng sinh,… Sở cũng sẽ xem xét, giải quyết kịp thời các hồ sơ liên quan nhu cầu hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo hợp pháp, chính đáng của tổ chức, cá nhân tôn giáo theo quy định của pháp luật; tổ chức lớp bồi dưỡng cho cán bộ, công chức làm công tác tín ngưỡng, tôn giáo các cấp trong tỉnh.

Đồng thời, Sở sẽ tích cực phối hợp các cấp, các ngành vận động đồng bào tôn giáo, dân tộc tích cực tham gia các phong trào thi đua yêu nước, phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm an ninh, quốc phòng ở địa phương. Qua đó, góp phần xây dựng và phát triển tỉnh Tây Ninh trở thành một địa phương có đời sống tôn giáo đa dạng và phong phú, nhưng vẫn đảm bảo được các giá trị cốt lõi của tôn giáo và pháp luật của Nhà nước.

Trong giai đoạn 2010-2020, trong khi hầu hết các tôn giáo lớn trên thế giới đều ghi nhận sự tăng trưởng về số lượng tín đồ, Phật giáo nổi lên như một ngoại lệ khi chứng kiến sự suy giảm cả về số lượng tuyệt đối và tỷ lệ tương đối trong dân số toàn cầu. Số liệu thống kê cho thấy số lượng Phật tử trên toàn thế giới đã giảm từ 343 triệu người vào năm 2010 xuống còn 324 triệu người vào năm 2020, tương đương mức giảm 5%. Điều này đặt ra câu hỏi về những nguyên nhân sâu xa đằng sau sự suy giảm này.

Nguyên nhân chính dẫn đến sự suy giảm số lượng Phật tử trên toàn cầu có thể được phân tích từ hai yếu tố chính. Thứ nhất, tỷ lệ sinh thấp tại các quốc gia có đông Phật tử. Thứ hai, hiện tượng nhiều người rời bỏ tôn giáo, đặc biệt là tại các quốc gia Đông Á như Trung Quốc và Nhật Bản, đã góp phần làm giảm số lượng Phật tử. Tại Trung Quốc, số lượng Phật tử đã giảm 23 triệu người, trong khi tại Nhật Bản, con số này giảm 7 triệu người. Sự suy giảm này cũng được ghi nhận tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương, nơi chiếm đến 98% số Phật tử toàn cầu, với mức giảm 6%, xuống còn khoảng 316 triệu người.

Ngược lại, một số khu vực khác như Bắc Mỹ và châu Âu đã ghi nhận sự tăng trưởng số lượng Phật tử. Tại Bắc Mỹ, số Phật tử tăng 27% (đạt 5 triệu người), trong khi châu Âu tăng 26% (đạt 2,5 triệu người). Mặc dù số lượng tăng nhanh, Phật tử tại hai khu vực này chỉ chiếm một phần nhỏ – lần lượt là 2% và 1% của toàn bộ Phật tử thế giới. Điều này cho thấy sự phân bố không đồng đều của Phật tử trên toàn cầu.

Thái Lan hiện là quốc gia có số Phật tử lớn nhất thế giới – khoảng 68 triệu người, chiếm 94% dân số nước này. Đứng thứ hai là Trung Quốc với 53 triệu Phật tử, mặc dù chỉ chiếm khoảng 4% dân số Trung Quốc. Phật giáo là tôn giáo chiếm đa số tại 7 quốc gia: Campuchia (97%), Thái Lan (94%), Myanmar (89%), Bhutan (75%), Sri Lanka (70%), Lào (64%) và Mông Cổ (51%). Điều này cho thấy sự hiện diện mạnh mẽ của Phật giáo tại một số quốc gia châu Á.

Một số quốc gia đã chứng kiến sự thay đổi đáng kể về tỷ lệ dân số theo đạo Phật. Hàn Quốc là một trong số đó, với sự giảm khoảng 7%, tức khoảng 2,6 triệu người, xuống còn 19%. Nguyên nhân chính là do hiện tượng “rời bỏ tôn giáo”, tức nhiều người được sinh ra trong gia đình theo đạo Phật nhưng lớn lên lại không còn thực hành tôn giáo này. Điều này đặt ra câu hỏi về sự chuyển đổi tôn giáo và sự thay đổi trong các giá trị tín ngưỡng của người dân.

