Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam đang không ngừng phấn đấu để khẳng định vị thế của mình trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ. Thông qua các chính sách đầu tư, phát triển hạ tầng, nguồn lực và thể chế, Việt Nam đã và đang thể hiện sự quyết tâm trong việc đưa lĩnh vực công nghệ vũ trụ lên một tầm cao mới.
Các chuyên gia trong lĩnh vực này cho rằng, trong thời gian tới, phát triển công nghệ vũ trụ sẽ trở thành yêu cầu tất yếu của quốc gia. Để đạt được mục tiêu này, cần hình thành chiến lược phát triển công nghệ vũ trụ quốc gia, với sự hỗ trợ từ các nguồn lực và cơ chế cần thiết. Đặc biệt, việc giao quyền tự chủ rất cao cho tổng công trình sư của dự án là yếu tố quan trọng để thúc đẩy sự phát triển của lĩnh vực này.
Ông Lý Hoàng Tùng, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học kỹ thuật và Công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho biết, Việt Nam đã và đang tích cực triển khai Chương trình Khoa học và công nghệ cấp quốc gia về công nghệ vũ trụ. Chương trình này đã mang lại nhiều kết quả thiết thực, phục vụ cả mục tiêu dân sinh và quốc phòng-an ninh. Một số thành tựu đáng chú ý của chương trình bao gồm việc phát triển các vệ tinh nhỏ như PicoDragon (2013), MicroDragon (2019), NanoDragon (2021), cùng với vệ tinh viễn thám VNREDSat-1 (2013).
Bên cạnh đó, Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đang phối hợp với các bộ, ngành khác để xây dựng các chính sách và cơ chế cần thiết nhằm khai thác hiệu quả dữ liệu vệ tinh; khuyến khích chuyển giao công nghệ vũ trụ lưỡng dụng và hoàn thiện hệ thống trạm mặt đất.
Ông Lý Hoàng Tùng cũng nhấn mạnh rằng, phát triển công nghệ vũ trụ sẽ trở thành động lực quan trọng thúc đẩy kinh tế tri thức, củng cố tiềm lực quốc phòng – an ninh, và khẳng định vị thế của Việt Nam trong khu vực và quốc tế.
Phó Giáo sư, Tiến sỹ Phạm Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thành lập cơ quan hàng không vũ trụ quốc gia để điều hành thống nhất và có thể tham khảo mô hình Philippines, nơi có cơ quan vũ trụ quốc gia trực thuộc Chính phủ. Ông cũng đề xuất rằng cần có luật chuyên ngành về không gian để tạo cơ sở pháp lý cho sự phát triển của lĩnh vực này.
Phó Giáo sư, Tiến sỹ Phạm Anh Tuấn cũng dẫn chứng rằng kinh tế vũ trụ toàn cầu dự báo sẽ đạt 1.400 tỷ USD vào năm 2030. Nhiều tỷ phú công nghệ đang đổ vốn vào lĩnh vực này, và vì vậy Việt Nam không thể đứng ngoài cuộc chơi.
Tiến sỹ Nguyễn Quân, nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, đánh giá rằng công nghệ vũ trụ là một ngành công nghệ chiến lược, nhưng đồng thời phải trở thành công nghệ hàng đầu, cùng với bán dẫn và năng lượng hạt nhân. Ông cũng đề xuất rằng cần thí điểm cơ chế sandbox theo Nghị quyết 193 của Quốc hội, tức là thí điểm một dự án công nghệ lớn với chức danh của tổng công trình sư được giao quyền tự chủ rất cao, chấp nhận rủi ro, chấp nhận mạo hiểm và miễn trừ trách nhiệm cho những người chủ trì dự án công nghệ lớn.
Tóm lại, phát triển công nghệ vũ trụ đang trở thành yêu cầu tất yếu của quốc gia. Với sự quyết tâm và đầu tư cần thiết, Việt Nam hoàn toàn có thể khẳng định vị thế của mình trong lĩnh vực này. Việc hình thành chiến lược phát triển công nghệ vũ trụ quốc gia, giao quyền tự chủ cao cho tổng công trình sư và có cơ chế hỗ trợ cần thiết sẽ là những bước đi quan trọng để đạt được mục tiêu này.