Ngành xuất khẩu thanh long của tỉnh Lâm Đồng đang đối mặt với khó khăn lớn khi hơn 450 hecta thanh long đạt chuẩn GlobalGAP đang vào chính vụ thu hoạch nhưng không thể xuất khẩu sang châu Âu do thiếu giấy chứng thư – chứng nhận An toàn thực phẩm. Tình trạng này đã kéo dài từ đầu tháng 7 đến nay, khiến khoảng 100 tấn thanh long bị hư hỏng và lượng hàng tồn kho gần tương đương.

Nguyên nhân của tình trạng này là do chưa có cơ quan Nhà nước ký Giấy chứng nhận an toàn thực phẩm đối với thực vật xuất khẩu cho các doanh nghiệp. Đối với các lô hàng xuất khẩu sang châu Âu, phần lớn doanh nghiệp thực hiện kiểm tra tại TP.HCM, đồng nghĩa cơ quan chịu trách nhiệm cấp giấy chứng nhận trên là Sở An toàn thực phẩm TP.HCM. Trước đây, các doanh nghiệp thường làm việc trực tiếp với các chi cục kiểm dịch thực vật vùng để cấp giấy chứng nhận.

Thông tư 12/2025 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, ký ngày 19/6 và có hiệu lực từ ngày 1/7, đã chuyển thẩm quyền cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm đối với thực vật xuất khẩu từ Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật về UBND cấp tỉnh. Tuy nhiên, việc chuyển quyền chứng nhận từ cơ quan của Bộ về Sở đang khiến quy trình này bị ách tắc.

Tình trạng này không chỉ gây thiệt hại lớn cho các hộ dân, hợp tác xã, doanh nghiệp xuất khẩu thanh long sang châu Âu mà còn ảnh hưởng đến những đơn hàng xuất khẩu về sau. Hiệp hội thanh long Bình Thuận đã kiến nghị bằng văn bản lên UBND tỉnh Lâm Đồng về tình trạng này. Do phải chờ cả tháng, khách hàng từ châu Âu đã gửi thư thông báo sẽ cắt đơn hàng từ Việt Nam, chuyển qua mua thanh long từ Thái Lan, Ecuador.

Thiệt hại về kinh tế không phải là vấn đề quan trọng nhất, theo Hiệp hội thanh long Bình Thuận. Điều đáng lo ngại là lòng tin của nông dân và đối tác đang bị ảnh hưởng. Nông dân thấy doanh nghiệp ngừng thu mua nên dừng sản xuất, đối tác cũng không còn niềm tin vì không thấy hàng hóa nhập khẩu theo cam kết. Điều này có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng cho ngành xuất khẩu thanh long của Việt Nam trong tương lai.

Trước tình hình này, các cơ quan chức năng cần nhanh chóng tìm giải pháp để tháo gỡ khó khăn cho ngành xuất khẩu thanh long. Việc cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm cho các doanh nghiệp xuất khẩu cần được thực hiện nhanh chóng và minh bạch để đảm bảo quyền lợi của các bên liên quan. Đồng thời, cần có các biện pháp hỗ trợ để giúp các doanh nghiệp xuất khẩu thanh long sang châu Âu và các thị trường khác.

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, việc cạnh tranh với các nước xuất khẩu thanh long khác như Thái Lan, Ecuador đang trở nên gay gắt. Việt Nam cần duy trì và nâng cao chất lượng sản phẩm để giữ vững thị phần và uy tín trên thị trường quốc tế.

Để khắc phục tình trạng này, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Lâm Đồng cùng các cơ quan liên quan cần khẩn trương phối hợp với Sở An toàn thực phẩm TP.HCM để giải quyết các vướng mắc trong cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm cho các doanh nghiệp xuất khẩu thanh long. Ngoài ra, cần đẩy mạnh công tác xúc tiến thương mại và hỗ trợ doanh nghiệp trong việc tìm kiếm thị trường mới, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu.

Thông tin chi tiết về tình hình xuất khẩu thanh long của Việt Nam và các biện pháp hỗ trợ của cơ quan chức năng sẽ được cập nhật liên tục.