Thị trường lao động Việt Nam hiện đang đối mặt với một nghịch lý đáng kể: nhiều người lao động bị sa thải trong khi các doanh nghiệp lại đang thiếu nhân sự nghiêm trọng. Theo báo cáo quý 2/2025 của Vieclam24h, gần 3.000 người tham gia khảo sát đã cung cấp một bức tranh toàn diện về tình trạng tâm lý của người lao động và sự gián đoạn kết nối giữa cung và cầu lao động trên thị trường.
Trong nửa đầu năm 2025, các ngành công nghệ toàn cầu đã cắt giảm đến 72.000 lao động, ngành bán lẻ mất hơn 64.000 việc làm. Tại Việt Nam, hơn 2.500 nhân sự ngân hàng bị tinh giản, nhiều khu công nghiệp cũng báo cáo cắt giảm quy mô lớn trong các ngành dệt may, da giày, điện tử. Những con số này cho thấy xu hướng cắt giảm nhân sự đang trở nên phổ biến toàn cầu, không chỉ giới hạn trong các đợt khủng hoảng ngắn hạn mà đã trở thành chiến lược dài hạn của nhiều doanh nghiệp.
Tâm lý bất ổn đang làm đứt gãy mối liên kết giữa người lao động và doanh nghiệp. Gần 43,3% người lao động cho biết họ đang gánh thêm công việc, trong khi 42,8% lo sợ sẽ là người tiếp theo bị sa thải. Gần 30% đã mất niềm tin vào tổ chức, và 27,3% cảm thấy giảm động lực làm việc.
Báo cáo cũng chỉ ra rằng 77,4% doanh nghiệp được khảo sát cho biết tình hình tuyển dụng khó khăn hơn cùng kỳ năm trước. Khó nhất là nhóm nhân viên chính thức và thực thi (84,7%), tiếp theo là nhóm chuyên viên, cấp trung và trưởng nhóm (66,1%). Trong khi đó, 72,7% người lao động mất việc đã quay lại tìm việc, nhưng chỉ 24,7% tìm được công việc phù hợp trong thời gian ngắn.
Lao động lớn tuổi và lao động phổ thông chịu thiệt thòi nặng nề. Nhóm 45-54 tuổi là đối tượng bị cắt giảm nhiều nhất với tỷ lệ 9,5%, nhưng chỉ có 4,1% được giữ lại. Nhóm trên 55 tuổi gần như không còn hiện diện trong lực lượng được giữ lại.
Lực lượng lao động trẻ thiếu cơ hội gia nhập thị trường. Chỉ 23,4% doanh nghiệp có kế hoạch tuyển dụng sinh viên mới tốt nghiệp hoặc thực tập sinh. Trong khi đó, nhóm tuổi 18-24 chiếm tỷ lệ đáng kể trong nhóm bị sa thải.
Kỳ vọng lệch pha giữa người lao động và doanh nghiệp đang khiến cung – cầu càng khó gặp nhau. Người lao động đang tìm kiếm sự ổn định và các điều kiện làm việc có lợi hơn, trong khi doanh nghiệp lại ưu tiên các biện pháp như tăng kênh tuyển dụng, truyền thông thương hiệu nhà tuyển dụng.
Dù vậy, báo cáo cũng chỉ ra những tín hiệu tích cực từ người lao động và doanh nghiệp Việt. Thị trường hồi phục chậm và mang tính chọn lọc, nhưng 56,2% doanh nghiệp cho biết sẽ mở rộng quy mô nhân sự trong 6 tháng tới. Người lao động Việt Nam thể hiện tinh thần tích cực và khả năng thích nghi nổi bật so với xu hướng chung trên thế giới.
Để thu hẹp khoảng cách giữa người lao động và doanh nghiệp, cả hai phía cần chủ động thay đổi. Khi có sự lắng nghe và điều chỉnh từ cả hai bên, cung và cầu mới có thể vận hành như một thể thống nhất thay vì tiếp tục đứng ở hai đầu không gặp nhau. Như vậy, việc điều chỉnh và cải thiện mối quan hệ giữa người lao động và doanh nghiệp là rất cần thiết để khôi phục sự cân bằng trên thị trường lao động.
Vieclam24h.vn hy vọng rằng, thông qua báo cáo này, các doanh nghiệp và người lao động có thể hiểu rõ hơn về tình hình thị trường lao động hiện nay và có những điều chỉnh cần thiết để đáp ứng nhu cầu của cả hai phía.