Tóm lại, sự suy giảm của số lượng Phật tử trên toàn cầu phản ánh xu hướng tôn giáo đang thay đổi trên toàn cầu, không chỉ riêng với Phật giáo, mà còn với nhiều truyền thống tín ngưỡng khác. Người trẻ ngày nay có xu hướng cá nhân hóa niềm tin hơn là ràng buộc với tôn giáo truyền thống. Do đó, việc tìm hiểu và phân tích những thay đổi này sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về tương lai của tôn giáo trong thế kỷ 21.

Cộng đồng người Việt tại Nam California vừa tổ chức một buổi tiệc gây quỹ quan trọng để xây dựng nhà thờ Sa Loong, thuộc Giáo Phận Kon Tum. Sự kiện này diễn ra tại nhà hàng Golden Sea Restaurant ở Anaheim vào chiều ngày 25 tháng 7.

Buổi tiệc gây quỹ do Nhóm Gây Quỹ Xây Dựng Nhà Thờ Sa Loong tổ chức. Nhà thờ Sa Loong được khởi công xây dựng để thực hiện ước nguyện của cố Linh Mục Trần Ngọc Thanh, thuộc Dòng Đa Minh. Linh Mục Thanh đã bị mưu sát vào tháng 2 năm 2022 trong khi đang giải tội cho giáo dân tại nhà thờ. Trước khi qua đời, linh mục đã có nguyện vọng xây dựng một ngôi nhà thờ tại Sa Loong để phục vụ nhu cầu sinh hoạt tôn giáo của hơn 2,000 giáo dân người gốc dân tộc thiểu số.

Buổi tiệc gây quỹ có sự hiện diện của nhiều khách mời quan trọng, trong đó có Linh Mục Phan Tự Cường, thuộc Dòng Đa Minh, người đang điều phối việc truyền giáo của Giáo Phận Kon Tum. Linh Mục Cường đã chia sẻ về công việc xây dựng ngôi nhà thờ tại Kon Tum để thực hiện ước nguyện của Linh Mục Trần Ngọc Thanh. Theo Linh Mục Cường, ước tính chi phí cho 30% còn lại để hoàn thành nhà thờ là khoảng 300,000 đô la Mỹ. Nếu có được số tiền này, hy vọng đến hè năm 2026, ngôi nhà thờ này có thể được khánh thành.

Ông Lê Hằng Chí, trưởng ban tổ chức, cho biết rằng nhờ sự giúp đỡ của nhiều người tại Việt Nam cũng như tại Hoa Kỳ, cho đến nay, nhà thờ đang xây dựng được khoảng 70%. Bây giờ còn 30% thì hoàn tất ngôi nhà thờ này theo nguyện ước của Linh Mục Trần Ngọc Thanh.

Buổi tiệc gây quỹ cũng có chương trình văn nghệ đặc sắc với sự hiện diện của các ca nghệ sĩ nổi tiếng. Ban tổ chức cũng có bán đấu giá những hình tượng và phẩm vật có giá trị, và có chương trình xổ số để gây quỹ tổ chức.

Mọi đóng góp cho quỹ xây dựng nhà thờ Sa Loong có thể được gửi về địa chỉ: Quỹ Xây Dựng Nhà Thờ Saloong, 9191 Bolsa Ave., Ste120#350, Westminster, CA92683.

Ở Cao Bằng, văn hóa tín ngưỡng của người Dao gắn liền với những bức tranh thờ linh thiêng, phản ánh thế giới quan và nhân sinh quan của cộng đồng dân tộc này. Cộng đồng người Dao được chia thành hai ngành chính, Dao Đỏ và Dao Tiền, đều coi tranh thờ là một phần quan trọng trong đời sống tâm linh.

Tranh thờ của người Dao được phân thành hai loại: tranh thờ cúng hằng ngày và tranh sử dụng trong nghi lễ. Tranh thờ cúng hằng ngày được gọi là Tầu Kháng, chỉ được treo trên bàn thờ tổ tiên của những gia đình có vai trò trưởng họ. Bức tranh này gồm 72 hình, mô tả các vị thần và tổ tiên, trong đó có 5 vị thần cao nhất là Nhụn Hùng (Ngọc Hoàng), Sếnh Chiu (Thánh Chủ), Duần Xỉ (Nguyên Thủy Thiên Tôn), Lềnh Pu (Linh Bảo Thiên Tôn) và Tồ Ta (Đạo Đức Thiên Tôn).

Người Dao có quy định nghiêm ngặt về thờ cúng, những gia đình không phải trưởng họ không được treo tranh thờ. Bàn thờ của họ chỉ là một tấm ván kê cao ở góc phải của gian giữa, không treo tranh. Bàn thờ trưởng họ được làm bằng gỗ, trông như một ngôi nhà nhỏ, có mái và 4 cột kéo dài đến nền nhà.

