Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp (số 68/2025/QH15) sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 01/08/2025, đánh dấu một bước chuyển đổi quan trọng trong quản lý doanh nghiệp nhà nước (DNNN). Luật này trao quyền tự chủ nhiều hơn cho doanh nghiệp, cho phép DNNN tự phê duyệt và triển khai chiến lược phát triển và kế hoạch kinh doanh hàng năm mà không cần phụ thuộc vào cơ quan đại diện chủ sở hữu. Đây là một sự thay đổi đáng kể từ mô hình quản lý hành chính sang cơ chế thị trường, nhằm khơi thông nguồn lực và tăng cường năng lực tài chính cho DNNN.
Một điểm nổi bật khác của Luật là tạo điều kiện cho doanh nghiệp sử dụng hiệu quả nguồn lực tài chính và con người. DNNN sẽ được toàn quyền quyết định các chính sách tiền lương, thưởng, thù lao cho người lao động và lãnh đạo trong phạm vi quỹ lương được phê duyệt. Điều này giúp tăng tính cạnh tranh và giữ chân nhân sự chất lượng cao. Doanh nghiệp cũng được phép trích tối đa 50% lợi nhuận sau thuế vào Quỹ đầu tư phát triển và tối đa 3 tháng lương cho Quỹ khen thưởng, phúc lợi.
Về mặt tài chính, Luật mới mang lại cơ chế huy động vốn linh hoạt hơn. Hội đồng thành viên hoặc Chủ tịch công ty sẽ được quyền quyết định các phương án vay vốn mà không cần chờ phê duyệt, trừ khi khoản vay vượt quá ba lần vốn chủ sở hữu. Điều này giúp doanh nghiệp nắm bắt cơ hội thị trường kịp thời và chủ động triển khai các dự án đầu tư.
Luat cũng mở rộng phạm vi đầu tư và xóa bỏ những rào cản trước đây trong lĩnh vực bất động sản. Các công ty mẹ nắm vốn chi phối của Nhà nước được phép cho công ty con vay nội bộ, tăng thêm tính linh hoạt và hiệu quả sử dụng nguồn vốn trong nội bộ tập đoàn, tổng công ty.
Để triển khai Luật, Bộ Tài chính đang hoàn thiện dự thảo 3 Nghị định quy định chi tiết. Các nghị định này sẽ quy định cụ thể về quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp, giám sát, kiểm tra, đánh giá, xếp loại doanh nghiệp, và cơ cấu lại vốn nhà nước tại doanh nghiệp.
Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc đã nhấn mạnh rằng Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp là một bước đi quan trọng trong việc đổi mới và phát triển doanh nghiệp nhà nước. Ông yêu cầu Bộ Tài chính tiếp tục hoàn thiện dự thảo các Nghị định với tinh thần tháo gỡ vướng mắc, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, và nâng cao tính tự chủ của doanh nghiệp.
Nhiều chuyên gia đánh giá rằng Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp sẽ giúp DNNN trở nên linh hoạt và cạnh tranh hơn trên thị trường. Tuy nhiên, việc triển khai Luật cũng đòi hỏi sự giám sát và kiểm tra chặt chẽ để đảm bảo rằng DNNN sử dụng vốn nhà nước một cách hiệu quả và minh bạch.
Trong thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục hoàn thiện các Nghị định hướng dẫn để giúp DNNN có thể tận dụng được các cơ hội mới và vượt qua các thách thức trong quá trình phát triển.