Câu chuyện thu phí tham quan di tích lịch sử đang trở thành vấn đề xã hội nóng. Nhiều người ủng hộ việc thu phí để bảo tồn và phát huy giá trị di tích, trong khi những người khác lại phản đối, cho rằng di tích là tài sản tinh thần chung của dân tộc, không thể đem ra mua bán.
Khu di tích Quốc gia đặc biệt Ngã ba Đồng Lộc, tỉnh Hà Tĩnh, là một ví dụ điển hình về vấn đề này. Với vị trí cách Hà Tĩnh chỉ 5 km, nơi đây thường xuyên đón hàng chục nghìn lượt khách đến dâng hương tưởng niệm và tri ân các anh hùng liệt sĩ. Tuy nhiên, việc vận hành khu di tích do Ban Quản lý thuộc Tỉnh đoàn Hà Tĩnh phụ trách đang gặp nhiều khó khăn do thiếu nguồn lực tài chính. Nguồn thu từ vé tham quan không chỉ là một khoản thu nhỏ mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di tích.
ở nhiều quốc gia, việc thu phí tham quan di tích lịch sử là nguồn thu chính để duy trì hoạt động của các di sản. Tuy nhiên, ở Việt Nam, việc thu phí thường vấp phải phản ứng từ dư luận. Nhiều ý kiến cho rằng, di tích lịch sử là tài sản chung của dân tộc, không nên thu phí. Quan điểm này thể hiện sự trân trọng và bảo vệ di tích, nhưng cũng đặt ra thách thức lớn trong việc tìm ra giải pháp phù hợp để bảo tồn và phát huy giá trị di sản.
Để việc thu phí tham quan di tích lịch sử trở nên hợp lý và được xã hội chấp nhận, cần đảm bảo một số nguyên tắc. Thứ nhất, cần minh bạch mục đích thu phí, công khai nguồn thu và kế toán chi tiêu cho các hoạt động. Điều này nhằm giúp người dân và khách tham quan hiểu rõ về việc sử dụng nguồn thu và đảm bảo sự minh bạch trong quản lý tài chính.
Thứ hai, cần có chính sách miễn, giảm phí linh hoạt và nhân văn đối với các đối tượng như cựu chiến binh, người có công với cách mạng, người khuyết tật, trẻ em, học sinh – sinh viên, và cư dân địa phương. Việc áp dụng các chính sách này sẽ giúp giảm bớt gánh nặng tài chính đối với những người có hoàn cảnh khó khăn và tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiếp cận di tích của các nhóm đối tượng này.
Cuối cùng, cần có cái nhìn linh hoạt và thấu đáo để tấm vé tham quan không trở thành rào cản mà trở thành cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa ký ức và trách nhiệm gìn giữ di sản của thế hệ hôm nay dành cho mai sau. Việc tìm ra sự cân bằng giữa bảo tồn di tích và quyền tiếp cận của công chúng là thách thức không nhỏ, nhưng cũng là cơ hội để tạo ra những giải pháp sáng tạo và bền vững cho tương lai.