Bên cạnh tranh thờ cúng hằng ngày, tranh thờ còn đóng vai trò quan trọng trong nghi lễ của người Dao. Nếu thiếu tranh thờ, nghi lễ cấp sắc, cúng giải hạn, đám tang không thể thực hiện. Trong nghi lễ cấp sắc, tranh thờ được treo để chứng tỏ sự hiện diện của các vị thần đến chứng kiến và công nhận nghi lễ.

Lễ cấp sắc của người Dao có các bậc như 3 đèn, 7 đèn, 9 đèn, 12 đèn. Bậc 3 đèn là lễ công nhận trưởng thành cho đàn ông người Dao. Từ bậc 7 đèn trở lên là lễ cấp sắc cho người thụ lễ được công nhận là thầy. Trong lễ cấp sắc, người Dao sử dụng các bộ tranh Hành Phây, Tồm Toòng, tranh Xiền nghè, Xiền tào. Các bức tranh này được treo theo thứ tự và có ý nghĩa riêng.

Tranh thờ được coi là báu vật trong mỗi gia đình người Dao, được cất giữ cẩn thận và chỉ được sử dụng trong những dịp lễ. Với người Dao, bộ tranh thờ như một ‘lá bùa hộ mệnh’ cho gia đình, dòng họ và giúp họ có thể kết nối với thế giới siêu nhiên.

Ứng xử của những người thầy cúng và người sở hữu tranh thờ luôn tuân thủ các nguyên tắc phong tục; họ tỉ mỉ, cẩn trọng, thực hiện các kiêng kị theo truyền thống. Tất cả những điều này cho thấy có sự tôn kính đặc biệt của người Dao đối với tranh thờ và điều đó cũng thể hiện tính thiêng của tranh thờ trong sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng của người Dao.

Trong những năm gần đây, các thế lực thù địch và tổ chức lưu vong Mông đã lợi dụng vấn đề dân tộc và tôn giáo để tăng cường các hoạt động kích động và tuyên truyền ý tưởng về tự trị ly khai trong số các dân tộc thiểu số. Hoạt động này đang diễn ra trên diện rộng, đặc biệt là tại các khu vực cao nguyên, vùng sâu vùng xa và các khu vực xa xôi thuộc các tỉnh biên giới phía Bắc.

Các tổ chức lưu vong Mông và các thế lực thù địch đang tận dụng các vấn đề dân tộc và tôn giáo như một công cụ để thực hiện các hoạt động tuyên truyền và kích động. Mục tiêu của họ là tạo ra sự chia rẽ và bất ổn trong cộng đồng dân tộc thiểu số, từ đó phục vụ cho lợi ích của họ.

Đặc biệt, tại các khu vực cao nguyên, vùng sâu vùng xa và các khu vực xa xôi thuộc các tỉnh biên giới phía Bắc, hoạt động tuyên truyền này đang ngày càng trở nên phổ biến. Người dân tại các khu vực này thường có cuộc sống khó khăn và thiếu thốn thông tin, do đó họ dễ bị ảnh hưởng bởi các thông tin sai lệch và tuyên truyền kích động.

Đài ANTV, một kênh truyền thông được tài trợ toàn phần hoặc một phần bởi Chính phủ Việt Nam, đã đưa tin về vấn đề này trong chương trình ‘Quan điểm sự thật’ với tiêu đề ‘Sự hoang tưởng của người lưu vong về một quốc gia trên cao nguyên đá’. Chương trình này đã cung cấp thông tin và phân tích về các hoạt động của các thế lực thù địch và tổ chức lưu vong Mông, giúp người dân có cái nhìn chính xác và khách quan về vấn đề này.

Chương trình ‘Quan điểm sự thật’ trên Đài ANTV đã chỉ ra rằng các tổ chức lưu vong Mông đang cố gắng tạo ra một hình ảnh về một quốc gia Mông độc lập trên cao nguyên đá. Tuy nhiên, thực tế là cao nguyên đá là một phần lãnh thổ không thể tách rời của Việt Nam. Các hoạt động của các tổ chức lưu vong Mông và các thế lực thù địch đang nhằm mục đích chia rẽ và phá hoại sự đoàn kết của dân tộc Việt Nam.

Để đối phó với các hoạt động này, cần tăng cường vai trò của các cơ quan truyền thông trong việc cung cấp thông tin chính xác và khách quan cho người dân. Đồng thời, cần có các biện pháp hiệu quả để ngăn chặn và đấu tranh chống lại các hoạt động kích động và tuyên truyền sai lệch.